Πρόκειται για ένα βιρτουόζο της οδήγησης, έναν εκ των θρύλων της Formula 1, έναν άνθρωπο που με σκληρή δουλειά βρέθηκε ανάμεσα στους κορυφαίους του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ο Ayrton Senna έμεινε στην ιστορία για τις ικανότητές του αλλά και για το χαρακτήρα του. Πέρασε στην αιωνιότητα ως ο καλύτερος όλων.
Το Ξεκίνημα
Ο Ayrton Senna da Silva γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1960, στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Καταγόταν από πολύ εύπορη οικογένεια, πράγμα τον οποίο τον καθιστούσε προνομιούχο, ειδικά με τα δεδομένα της Βραζιλίας. Η χώρα του φημίζεται για το ποδοσφαιρικό όνειρο αλλά ο Senna επέλεξε άλλο δρόμο. Ο πατέρας του Milton da Silva, όταν ο Ayrton ήταν στην ηλικία των 4 του δώρισε ένα καρτ και η προπόνηση ξεκίνησε! Η μητέρα του, Neide Senna, θυμάται πως ο γιος της πρόσεχε πολύ στην παράδοση των μαθημάτων στο σχολείο, για να μη χρειάζεται να διαβάζει στο σπίτι κι έτσι να έχει περισσότερο χρόνο για εξάσκηση με το καρτ.
Πήρε μέρος σε διάφορους αγώνες στη Βραζιλίας και σε άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής. Το 1977, σε ηλικία 17 ετών, κατέκτησε το Πρωτάθλημα Καρτ Νοτίου Αμερικής. Το 1978 αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καρτ. Και δύο χρόνια μετά κατέκτησε τη δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο. Το 1981 μετακόμισε στην Αγγλία και άφησε πίσω του τα καρτ. Τα μονοθέσια τύπου Formula είχαν πλέον την σειρά τους. Πήρε μέρος στο πρωτάθλημα Formula Ford 1600, όπου και αναδείχθηκε νικητής. Το 1982 κατέκτησε την πρωτιά στη Βρετανική και Ευρωπαϊκή Formula Ford 2000.
Το 1983 μεταπήδησε στη Formula 3 με την ομάδα της West Surrey Racing. Κατέκτησε την πρωτιά σε 9 αγώνες και εν τέλει τον τίτλο της κατηγορίας. Η νίκη αυτή έστρεψε τα βλέμματα των ομάδων της Formula 1 πάνω του. Τον διεκδίκησαν McLaren, Williams, Brabham και Toleman και παραδόξως επέλεξε την αδύναμη Toleman.
Formula 1 – Toleman
Το 1984 ο Ayrton Senna αγωνίζεται στη Formula 1 με την ομάδα της Toleman. Μια ομάδα αρκετά αδύναμη, στην οποία όμως ο Senna έδωσε τα μέγιστα αυτή την αγωνιστική χρονιά. Ο πρώτος βαθμός ήρθε στο Grand Prix της Νοτίου Αφρικής. Την παράσταση έκλεψε όμως η εμφάνισή του στο Μονακό. Ξεκίνησε στην 13η θέση, ξέσπασε καταιγίδα αλλά αντί να φοβηθεί και να οδηγεί συντηρητικά ή να εγκαταλείψει, όπως έκαναν άλλοι οδηγοί, ανέβαζε ρυθμούς. Κατάφερε να πάρει τη 2η θέση από τον θρυλικό Niki Lauda. Οι κριτές τερμάτισαν πρόωρα των αγώνα, λόγω των καιρικών συνθηκών κι έτσι ο Senna τερμάτισε 2ος.
Αυτός ο αγώνας είχε χτίσει το μύθο του. Όταν οι συνθήκες ήταν επικίνδυνες, όταν ο δρόμος γλιστρούσε, ο Senna έδινε ρεσιτάλ οδήγησης, ήταν ασταμάτητος. Έφτανε το όχημα πέρα από τις δυνατότητες για τις οποίες είχε σχεδιαστεί. Πατούσε φρένο αργότερα από ότι έπρεπε, πήγαινε στις γωνίες με το αμάξι να βρίσκεται στην άκρη. Ήταν ικανός να χορεύει ένα δικό του, μοναδικό χορό με το όχημα, άλλα πάντα παρέμενε στο δρόμο.
