Ο Αριστείδης Παγκρατίδης καταδικάστηκε ως «δράκος του Σέιχ Σου», για μια σειρά δολοφονιών και ληστρικών επιθέσεων σε ζευγάρια στο δάσους του Σέιχ Σου το 1959. Δεν αποδείχθηκε ποτέ η ενοχή του. Η υπόθεση καταχωρήθηκε ως μια από τις μεγαλύτερες δικαστικές πλάνες, στιγματίζοντας την δικαιοσύνη τότε και τον τρόπο λειτουργίας αυτής και της αστυνομίας. Η αθωότητα ή ενοχή του Αριστείδη Παγκρατίδη αμφισβητείται ακόμα, με τους περισσότερους να υποστηρίζουν την αθωότητά του.
Τα εγκλήματα του «δράκου του Σέιχ Σου»
Η δράση του επωνομαζόμενου «δράκου του Σέιχ Σου» θα λέγαμε ότι ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1957. Ένας άγνωστος προσπαθεί να βιάσει μια καθηγήτρια του Αμερικάνικου Κολεγίου, που σώθηκε από περαστικούς.
Το Φεβρουάριο του 1958, στην περιοχή του δάσους, μια νεαρή γυναίκα δέχεται επίθεση με πέτρα από κάποιον άγνωστο. Εκείνη την ώρα ένα αυτοκίνητο ανέβαινε στο δάσος και έτρεψε σε φυγή τον δράστη.
Τον Οκτώβριο, σύζυγος στρατιωτικού με τον σοφέρ εραστή της δέχονται επίθεση με πέτρα, ενώ ένα μήνα αργότερα στην ίδια περιοχή δέχεται επίθεση κι άλλο ζευγάρι. Ο διοικητής της αστυνομίας Θεσσαλονίκης και κουμπάρος του Βασίλη Τσιτσάνη, Νίκος Μουσχουντής, αρχίζει να ερευνά ο ίδιος την περιοχή κάθε βράδυ.
Την επόμενη χρονιά η δράση κλιμακώνεται. Στις 19 Φεβρουαρίου 1959 ο δράστης επιτίθεται με πέτρα σε ένα ζευγάρι στο δάσος, τους τραυμάτισε βαριά και τους λήστεψε. Ήταν ο 30χρονος λεβητοποιός Αθανάσιος Παναγιώτου και η συνομήλικη ερωμένη του Ελεονόρα Βλάχου. Τα ρούχα της κοπέλας ήταν σκισμένα καθώς ο δράστης προσπάθησε να την βιάσει. Η παγωνιά σταμάτησε την αιμορραγία των θυμάτων κι έτσι οι γιατροί κατάφεραν να τους σώσουν. Το περιστατικό γίνεται πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 21 Φεβρουαρίου.
Στις 6 Μαρτίου 1959, στην περιοχή Μίκρα Θεσσαλονίκης βρίσκονται νεκροί ο 31χρονος ίλαρχος Κωνσταντίνος Ραΐσης και η ερωμένη του, Ευδοκία Παληογιάννη. Ο Ραΐσης είχε πάει στο ραντεβού με το στρατιωτικό τζιπ, την στολή και οπλοφορώντας. Ο άγνωστος δράστης ληστεύει το ζευγάρι και βιάζει την γυναίκα, αφού τους επιτέθηκε με πέτρες. Στον προφυλακτήρα του αυτοκινήτου βρέθηκε χακί ύφασμα και στο χέρι του άντρα αναπτήρας. Σύμφωνα με αστυνομία και τον ιατροδικαστή, ήταν σίγουρη η εμπλοκή δύο δραστών. Εξετάστηκαν αρχικά δυο Θεσσαλοί φαντάροι, που ήταν βόλτα στην περιοχή και είδαν το ζευγάρι. Έπεσαν σε αντιφάσεις, όμως δεν συνελήφθησαν και ο φάκελος έκλεισε εσπευσμένα.
Στις 3 Απριλίου 1959 ένας άγνωστος, γύρω στα 24 με 26, μπήκε στον περίβολο του Δημοτικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, όπου βρισκόταν ένα σπιτάκι. Εκεί σκοτώνει την ράπτρια και φοιτήτρια νοσοκόμα, Μελπομένη Πατρικίου. Φεύγοντας πέφτει πάνω στην συγκάτοικό της, Φανή Τσαμπάζη, την οποία προσπαθεί να βιάσει.
