«Η Συλλογή των 49 στο Σφυρί»: Ο Τόμας Πίντσον και το μεταμοντέρνο μυθιστόρημα

Πίντσον
Πηγή εικόνας: 100filmsinayear.wordpress.com

Η ύπαρξη του συγγραφέα Τόμας Πίντσον καλύπτεται από μυστήριο, χωρίς να έχει κάνει ούτε μία δημόσια εμφάνιση μέσα σε 56 χρόνια καριέρας και μόνο με ελάχιστες φωτογραφίες από την αργότερη εφηβεία του (στις οποίες φοράει στολή ναύτη) να κυκλοφορούν και να τυπώνονται ξανά και ξανά στα εσωτερικά «αυτιά» των δημοφιλέστατων βιβλίων του. Έτσι, όπως είναι επόμενο, το ντεμπούτο του ανήκει και αυτό στην κατηγορία των βιβλίων μυστηρίου, με πολλά στοιχεία φαρσοκωμωδίας. Η «Συλλογή των 49 στο Σφυρί» εκδόθηκε το 1965, όταν δηλαδή, σύμφωνα με τον εκδότη του, ο Πίντσον ήταν 28 ετών και πραγματεύεται την περιπέτεια της Οιδίπα Μαας, η οποία με το θάνατο του πλούσιου ερωμένου της, Πιρς Ινβεράριτυ, βρίσκεται μπλεγμένη σε μια παγκόσμια συνωμοσία, που αφορά δύο αντίπαλες ταχυδρομικές εταιρίες, τη γνωστή Τουρν και Τάξις και την άγνωστη Τρίστερο, με το μότο W.A.S.T.E. (We Await Silent Tristero’s Empire, Περιμένουμε Σιωπηλοί την Αυτοκρατορία του Τρίστερο) και το λογότυπο της βουλωμένης σάλπιγγας, που απεικονίζεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου.

Πίντσον
Εξώφυλλο από την α’ έκδοση του μυθιστορήματος. Πηγή εικόνας: en.wikipedia.org

Το επιτυχημένο ντεμπούτο του Πίντσον έχει μήκος νουβέλας (160 περίπου σελίδες) και μοιάζει με εξάσκηση, συγκριτικά με το αργότερο και γεμάτο αναφορές μνημειώδες έργο του συγγραφέα, «Gravity’s Rainbow» ή «Το ουράνιο τόξο της βαρύτητας» (1973). Ήδη όμως, στη «Συλλογή των 49 στο Σφυρί», ο Πίντσον αναφέρεται στις φανταστικές εταιρίες Γιόγιονταϊν και Τριστέρο και όπως θα περίμενε κάθε φαν του, στη μέση του βιβλίου παρακολουθούμε ένα ολόκληρο φανταστικό ιακωβιανό δράμα, τύπου «Ισπανική Τραγωδία» του Τόμας Κιντ, που ανήκει στην υποκατηγορία της τραγωδίας εκδίκησης, με μπόλικο αίμα και διαλόγους που θυμίζουν Σαίξπηρ και γνωρίζουμε μία μπάντα, τους Paranoids, που αποτελούν ουσιαστικά παρωδία των Beatles. Διαδραματιζόμενο στην Καλιφόρνια, στη φανταστική πόλη Σαν Ναρκίσσο, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, το βιβλίο δεν θα μπορούσε να μη συμπεριλαμβάνει ένα ελληνικό γκέι μπαρ και ένα Γερμανό ψυχίατρο που πειραματίζεται με L.S.D.

Διαβάστε επίσης  Κερδίστε δύο αντίτυπα του βιβλίου Τερματικός σταθμός
Πίντσον
Ο Τόμας Πίντσον σε ηλικία 18 ετών, στο αμερικανικό Ναυτικό. Πηγή εικόνας: el.wikipedia.org

Το σύντομο βιβλίο του Πίντσον αποτελεί ένα από τα πρώτα δείγματα μεταμοντερνισμού στη λογοτεχνία. Οι επιρροές που έχει από το έργο του Ρώσου συγγραφέα, Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ και του Ιρλανδού, Τζέιμς Τζόυς είναι εμφανείς, όπως και οι αναφορές του στη ζωγραφική της Μεξικανής, Ρεμέντιος Βάρο και το θέατρο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Η προσέγγιση του Πίντσον στη διακειμενικότητα, όμως, θυμίζει περισσότερο εκείνη του Ρόμπερτ Άντον Γουίλσον και του Ρόμπερτ Σέι στην τριλογία τους, «Illuminatus!» (1975). Οι αναφορές είναι, δηλαδή, αναμενόμενες (χαρακτηριστικό του μεταμοντερνισμού) και γι αυτό ο Πίντσον μας δίνει συμβολισμούς, σαν στοιχεία για την επίλυση του μυστηρίου, που όμως δεν οδηγούν πουθενά. Το όνομα της Οιδίπα Μαας μας παραπέμπει στο Θηβαίο βασιλιά Οιδίποδα, που τιμωρημένος από τους θεούς, ξεγελιέται και αφού σκοτώνει τον πατέρα του, Λάιο, νομίζοντας πως πρόκειται για ληστή, παντρεύεται ύστερα τη μητέρα του, Ιοκάστη. Τι νόημα, όμως, μπορεί να έχει αυτό για να κατανοήσουμε καλύτερα τη φύση του μυστηρίου της «Συλλογής των 49 στο Σφυρί»; Τα πράγματα έρχεται να μπερδέψει ακόμα περισσότερα το όνομα του συζύγου της Οιδίπα, Μούτσο Μαας, ένα λογοπαίγνιο από τα Ισπανικά, που αρχίζει να μας φανερώνει πως ο Πίντσον μάλλον μας λοιδορεί. Όσο προχωράει η ιστορία, το «μυστήριο» με την αποκρυφιστική ταχυδρομική εταιρία από τα βάθη του Μεσαίωνα, χάνει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον του, μέχρι που, όταν η Οιδίπα βρίσκεται στη δημοπρασία στο τέλος του βιβλίου και είναι έτοιμη να τα παίξει όλα για όλα για να αποκτήσει τη συλλογή 49, ο στόχος της μοιάζει εμμονικός και παράλογος. Ο Πίντσον αποφεύγει να μας δώσει την επίλυση του μυστηρίου, ή έστω ένα τέλος στην ιστορία, φανερώνοντάς μας έτσι πως η πεμπτουσία του βιβλίου κρύβεται στα συμπεράσματα στα οποία ο αναγνώστης οφείλει να φτάσει από μόνος του.

