Το αρχιπέλαγος των νησιών Φώκλαντ βρίσκεται στο νότιο Ατλαντικό Ωκεανό και αποτελείται κατά κύριο λόγο από δύο μεγάλα νησιά, το Ανατολικό και το Δυτικό Φώκλαντ μαζί με περίπου 200 μικρότερα. Βρίσκεται περίπου 450 χιλιόμετρα ανατολικά της Γης του Πυρός, στο νοτιότερο άκρο της αμερικανικής ηπείρου. Το θέμα της κυριαρχίας και του καθεστώτος των νησιών δεν είναι ένα σύγχρονο πρόβλημα, αλλά έχει τις ρίζες του στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα, όταν η Βρετανική Αυτοκρατορία κατέλαβε τα Φώκλαντ, ανακηρύσσοντάς τα αποικία της, με την ταυτόχρονη ανάδυση του ανεξάρτητου κράτους της Αργεντινής, το 1816.
Η Μεγάλη Βρετανία διεκδικεί επάξια τον προαναφερθέντα επιθετικό προσδιορισμό στο όνομά της, μιας και οι για πολλά χρόνια θαλασσοκράτορες Βρετανοί είχαν καταφέρει να φτιάξουν τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία του κόσμου, στην οποία ο ήλιος δεν έδυε ποτέ. Οι αποικίες τους ήταν αναρίθμητες: από τον Καναδά και τις ανατολικές ΗΠΑ, την Ινδία και το Πακιστάν έως τη Μάλτα και την Κύπρο, για να μην αναλογιστούμε τα νησιά στην Καραϊβική και τον Ειρηνικό, την Αίγυπτο, το Σουδάν, τη Νιγηρία και την Αυστραλία. Τα Νησιά Φώκλαντ καταλήφθηκαν από τους Βρετανούς το 1830 και σήμερα θεωρούνται βρετανικό υπερπόντιο έδαφος. Η Αργεντινή, όμως, δεν έχει πάψει να διεκδικεί τα νησιά, χρησιμοποιώντας μάλιστα και διαφορετικό όνομα για να αναφερθεί σε αυτά (Islas Malvinas).
Η κατάσταση μύριζε ανέκαθεν μπαρούτι, με την Αργεντινή να μην αποδέχεται ποτέ τη βρετανική κυριαρχία και να θεωρεί τα νησιά δικό της έδαφος. Στις 19 Μαρτίου 1982, 50 αργεντινοί εργάτες και έμποροι αποβιβάστηκαν στο νησί Νότια Γεωργία, κοντά στα Φώκλαντ, το οποίο τελεί κι αυτό υπό βρετανική κυριαρχία και ύψωσαν τη σημαία της Αργεντινής. Η Βρετανία έστειλε ένα πλοίο για να πάρει εκ νέου το νησί, αλλά το περιπολικό πλοίο HMS Endurance εμποδίστηκε από την αργεντίνικη κορβέτα Guerrico. Φυσικά, η Αργεντινή επεδίωκε τη διένεξη με τη Βρετανία και την κατάληψη των νησιών κυρίως για οικονομικούς λόγους, μιας και το δικτατορικό καθεστώς που επικρατούσε τότε στη λατινοαμερικανική χώρα είχε οδηγήσει το λαό στα πρόθυρα της κατάρρευσης και της εξαθλίωσης. Ένα εθνικό ζήτημα ήταν ο,τι έπρεπε για να αποπροσανατολιστεί ο λαός από τα πραγματικά προβλήματα και να κερδίσει οφέλη το υπάρχον καθεστώς.
Οι Αργεντινοί ήταν τόσο σίγουροι για την επιτυχία τους που δεν είχαν καταστρώσει συγκεκριμένα και προσεκτικά μελετημένα πλάνα για το πως να κυριεύσουν τα Φώκλαντ, αφού δεν πίστεψαν ότι η Βρετανία θα πολεμούσε για να υπερασπιστεί το συγκεκριμένο αρχιπέλαγος. Σύμφωνα με τα εκπονημένα σχέδια, η Αργεντινή σχεδίαζε να κυριεύσει τα νησιά σε διάστημα 48 ωρών με 3.000 στρατιώτες, ενώ 500 αστυνομικοί θα έμεναν εκεί για να επιβλέπουν την τάξη. Το αρχικό σχέδιο μάλιστα ήταν να εκδιωχθούν οι βρετανοί έποικοι και να αντικατασταθούν από Αργεντινούς, κάτι που τελικά δεν έγινε υπό το φόβο διεθνούς κατακραυγής.
Στις 2 Απριλίου 1982 ο πρόεδρος της Αργεντινής Λεοπόλδο Γκαλτιέρι έδωσε το πράσινο φως για την έναρξη της επιχείρησης. Μετά από δύο ημέρες, οι δυνάμεις της Αργεντινής εισέβαλαν και κατέλαβαν τα νησιά, τα οποία τότε υπερασπιζόταν μία μικρή βρετανική φρουρά. Αν και οι Βρετανοί αιφνιδιάστηκαν αρχικά, μιας και με τη σειρά τους δε θεωρούσαν ότι η Αργεντινή θα έκανε πράξη την απειλή της, εντούτοις η αντίδραση της πρωθυπουργού της χώρας Μάργκαρετ Θάτσερ ήταν άμεση. Η επικεφαλής της βρετανικής κυβέρνησης διέταξε το στρατιωτικό της επιτελείο να συγκροτήσει ένα εκστρατευτικό σώμα με στόχο να ανακαταλάβουν τα νησιά με οποιοδήποτε κόστος. Ο υποναύαρχος Sandy Woodward ήταν αυτός που είχε το γενικό πρόσταγμα.
