Στις 21 Ιανουαρίου 1793, εκτελέστηκε ο έκπτωτος βασιλιάς της Γαλλίας, Λουδοβίκος ΙΣΤ’ της δυναστείας των Βουρβόνων. Η εκτέλεση αυτή έγινε κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης. Ο θάνατος του Γάλλου μονάρχη αποφασίστηκε από τους Γάλλους επαναστάτες ως συνέπεια της εσχάτης προδοσίας που διέπραξε ο πρώτος για να ανατρέψει την Επανάσταση.
Το ιστορικό πλαίσιο πριν από την εκτέλεση του Λουδοβίκου – Η Γαλλική Επανάσταση
Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’ των Βουρβόνων και η Μαρία Αντουαννέτα των Αψβούργων κυβερνούσαν τη Γαλλία τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Η αυταρχική εξουσία τους και η μεγάλη δυσαρέσκεια και εξαθλίωση του λαού έφερε τη Γαλλική Επανάσταση εις βάρος τους, το 1789. Στις 14 Ιουλίου 1789 καταλήφθηκε το φρούριο της Βαστίλης από τους Επαναστάτες. Στις 5 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, οι επαναστάτες κινήθηκαν κατά του ανακτόρου των Βερσαλλιών όπου διέμενε η βασιλική οικογένεια. Ο Λουδοβίκος και όλη η βασιλική οικογένεια, μεταφέρθηκαν αιχμάλωτοι στο Ανάκτορο του Κεραμεικού στο Παρίσι.
Οι επαναστάτες μετά την έκρηξη της επανάστασης, συζητούσαν για τη διαμόρφωση Συντάγματος δημοκρατικού πολιτεύματος. Υπήρξαν και φωνές όπως του κόμη Ονορέ ντε Μιραμπώ, που υποστήριζαν ότι ο Λουδοβίκος έπρεπε να γίνει κυβερνήτης αλλά με την ύπαρξη συντάγματος (Συνταγματική Μοναρχία). Όμως ο Μιραμπώ πέθανε και η υγεία του μονάρχη είχε κλονιστεί, καθώς έπασχε από αϋπνίες και κρίσεις παραλυσίας. Παρ’ όλα αυτά, ο Λουδοβίκος υποστήριζε την ιδέα του δημοκρατικού πολιτεύματος καθώς φοβόταν για τη ζωή του και τη ζωή των δικών του. Επιπλέον, τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, ιδιαίτερα η Μαρία Αντουαννέτα, υφίσταντο εξευτελισμό από τους επαναστάτες. Οι βασιλείς φρουρούνταν ακόμα και στα ιδιαίτερά τους ενώ τους απαγορευόταν να δουν ακόμα και τον εξομολόγο τους.
Η απόπειρα διαφυγής του βασιλιά
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο αιχμάλωτος μονάρχης αποφάσισε να δραπετεύσει μαζί με όλη του την οικογένεια. Σκοπός του ήταν να μεταφερθούν στον πύργο Μοντμεντί, στα βορειοανατολικά σύνορα του βασιλείου της Γαλλίας. Εκεί, και ασφαλείς θα ήταν και θα διαπραγματεύονταν εκ νέου την κατάσταση με τους επαναστάτες. Μεταμφιέστηκαν κι έφυγαν από το Ανάκτορο του Κεραμεικού. Στο δρόμο, ο βασιλιάς είχε κάποια δοσοληψία με έμπορο. Ο έμπορος τον αναγνώρισε κοιτώντας το νόμισμα που έφερε τη μορφή του Λουδοβίκου. Έτσι, ο Λουδοβίκος συνελήφθη ξανά από τους επαναστάτες και φυλακίστηκε στο Παρίσι.
Οι ύποπτες επεμβάσεις των ξένων δυνάμεων
Όλη αυτή η κατάσταση θορύβησε τις μοναρχίες της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι βασιλείς φοβήθηκαν μήπως βρεθούν στη θέση των Βουρβόνων και χάσουν τη θέση τους και έσπευσαν να συμπαρασταθούν στους τελευταίους. Κυρίως ασχολήθηκε ο αυτοκράτορας της Αυστρίας, Λεοπόλδος Β’ των Αψβούργων, αδελφός της Αντουαννέτας και ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Β’ της Πρωσίας. Οι δύο αυτοί μονάρχες, με διακήρυξη, το 1791, στήριζαν τους Γάλλους βασιλείς. Στην πραγματικότητα όμως, αποσκοπούσαν σε κατακτήσεις γαλλικών εδαφών με το πρόσχημα της απελευθέρωσης από τους επαναστάτες. Ειδικά ο Λεοπόλδος, αποσκοπούσε στην κατάκτηση (τουλάχιστον) της Αλσατίας.