Η αστυνομία δέχεται βροχή καταγγελιών. Ο ένοχος όμως είναι άφαντος κι αυτό την κάνει να φαίνεται ανεπαρκής. Γι’ αυτό επικηρύσσει τον «δράκο του Σέιχ Σου» με 100.000 δρχ, είτε για την σύλληψη είτε για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στην σύλληψή του.
Ξαφνικά οι επιθέσεις σταματούν και για 5 χρόνια δεν σημειώθηκε καμιά επίθεση. Η ιστορία ξεχνιέται και ο κόσμος ηρεμεί. Στις 22 Μαΐου 1963 όμως δολοφονείται ο βουλευτής Γρηγόρης Λαμπράκης από παρακρατικούς, που συνεργάζονται με την αστυνομία. Η Θεσσαλονίκη, μετά από αυτό, ξαναφέρνει στην επιφάνεια και τον ασύλληπτο «δράκο του Σέιχ Σου», αναδεικνύοντας την κατάπτωση της αστυνομίας. Μέσα σε αυτό το κλίμα, τον Δεκέμβριο του 1963, συλλαμβάνεται ο Αριστείδης Παγκρατίδης.
Ποιος ήταν ο Αριστείδης Παγκρατίδης
Ο Αριστείδης Παγκρατίδης γεννήθηκε τον Μάιο του 1940 στα Λαγκαδίκια Θεσσαλονίκης. Ήταν το μικρότερο από τα τρία παιδιά των φτωχών αγροτών, Χαράλαμπου και Ελένης Παγκρατίδη. Στα 5 του είδε τον πατέρα του, λοχαγό του ελληνικού στρατού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, να δολοφονείται για πολιτικούς λόγους μπροστά στα μάτια της οικογένειας. Μετά από αυτό η μητέρα έφυγε με τα παιδιά της, Παγκράτη, Ελένη και Αριστείδη, και εγκαταστάθηκε στην Τούμπα της Θεσσαλονίκης. Αργότερα γνωρίζει τον εισπράκτορα λεωφορείων Ευγένιο Αλεξιάδη, παντρεύονται και κρατάνε μαζί τους τον μικρό Αριστείδη. Τα δύο μεγαλύτερα παιδιά στάλθηκαν σε συγγενείς στον Πειραιά.
Ο Αριστείδης ή Αρίστος, όπως τον φώναζαν, πήγε τρεις χρονιές στην Α’ Δημοτικού και μία χρονιά στην Β’. Έτσι δεν μπορούσε να γράψει και να διαβάσει με ευκολία. Τα αδέρφια του είπαν κάποτε ότι είναι χαμηλής νοημοσύνης.
Στα 12 δέχεται σεξουαλική επίθεση από τον χημικό Απόστολο Λύτη, δίνοντάς του 50 δραχμές. Από τότε, όταν πεινούσε, πουλούσε το κορμί του, είτε για ένα πιάτο φαγητό είτε για λίγες δραχμές.
Το 1955, στα 15 του, ο Αριστείδης Παγκρατίδης, κλέβει από το κυλικείο του γυμναστηρίου του ΠΑΟΚ 120 δραχμές, συλλαμβάνεται και τίθεται υπό την επιμέλεια της «Πρόνοιας ανηλίκων». Την ίδια χρονιά, μαζί με έναν φίλο του έκλεψαν δυο ποδήλατα, τα πούλησαν και ξεκίνησαν για την Αθήνα. Τους συλλάβανε όμως και τους έστειλαν στο Αναμορφωτήριο Ανηλίκων στο Βίδο της Κέρκυρας. Το 1957 βγαίνει από το Αναμορφωτήριο, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη και κάνει διάφορες δουλειές για να βοηθήσει την οικογένεια.
Το 1959 κλήθηκε στο στρατό και κατατάχθηκε στην 20η μεραρχία τεθωρακισμένων του Ιππικού το 1960 αλλά λιποτάκτησε. Απολύεται τον Μάιο του 1961 ως ψυχικά διαταραγμένος λόγω τοξικομανίας. Επισκεπτόταν συχνά πόρνες, διεμφυλικά άτομα, εκδιδόταν, κάπνιζε χασίς, έπινε και παρακολουθούσε παράνομα ζευγαράκια.