Διαβάστε επίσης  Αγγελική Λυριάννα Χατζηρήγα: Ποιητική συλλογή Αέναη Πτώση
Ο πίνακας της Μαρία ντε λος Ρεμέντιος Βάρο, «Κεντῆστρες τοῦ Γήινου Μανδύα» (1961), που αναφέρεται στο βιβλίο. Πηγή εικόνας: 3minutosdearte.com

Όταν το μυθιστόρημα έκανε την πρώτη του εμφάνιση στα ράφια των βιβλιοπωλείων, είναι λογικό πως ξάφνιασε, ακόμη και το πιο έμπειρο αναγνωστικό κοινό. Σύντομα όμως αφότου καταλάβει κανείς πως ο Πίντσον μας βάζει επίτηδες να κάνουμε κύκλους με τη σκέψη, το βιβλίο από εκνευριστικό γίνεται ξαφνικά ξεκαρδιστικό. Με τον ίδιο τρόπο που ο συμβολισμός μοιάζει «εκτός λειτουργίας», έτσι και η αόρατη απειλή που νοιώθει η Οιδίπα γίνεται πραγματικότητα μόνο στις πιο καθημερινές της συνήθειες. Η πιο αληθινά απειλητική φιγούρα σε ολόκληρη τη νουβέλα, για παράδειγμα, είναι ο Δρ. Χιλάριους, όταν βρισκόμενος υπό την επήρεια L.S.D. κυνηγάει την Οιδίπα με μία καραμπίνα στο γραφείο του. Οι Paranoids και το ιακωβιανό δράμα, «The Courier’s Tragedy», είναι απλά εκεί για να αποσπάσουν την προσοχή του αναγνώστη και φυσικά να ασκήσουν κοινωνική κριτική, όχι για να βοηθήσουν στην επίλυση του γρίφου.

Advertising

Advertisements
Ad 14
Πίντσον
Πηγή εικόνας: www.reddit.com

Η πολύπλευρη και γεμάτη πληροφορίες και τοπωνύμια ιστορία του Πίντσον είναι κάτι παραπάνω από μία απλή σάτιρα. Μπορεί στοιχεία, όπως το ότι ο Πιρς Ινβεράριτυ ίσως να είχε διασυνδέσεις με τη Μαφία, να μην έχουν κανένα ενδιαφέρον για εμάς, όμως εκείνο που μοιάζει να θέλει να μας πει ο συγγραφέας είναι πως αυτός είναι ακριβώς ο κόσμος στον οποίο ζούμε. Η Οιδίπα περιμένει με αγωνία να δει τι κρύβει η συλλογή 49 και σπαταλάει πολύτιμο χρόνο και χρήματα για να ανακαλύψει ένα μυστικό χωρίς καμία αξία. Έτσι ακριβώς κι εμείς περιτριγυριζόμαστε από πληροφορίες που τελικά δεν μας βοηθάνε να ζήσουμε τη ζωή μας καλύτερα και αναλωνόμαστε σε αναζητήσεις που ίσως να είναι εντελώς μάταιες και εξαρχής καταδικασμένες. Αν και χιουμοριστικό και φαινομενικά «ελαφρύ», το βιβλίο του Πίντσον βρέθηκε στη λίστα του περιοδικού Time με τα 100 Καλύτερα Μυθιστορήματα στα Αγγλικά από το 1923 έως το 2005, καθώς και σε πολλές άλλες λίστες με παρόμοιο περιεχόμενο και έχει συγκεντρώσει επαίνους από πάμπολλους βιβλιοκριτικούς και αναγνώστες ανά τα χρόνια.

Διαβάστε επίσης  Ποιος σκότωσε τον Robert Kennedy, λίγο πριν γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ;

Ο Γιώργος Δήμος γεννήθηκε το 1993 στην Αθήνα. Σπούδασε Δημιουργική Γραφή και Φιλοσοφία στο Pratt Institute, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου και έζησε για 8 χρόνια. Το 2019 επέστρεψε στην Ελλάδα και από τότε εκδίδει συστηματικά άρθρα σε περιοδικά, κυρίως σχετικά με τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία και τη φωτογραφία. Είναι μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων για την Ανεξαρτησία και τη Διαφάνεια των ΜΜΕ.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

100 χρόνια έρευνας: Σύνδεση προσωπικότητας και νοημοσύνης

Προσωπικότητα και νοημοσύνη Η προσωπικότητα περιγράφει το πώς ένα άτομο

5 προορισμοί για ημερήσιες αποδράσεις από την Αθήνα

Ημερήσιες αποδράσεις από την Αθήνα Στη σημερινή εποχή, που οι