Όσον αφορά το διεθνές διπλωματικό επίπεδο, ο ΟΗΕ κάλεσε την Αργεντινή να αποσύρει τις δυνάμεις της από τα Φώκλαντς. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρέθηκαν εν τω μέσω πιέσεων, αφού δε γνώριζαν ποια χώρα να υποστηρίξουν, μιας και οι δύο ήταν παραδοσιακές σύμμαχοί τους. Είναι χαρακτηριστική η απορία του αμερικανού προέδρου Ρόναλντ Ρήγκαν ο οποίος αναρωτήθηκε με την επιμονή των Βρετανών να υπερασπιστούν “κάτι παγωμένα βράχια εκεί κάτω”. Οι ΗΠΑ εν τέλει συντάχθηκαν με το μέρος των Βρετανών, ενώ το ίδιο έπραξαν και οι χώρες της Ε.Ε. Οι υπόλοιπες λατινοαμερικανικές χώρες υποστήριξαν την Αργεντινή, με εξαίρεση τη Χιλή, η οποία εκείνη την εποχή είχε επίσης δικτατορικό καθεστώς. Λόγω εδαφικών διαφορών, το Σαντιάγκο δεν υποστήριξε το Μπουένος Άιρες.
Στις 25 Απριλίου 1982, οι Βρετανοί ξεκινούν την αντεπίθεσή τους, θέτοντας υπό τον έλεγχό τους ξανά, τη Νότια Γεωργία με 75 κομάντος. Την 1η Μαΐου, οι δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου θα βομβαρδίσουν το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας των Φώκλαντ, Στάνλεϊ. Οι Αργεντινοί έχασαν στις 2 Μαΐου ένα καταδρομικό τους, το οποίο βυθίστηκε από υποβρύχιο των Βρετανών, ενώ 323 ναύτες έχασαν τη ζωή τους, κάτι που αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα για τους Λατινοαμερικανούς. Οι τελευταίοι απάντησαν δύο ημέρες αργότερα, βυθίζοντας ένα πλοίο των Βρετανών. Στις 21 Μαΐου, η πολεμική αναμέτρηση φτάνει στο ζενίθ της. Το σχέδιο των Βρετανών ήταν να ανακαταλάβουν τα νησιά με μίας μεγάλης κλίμακας αμφίβια επιχείρηση, όπερ και εγένετο. Τέσσερις χιλιάδες άνδρες συμμετείχαν στην επιχείρηση, που με την πορεία του χρόνου ενισχύθηκαν με άλλες πέντε χιλιάδες. Στις 14 Ιουνίου, οι Βρετανοί εισέρχονται θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα Στάνλεϊ. Η φρουρά των νησιών παραδίδεται και 9.800 Αργεντινοί αιχμαλωτίζονται, με τη Μεγάλη Βρετανία να ανακηρύσσεται νικήτρια αυτής της σύρραξης, 74 μέρες μετά την πρώτη σύγκρουση.
Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές δεν ήταν πολύ μεγάλες, έτσι ώστε να θεωρήσουμε τη σύγκρουση ως μία εκ των μεγαλύτερων. Συνολικά σκοτώθηκαν 907 στρατιώτες, 649 Αργεντίνοι και 255 Βρετανοί συμπεριλαμβανομένων 3 γυναικών – πολιτών των Φώκλαντς. Οι δυνάμεις της Βρετανίας κατόρθωσαν να αιχμαλωτίσουν πάνω από 11.000 Αργεντινούς, ενώ οι Λατινοαμερικανοί μόλις 1 Βρετανό. Η επιχείρηση ανακατάληψης στοίχισε στη Μεγάλη Βρετανία 1,6 δισεκατομμύρια λίρες, ενώ οι απώλειες σε άψυχο υλικό ανήλθαν σε 6 πλοία και 34 αεροσκάφη. Η ήττα των Αργεντινών δυσαρέστησε μεγάλη μάζα του πληθυσμού και συνέβαλε στην κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος, ένα χρόνο αργότερα. Εν αντιθέσει, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το εθνικό συναίσθημα κορυφώθηκε και αυτό συνέβαλε και στη νίκη του Συντηρητικού Κόμματος στις εκλογές του 1983 και στην επανεκλογή της “Σιδηράς Κυρίας” Μάργκαρετ Θάτσερ στην πρωθυπουργία. Ένα δημοψήφισμα που διεξήχθη στα νησιά το 2013, με ερώτημα την παραμονή ή όχι των νησιών στη Βρετανική Κοινοπολιτεία (το οποίο απορρίφθηκε μόνο από 3 πολίτες) χαρακτηρίστηκε “παρωδία” από την Αργεντινή.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν γι’ αυτό το άρθρο:
Ο Πόλεμος των Φόκλαντς: αντλήθηκε από sansimera.gr
Φόκλαντς: Ο πόλεμος στα παγωμένα βράχια: αντλήθηκε από tvxs.gr
Πόλεμος των Φόκλαντ: Η ταπεινωτική ήττα της Αργεντινής: αντλήθηκε από onalert.gr