Η σύλληψη του Αριστείδη Παγκρατίδη
Ο Αριστείδης Παγκρατίδης, όπως κάθε μέρα, σχόλασε την ίδια ώρα από την δουλειά του στο λούνα πάρκ του Πρόδρομου Χαλεπλή. Αμέσως πήγε, μαζί με φίλους του, στην ταβέρνα, όπου και κατανάλωσε υπερβολικά μεγάλη ποσότητα αλκοόλ. Στις 3:00 το ξημέρωμα της 7ης Δεκεμβρίου 1963, ο Παγκρατίδης μπαίνει κρυφά στο ορφανοτροφείο θηλέων «Μέγας Αλέξανδρος» στην Τούμπα. Κρατούσε μια πέτρα και στο αναρρωτήριο προσπάθησε να βιάσει την 12χρονη Αικατερίνη Σούρλα. Οι φωνές της τον τρόμαξαν κι έφυγε. Τότε τον είδε ένας οδηγός αστικών λεωφορείων και τον σταμάτησε. Ο Παγκρατίδης του ξέφυγε και ο οδηγός ειδοποίησε την αστυνομία.
Οι έρευνες της αστυνομίας οδήγησαν στον Παγκρατίδη. Ένας αστυφύλακας είχε πάρει τα στοιχεία του, όταν τον είδε να τριγυρίζει ύποπτα στο ορφανοτροφείο κι έτσι, 3 ώρες μετά την εισβολή, τον συλλάβανε στο σπίτι του στην περιοχή «Γερμανικά» της Άνω Τούμπας. Ο Παγκρατίδης δεν αντιστάθηκε και, αφού τον αναγνώρισε το θύμα και ο οδηγός του λεωφορείου, ομολόγησε.
Από την πρώτη στιγμή οι εφημερίδες τον συνδύασαν με τον «δράκο του Σέιχ Σου». Η σύλληψη έγινε λίγο μετά την δολοφονία Λαμπράκη, κάνοντας τον Παγκρατίδη ιδανικό ένοχο.
Ανάκριση και ομολογία
Οι εφημερίδες ήδη είχαν καταδικάσει τον Παγκρατίδη με μόνο στοιχείο σε βάρος του τον τρόπο επίθεσης με πέτρα. Τις ακόλουθες ώρες κλήθηκαν για αναγνώριση επιζώντες των επιθέσεων του «δράκου» αλλά κανένας δεν τον αναγνώρισε. Στην Γενική Ασφάλεια Θεσσαλονίκης κλήθηκαν και πολλοί μάρτυρες από το περιβάλλουν του κρατούμενου.
Η ανάκριση, με προϊστάμενο τον αντιεισαγγελέα Αθανασόπουλο μαζί με τον διοικητή της Γενικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης Νικόλαο Τζαβάρα, κρατάει πολλά μερόνυχτα. Στις 11 Δεκεμβρίου 1963, ο Αριστείδης Παγκρατίδης ομολογεί τα εγκλήματα, για τα οποία κατηγορείται. Το κοινό μαθαίνει για την ομολογία στις 15 Δεκεμβρίου, όταν έχουν γίνει πια και οι αναπαραστάσεις. Μαρτυρίες θέλουν τον Παγκρατίδη να μην γνωρίζει που βρίσκεται κατά τις αναπαραστάσεις, με τις δηλώσεις του να μην ταιριάζουν με την πραγματικότητα. Ωστοσό, οι αρχές όμως δεν έδωσαν την δέουσα σημασία.
Ο εισαγγελέας χαρακτήρισε την επίθεση στο ορφανοτροφείο απόπειρα βιασμού και σε συνδυασμό με τον «Νόμο 4000» περί τεντυμποϋσμού, παραπέμπει την υπόθεση στη τακτική ανάκριση. Όταν έφυγε από την αστυνομία, και αφού οι δικοί του προσέλαβαν τους δικηγόρους Μ. Σαπουντζή και Δ. Λάζο, ο Παγκρατίδης ανακάλεσε την ομολογία του. Ισχυρίστηκε ότι ομολόγησε μετά από βασανιστήρια σωματικά και ψυχολογικά και ότι η επίθεση στο ορφανοτροφείο δεν έγινε έτσι όπως δημοσιοποιήθηκε.
