Πρωτεΐνες αίματος: Η σχέση τους με τη γήρανση
Μια πρωτοποριακή μελέτη η οποία ανέλυσε πάνω από 4,000 δείγματα ανθρώπινου αίματος αποκαλύπτει ότι το σώμα μας υφίσταται τρεις ξεχωριστές μοριακές αλλαγές –γύρω στη νεαρή ενήλικη ζωή (ηλικία 34 ετών), στα τέλη της μέσης ηλικίας (ηλικία 60 ετών) και στα γηρατειά (ηλικία 78 ετών).
Αυτά τα «κύματα γήρανσης» χαρακτηρίζονται από ξαφνικές, συγχρονισμένες αλλαγές σε εκατοντάδες πρωτεΐνες του αίματος οι οποίες επηρεάζουν τα πάντα, από τον εγκέφαλο και το συκώτι μέχρι το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια εις βάθος ανάλυση των πρωτεϊνών στο πλάσμα του αίματος σε ενήλικες ηλικίας 18-95 ετών. Χρησιμοποιώντας νέα εργαλεία ανάλυσης, ανακάλυψαν αλλαγές στην έκφραση των πρωτεϊνών καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής και συνέδεσαν αυτές τις αλλαγές με ασθένειες. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές μέτρησαν 2,925 πρωτεΐνες πλάσματος από 4,263 ενήλικες (ηλικίας 18-95 ετών). Από τις ~3,000 πρωτεΐνες οι οποίες μελετήθηκαν, οι 1,379 άλλαξαν με την ηλικία –αλλά, όχι σταδιακά.
Χρησιμοποιώντας ένα υποσύνολο 373 πρωτεϊνών, οι ερευνητές μπορούσαν ακόμη και να προβλέψουν την ηλικία ενός ατόμου εντός τριών ετών ακρίβειας.
Advertising
Οι μεταβολές στο πρωτέωμα του πλάσματος συνδέονται με διαφορετικές βιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυξιακών και φλεγμονωδών οδών. Αυτό υποδηλώνει ότι η διαδικασία της γήρανσης δεν είναι γραμμική, αλλά μάλλον χαρακτηρίζεται από κυματιστές αλλαγές που μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της υγείας. Οι αναγνωρισμένες πρωτεϊνικές υπογραφές έχουν τη δυνατότητα να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτες για ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, παρέχοντας πληροφορίες για την ατομική κατάσταση υγείας και τους κινδύνους. Για παράδειγμα, πρωτεΐνες που συνδέονται με παθήσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις και η νόσος Αλτσχάιμερ βρέθηκαν να αλλάζουν σημαντικά σε συγκεκριμένες ηλικίες.
Επιπλέον, η γήρανση δεν φαίνεται να είναι η ίδια για όλους. Οι άνδρες και οι γυναίκες γερνούν διαφορετικά σε μοριακό επίπεδο, με σχεδόν τα δύο τρίτα των πρωτεϊνών να συμπεριφέρονται διαφορετικά μεταξύ των φύλων.
Συμπεράσματα
Τα ευρήματα αυτής της έρευνας συμβάλλουν σε μια βαθύτερη κατανόηση της διαδικασίας της γήρανσης και της σχέσης της με την υγεία. Εντοπίζοντας συγκεκριμένες αλλαγές στην πρωτεΐνη καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, οι ερευνητές ελπίζουν να αναπτύξουν διαγνωστικά εργαλεία και θεραπευτικές παρεμβάσεις οι οποίες στοχεύουν στον μετριασμό των ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Η κυματοειδής φύση αυτών των αλλαγών τονίζει την πολυπλοκότητα της γήρανσης και την ανάγκη για συνεχή έρευνα σε αυτόν τον τομέα.
Αυτή η έρευνα θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξετάσεις αίματος για τη βιολογική ηλικία, καλύτερη παρακολούθηση της διάρκειας ζωής και μελλοντικές θεραπείες για την επιβράδυνση της φθοράς που σχετίζεται με την ηλικία.
Advertising
Βιβλιογραφία
Lehallier, B., Gate, D., Schaum, N., Nanasi, T., Lee, S. E., Yousef, H., κ.ά. (2019). Undulating changes in human plasma proteome profiles across the lifespan. Nature medicine, 25(12), 1843–1850. https://doi.org/10.1038/s41591-019-0673-2