Οι Γάλλοι επαναστάτες όμως δεν πτοήθηκαν. Αρχικά έστειλαν ανθρώπους τους στις Κάτω Χώρες που ήταν αυστριακή κτίση να ξεσηκώσουν τον λαό κατά των Αψβούργων και στη συνέχεια κήρυξαν τον πόλεμο κατά του Λεοπόλδου, στις 20 Απριλίου 1792. Όμως ήταν στρατιωτικά ανοργάνωτοι και προσπαθούσαν να οργανωθούν έναντι του εξωτερικού εχθρού. Την ίδια στιγμή, ο πρωσικός στρατός επιτέθηκε στα φρούρια του ποταμού Ρήνου τα οποία κατέλαβε με σχετική ευκολία.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’ θεώρησε τον εαυτό του νικητή, με τις πλάτες των ξένων εισβολέων. Στις 25 Ιουλίου 1792, υπέγραψε μαζί με τους ξένους συμμάχους του τη Διακήρυξη του Μπράουνσβαϊκ. Η Διακήρυξη προέβλεπε επιστροφή στην απόλυτη μοναρχία του Λουδοβίκου και όποιος διαφωνούσε, τιμωρούνταν με θάνατο. Στην ουσία ο Λουδοβίκος, πρόδωσε την ίδια του την πατρίδα, για να παραμείνει αυτός και η τάξη του στην εξουσία.
Ο Λουδοβίκος ένοχος – προς την εκτέλεση
Ο πόλεμος των επαναστατών συνεχιζόταν με νέα ορμή μετά την πρώτη τους μεγάλη νίκη, στη μάχη του Βαλμί, στις 20 Σεπτεμβρίου 1792. Όμως η προδοσία του Γάλλου βασιλιά δε γινόταν να περάσει έτσι. Τόσο ο λαός όσο και η Κομμούνα, η σκληροπυρηνική επαναστατική επιτροπή, έβραζαν από οργή για τη βασιλική εθνική προδοσία. Οι επαναστάτες πολιόρκησαν το Ανάκτορο του Κεραμεικού και συνέλαβαν τη βασιλική οικογένεια. Ο μονάρχης πήρε από τους επαναστάτες το υποτιμητικό ονοματεπώνυμο Λουδοβίκος Καπέτος.
Ο Λουδοβίκος, δικάστηκε από τους επαναστάτες με συνοπτικές διαδικασίες και κρίθηκε ένοχος με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Ο ηγέτης των επαναστατών, Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος είχε δηλώσει νωρίτερα «Ο Λουδοβίκος Καπέτος πρέπει να πεθάνει για να σωθεί η χώρα». Έτσι και έγινε. Ο Λουδοβίκος καταδικάστηκε σε θάνατο. Η εκτέλεση θα γινόταν δι’ αποκεφαλισμού στην γκιλοτίνα.
Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1793. Τα τελευταία λόγια του βασιλιά ήταν «Είμαι αθώος κύριοι και εύχομαι το αίμα μου να σφραγίσει τουλάχιστον την ευτυχία των Γάλλων» σύμφωνα με μαρτυρία του δημίου Σαρλ Ανρί Σανσόν. Την εκτέλεση του Λουδοβίκου ακολούθησε αυτή της συζύγου του. Αργότερα θα ακολουθούσε και η εκτέλεση πολύ μεγάλου αριθμού ανθρώπων, φερόμενων ως εχθρών της επανάστασης. Ξεκινούσε η εποχή της Τρομοκρατίας του Ροβεσπιέρου, του Δαντόν και του Μαρά.
Παρακάτω ακολουθεί ολιγόλεπτο αφιέρωμα στη Γαλλική Επανάσταση και στην εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ’.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Λουδοβίκος ΙΣΤ’ της Γαλλίας. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (τελευταία σύνδεση 12/1/2021)
Ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’ στη γκιλοτίνα. Ανακτήθηκε από Katiousa.gr (τελευταία σύνδεση 12/1/2021)
Λουδοβίκος ΙΣΤ’ (1754 – 1793): Καταδικάστηκε σε θάνατο με αποκεφαλισμό. Ανακτήθηκε από timesnews.gr (τελευταία σύνδεση 12/1/2021)