Η δίκη για την απόπειρα βιασμού
Στις 5 Οκτωβρίου 1964, ενώ ακόμα γίνονται ανακρίσεις για την υπόθεση του «δράκου του Σέιχ Σου», ο Αριστείδης Παγκρατίδης δικάζεται στο Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης για την απόπειρα βιασμού στο ορφανοτροφείο. Κατέθεσαν το θύμα, άλλες τρόφιμοι και φίλοι του Παγκρατίδη. Οι φίλοι του είπαν ότι έπιναν όλοι σε μια ταβέρνα και όταν έφυγε ήταν μεθυσμένος. Έτσι, οι δικηγόροι έπεισαν τους ενόρκους να αλλάξουν την κατηγορία από «απόπειρα βιασμού» σε «εξαναγκασμό σε ασέλγεια».
Το δικαστήριο επέβαλε στον Παγκρατίδη ποινή κάθειρξης 9 ετών, 5ετή στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και αποζημίωση 7.000 δρχ. στο θύμα.
Ο Αριστείδης Παγκρατίδης δικάζεται ως «δράκος του Σέιχ Σου»
Η νέα δίκη ξεκίνησε την Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 1966 στο Πενταμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης. Πρόεδρος ήταν ο εφέτης Αλετράς, σύνεδροι οι επίσης εφέτες Κουνουγέρης, Κόλλας, Γραφιανάκης και Παπαγιάννης. Εισαγγελέας ήταν ο αντί-εισαγγελέας Εφετών Μιχάλης Σγουρίτσας, ενώ ως πολιτική αγωγή ήταν οι δικηγόροι του Παναγιώτη Αθανασίου και της οικογένειας του ίλαρχου Ραΐση.
Την πρώτη μέρα εξετάστηκαν οι επιζώντες των επιθέσεων αλλά δεν αναγνώρισαν τον Παγκρατίδη. Ούτε οι στρατιώτες, που βρήκαν τα πτώματα του ίλαρχου και της φίλης του τον αναγνώρισαν.
Την επόμενη μέρα καταθέτουν άτομα του περιβάλλοντος του Παγκρατίδη και ο υφηγητής Νευρολογίας και Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αγ. Διακογιάννης. Στην κατάθεσή του υποστηρίζει ότι ο κατηγορούμενος είχε ήρεμη ψυχική συνείδηση κατά την ομολογία του. Τις επόμενες δυο μέρες κατέθεσαν οι αστυνομικοί που αρνήθηκαν ότι άσκησαν πίεση.
Στις 14 Φεβρουάριου οι δικηγόροι του Παγκρατίδη, έχοντας αντιμετωπίσει την απόρριψη 13 αιτήσεων για διάφορα θέματα, όπως αποτυπώματα, μάρτυρες κ.α., αν και στις 5 από αυτές ήταν σύμφωνος και ο εισαγγελέας, δήλωσαν ότι δεν μπορούσαν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους, αφού ακόμα και ο πρόεδρος παρενέβαινε συνεχώς στην εξέταση μαρτύρων, και παραιτήθηκαν. Το δικαστήριο όρισε νέους συνηγόρους και διέκοψε για μια μέρα. Στις 16 Φεβρουαρίου, οι συνήγοροι επέστρεψαν. Ο ένας συνήγορος κατέθεσε αργότερα ότι δεχόταν απειλές για την ζωή του.
Στις 17 Φεβρουαρίου, καταθέτει ο χρυσοχόος Παγκράτης Παγκρατίδης, αδερφός του κατηγορούμενου. Κατονόμασε ως δράστη των εγκλημάτων τον Αίαντα Σκλαβούνο. Το δικαστήριο αρνήθηκε όμως αυτή την εκδοχή ως μη έχουσα άμεση σχέση με την δίκη. Μετά από διάφορες εντάσεις οι συνήγοροι του Παγκρατίδη παραιτήθηκαν ξανά, γιατί στερούνταν ουσιωδών μέσων για να κάνουν την δουλειά τους. Το δικαστήριο έδωσε προθεσμία στους νέους δικηγόρους, Γερογιάννη και Κατσαούνη, ως τις 22 Φεβρουαρίου για να ετοιμάσουν τις αγορεύσεις τους.
Στις 22 Φεβρουαρίου, ο Αριστείδης Παγκρατίδης αρνείται να απολογηθεί. Ο εισαγγελέας είναι σίγουρος ότι είναι ένοχος αλλά δεν πρέπει να του επιβληθεί η θανατική ποινή, αφού δεν απειλείται η ασφάλεια της χώρας, αλλά η ισόβια κάθειρξη και η δεκαετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
Το δικαστήριο, αφού συνεδρίασε 1 ώρα, κήρυξε ένοχο τον Αριστείδη Παγκρατίδη για όλες τις κατηγορίες. Παρά την πρόταση του εισαγγελέα για 4 φορές ισόβια του επιβλήθηκε 4 φορές θάνατος για τις ληστείες, ισόβια για την απόπειρα ληστείας και χρηματική αποζημίωση για τον Παναγιώτη Αθανασίου και την οικογένεια του ίλαρχου Ραΐση.
Η έφεση και η απόρριψή της
Στις 25 Φεβρουαρίου ασκήθηκε έφεση κατά της απόφασης για τους εξής λόγους: α) το Εφετείο δεν ήταν αρμόδιο να δικάσει την περίπτωση, β) η κατάθεση του ψυχιάτρου ελήφθη παράτυπα και δεν πρέπει να ληφθεί, γ) επετράπη παράτυπα στον συνήγορο του πολιτικού ενάγοντα Παναγιώτη Αθανασίου να κάνει γενικές ερωτήσεις στον κατηγορούμενο, δ) υπήρξε καταδίκη για την απόπειρα ληστείας της Παληογιάννη παράτυπα, αφού το παραπεμπτικό βούλευμα δεν είχε τέτοια κατηγορία και ε) η καταδίκη για την απόπειρα ληστείας της Παληογιάννη δεν αποδείχθηκε.
Τον Σεπτέμβριο του 1966, το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου απέρριψε την έφεση σε όλα τα σκέλη της.
Η εκτέλεση του Αριστείδη Παγκρατίδη
Ο Παγκρατίδης έμεινε στις φυλακές του Γεντί Κουλέ για 2 χρόνια, μέχρι τη μέρα της εκτέλεσης του, στις 16 Φεβρουαρίου του 1966. Οι τελευταίες ώρες ήταν δραματικές. Ένας ιερέας ήταν μαζί του για να τον εξομολογήσει. Ο Παγκρατίδης παραδέχτηκε ότι έκλεβε και πουλούσε το κορμί του σε άντρες αλλά επέμενε, κλαίγοντας ότι δεν σκότωσε ποτέ.
Ο τόπος εκτέλεσης ήταν στο δάσος του Σέιχ Σου. Παρόντες μεταξύ ελαχίστων ήταν ο εμβληματικός φωτορεπόρτερ Γιάννης Κυριακίδης και ο 19χρονος τότε δημοσιογράφος Κώστας Τσαρούχας.
Όταν έφτασαν στον τόπο εκτέλεσης, στις 7 το πρωί, ο Αριστείδης Παγκρατίδης ζήτησε να του δέσουν τα μάτια. Όταν ο αξιωματικός έδωσε το παράγγελμα, ο Παγκρατίδης φώναζε:
«Μανούλα μου γλυκιά είμαι αθώος, αθώος, αθώ……»
Αφού διαπιστώθηκε ο θάνατος του, η νεκροφόρα του δήμου και ένα περιπολικό πήγαν στο νεκροταφείο της Εξοχής Θεσσαλονίκης, όπου και έγινε η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή του. Δεν είχε ειδοποιηθεί κανένας από την οικογένεια. Έμαθαν τα νέα από τις απογευματινές εφημερίδες. Την μητέρα του Παγκρατίδη ενημέρωσε ο Κώστας Τσαρούχας.
Σκέψεις και απόψεις για τον Αριστείδη Παγκρατίδη
Η δημοσιογράφος Βασιλική Γίγη, που είχε παρακολουθήσει από την αρχή την υπόθεση, είπε ότι τα στοιχεία έδειχναν την ενοχή του Παγκρατίδη.
Στην ασφάλεια εστάλη ο εισαγγελέας Νίκος Αθανασόπουλος, ο οποίος δήλωσε ότι ο Παγκρατίδης του εκμυστηρεύτηκε λεπτομέρειες, τις οποίες θα γνώριζε μόνο ο δολοφόνος.
Ο συγγραφέας Σάκης Σερέφας υποστήριξε πως θυματοποίησαν ένα αλητάκο με αποκλίνουσα συμπεριφορά, καθιστώντας την εκτέλεσή του εγκληματική. Την ίδια άποψη έχει και ο συγγραφέας Θωμάς Κοροβίνης. Ο ίδιος λέει ότι ο Παγκρατίδης αποτέλεσε για την Ασφάλεια την ιδανική περίπτωση για να στρέψει ο κόσμος το βλέμμα του από ένα έντονα πολιτικό και κοινωνικό θέμα, τη δολοφονία Λαμπράκη.
Πολύς κόσμος πίστεψε την επίσημη εκδοχή της ενοχής Παγκρατίδη. Εγκληματολογικά προφίλ και συμπεριφοριστική ανάλυση όμως δεν ταυτοποίησαν τον Παγκρατίδη με τα εγκλήματα του «δράκου του Σέιχ Σου».
Σενάρια για τον πραγματικό «δράκο του Σέιχ Σου»
Πολλά είναι τα σενάρια για την ταυτότητα «δράκου». Το επικρατέστερο θέλει 2 δολοφόνους. Υπήρξαν φήμες για έναν βιομήχανο με τον οδηγό του, που φυγάδευσε στην Αμερική και ο ίδιος ζει έκτοτε στην Αθήνα. Άλλες φήμες συνέδεσαν με τα εγκλήματα τον νεαρό μανιοκαταθλιπτικό επιστήμονα Αίαντα Σκλαβούνο, γιο του ιατρού και καθηγητή Πανεπιστημίου, Γεώργιου Σκλαβούνου. Ο νεαρός έμενε τότε στην οικογενειακή έπαυλη, που συνόρευε με το δάσος του Σέιχ Σου. Επίσης υπήρξαν υποψίες ενοχής και για τον γιο γνωστής επιχειρηματικής οικογένειας.
Τα στοιχεία όμως καταρρίπτουν και την ενοχή του Παγκρατίδη. Τα εγκλήματα διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ τους. Στην περίπτωση της Μίκρας υπάρχει διπλός φόνος και βιασμός. Στα άλλα εγκλήματα του «δράκου» δεν υπάρχει ίχνος σεξουαλικής πράξης. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι δεν υπήρξε ποτέ «δράκος του Σέιχ Σου» αλλά ξεχωριστά εγκλήματα, διαφορετικά μεταξύ τους, που φορτώθηκαν σε έναν άνθρωπο, στερώντας του το δικαίωμα της δίκαιης δίκης.
Συλλάβανε τον πραγματικό «δράκο»;
Τον Αύγουστο του 1971 συνελήφθη στην Θεσσαλονίκη ο 38χρονος Ιωάννης Σερεσλής και κατηγορήθηκε για 2 απόπειρες ανθρωποκτονίας, 3 απόπειρες βιασμού, τρεις ληστείες και άλλα αδικήματα, που διέπραξε από τον Δεκέμβριο του 1957. Ο Σερεσλής ήταν γνωστός ηδονοβλεψίας, με τρόπο δράσης παρόμοιο με του «δράκου του Σέιχ Σου». Όταν οι εφημερίδες αποκάλυψαν την υπόθεση, τον χαρακτηρίσανε «δράκο νούμερο 2». Είπαν πως αν δεν είχε εκτελεστεί ο Παγκρατίδης, θα θεωρούνταν το ίδιο πρόσωπο.
Η υπόθεση του Παγκρατίδη στην τέχνη
Το 1989, γυρίστηκε η τηλεοπτική σειρά 7 επεισοδίων «Αθώος ή ένοχος», βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του δημοσιογράφου Κώστα Τσαρούχα. Την ίδια χρονιά η σειρά έγινε ταινία σε σενάριο του Γιάννη Τζιώτη, σκηνοθεσία Δημήτρη Αρβανίτη και πρωταγωνιστή τον Σπύρο Δρόσο, που προτάθηκε για το βραβείο 1ου ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με συμπρωταγωνιστή τον Γιάννη Μπέζο.
Το 2006, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Κώστα Τσαρούχα «Ο δράκος που διέφυγε. Υπόθεση Παγκρατίδη: Μια αστυνομική πλεκτάνη, μια δικαστική πλάνη, μια άδικη εκτέλεση» από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα».
Το 2011, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη «Ο γύρος του θανάτου» από τις εκδόσεις «Άγρα». Είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία του Παγκρατίδη, που βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Το 2013, το βιβλίο μεταφέρθηκε στο θέατρο από το Κ.Θ.Β.Ε. σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη. Από το 2018 μέχρι και 2020, όταν και έκλεισαν τα θέατρα λόγω πανδημίας, παιζόταν στο θέατρο «Άνεσις» του Νέου Κόσμου μια ακόμα θεατρική διασκευή του ίδιου μυθιστορήματος με τίτλο «Αρίστος», σε σκηνοθεσία Γιώργου Παπαγεωργίου, με τους Φιλαρέτη Κομνηνού, Μιχάλη Οικονόμου και Γιάννη Λεάκο.
Στην μίνι σειρά του Netflix «When They See Us» έχουν παρατηρηθεί επίσης τρομακτικά πολλές ομοιότητες με την ιστορία του Παγκρατίδη.
Η υπόθεση Παγκρατίδη έχει εμπνεύσει επίσης τραγούδια και ποιήματα.
Επίλογος
Η υπόθεση Παγκρατίδη μας υπενθυμίζει ότι κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από το παρελθόν του, δικαιούται να δικαστεί τίμια. Στην δικαιοσύνη δεν χωρούν διακρίσεις με βάση το φύλο, εθισμούς, χρώμα ή καταγωγή.
Ακολουθεί ένα βίντεο με μαρτυρίες ανθρώπων που γνώριζαν τον Αριστείδη Παγκρατίδης και την υπόθεση:
Για το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από:
- Μπέη, Ι. (2020). H ιστορία του Αριστείδη Παγκρατίδη με αφορμή την online μετάδοση της παράστασης «Αρίστος». Ανακτήθηκε από: www.culturenow.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 29/1/21.
- Ζωή, (2020). Τους κορόιδεψε όλους: Αυτός ήταν ο πραγματικός «Δράκος του Σέιχ Σου» που δεν πιάστηκε ποτέ. Ανακτήθηκε από: www.larissanet.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 29/1/21.
- Κι όμως: ο «Δράκος του Σέιχ Σου» μπορεί να είναι ακόμα ζωντανός!, Ανακτήθηκε από: www.menshouse.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 29/1/21.
- 52 Χρόνια από την Εκτέλεση του “Αρίστου” Παγκρατίδη, Ανακτήθηκε από: www.mytheatro.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- xristoszafiris. (2018). 16 Φεβρουαρίου 1968. Εκτελείται ο… αθώος ‘’δράκος του Σέιχ Σου’’ Αρ. Παγκρατίδης. Ανακτήθηκε από: www.thessmemory.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙΔΗ. Ανακτήθηκε από www.crimestories.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Ο «δράκος» του Σέιχ Σου. Υπήρξε δικαστική πλάνη;… Ανακτήθηκε από: www.mixanitouxronou.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Η εκτέλεση του Παγκρατίδη, που έπεσε φωνάζοντας «δεν είμαι ο δράκος του Σέιχ Σου»… Ανακτήθηκε από: www.mixanitouxronou.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Αριστείδης Παγκρατίδης, κατηγορήθηκε ως ο δράκος του Σέιχ Σου στην Θεσσαλονίκη και καταδικάστηκε για 5 φρικιαστικά εγκλήματα, Ανακτήθηκε από: www.diaskedasi.info/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Ρομπόλας, Γ. (2019). Ο δράκος του Σέιχ Σου ήταν ο ιδανικός αποδιοπομπαίος τράγος. Ανακτήθηκε από: www.esquire.com.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Φόβος. Η ιστορία του Αριστείδη Παγκρατίδη. Ένα αστυνομικό διήγημα με αληθινά στοιχεία και ρεπορτάζ. (2020). Ανακτήθηκε από: www.egoismos.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Παρίδης, Χ. (2017), Ο Δράκος του Σέιχ Σου: η ιστορία ενός πραγματικού δολοφόνου ή ενός βολικού παρία;. Ανακτήθηκε από: www.lifo.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
- Τσέφλιος, Ν. 1963: Αριστείδης Παγκρατίδης: Αθώος ή ένοχος;. Ανακτήθηκε από: www.bloko.gr/ Τελευταία πρόσβαση: 2/2/21.