Lotus
Το 1985 ο Σένα μεταπηδά στην Ομάδα της Lotus, η οποία δούλεψε σκληρά για να δώσει στο ταλέντο του ό,τι χρειαζόταν για να τα καταφέρει. Κατέκτησε την πρώτη του νίκη στην Πορτογαλία και την πρώτη pole position της καριέρας του μπροστά στα μάτια των συμπατριωτών του. Τις σεζόν 1985 και 1986 τερμάτισε 4ος στη γενική κατάταξη του Πρωταθλήματος. Το 1987 κατέκτησε την 3η θέση και αυτό ήταν η αφορμή για να τον διεκδικήσουν οι άνθρωποι της MacLaren – Honda.
McLaren
Το 1988 ήταν η πρώτη χρονιά στην ομάδα της McLaren. Αυτή η χρονιά είχε φοβερή ένταση, «ήταν σα να σήκωνε το βάρος του κόσμου στους ώμους του γιατί πλέον είχε την υποχρέωση να αποδείξει πως ήταν κορυφαίος οδηγός», όπως έχει δηλώσει η αδερφή του, Viviane Senna. Η ένταξη του στη McLaren σηματοδότησε κι ένα επικοινωνιακό παιχνίδι με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τον έμπειρο οδηγό Alain Prost, γνωστό και ως «Professor», ο οποίος μέχρι τότε ήταν ο βασικός οδηγός της ομάδας. Υπήρχε μια άτυπη κόντρα ανάμεσά τους, καθώς ο Prost δε θα έδινε τόσο εύκολα τη θέση του στο νεαρό Ayrton Senna.
Στις 14 Μάϊου του 1988, στο Grand Prix του Μονακό, ο Senna βρισκόταν στην πρώτη θέση του αγώνα και ο Prost στη δεύτερη με διαφορά 55,114 δευτερόλεπτα. Είχε τον αγώνα στο χέρι με τέτοιο προβάδισμα. Στον 67ο γύρο, από τους 78 του αγώνα, άκουσε τους συνεργάτες του να του λένε: «Είσαι πρώτος με διαφορά, πήγαινε πιο σιγά». Δεν τους άκουσε, προσέκρουσε στο οδόφραγμα και βρέθηκε εκτός αγώνα. Ο Prost τερμάτισε πρώτος και η αυτοπεποίθηση του Senna κλονίστηκε για λίγο. Αυτό το γεγονός όμως ήταν το έναυσμα για μια ανοδική πορεία στο υπόλοιπο της σεζόν. Κατέκτησε 13 pole positions, 8 νίκες και εν τέλει και το Πρωτάθλημα.
Το 1989 ήταν μία χρονιά σκληρής μάχης ανάμεσα στους δύο οδηγούς. Στις 22 Οκτωβρίου 1989, στο Grand Prix της Ιαπωνίας, Senna και Prost πάλευαν για τη νίκη, από την οποία θα κρινόταν ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Στον 46ο γύρο, από τους συνολικά 53 του αγώνα, ο Senna στην προσπάθειά του να προσπεράσει τον Prost, τον χτύπησε και ακινητοποιήθηκαν και τα δύο οχήματα. Ο Prost εγκατέλειψε τον αγώνα, πιστεύοντας πως και ο Senna θα έκανε το ίδιο. Ο Βραζιλιάνος πιλότος όμως προχώρησε σε αλλαγή ελαστικών και ξαναμπήκε στον αγώνα παίρνοντας την πρώτη θέση, αν και είχε μείνει πολύ πίσω από το προπορευόμενο όχημα. O Prost κατέφυγε αμέσως στους κριτές , κάνοντας ένσταση για τη νίκη του Senna. Εν τέλει, η συμμετοχή του στο Ιαπωνικό GP κρίθηκε άκυρη κι έτσι ο Prost αναδείχθηκε Παγκόσμιος Πρωταθλητής, με το Senna να τερματίζει δεύτερος στη γενική κατάταξη.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς η MacLaren επέδειξε αγώνες του παρελθόντος που είχε συμβεί το ίδιο αλλά δεν ακυρώθηκε η συμμετοχή των εκάστοτε οδηγών. Ήταν θέμα πολιτικής η απόφαση αυτή και όπως φαίνεται το σύστημα πολεμούσε τον Ayrton Senna.
Τη σεζόν του 1990 ο Senna επέστρεψε πιο σοφός και η ομάδα ήταν αρμονική. Ο Prost πλέον αγωνιζόταν με τη Ferrari. Την ημέρα του Ιαπωνικού GP ο Ayrton εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του με την αλλαγή της θέσης της pole position, η οποία έγινε ξαφνικά και αφού την είχε κατακτήσει. Υποστήριζε πως η pole position πρέπει να είναι αριστερά του σημείου εκκίνησης και όχι δεξιά. Τα αμάξια συνήθως οδηγούν στην αγωνιστική γραμμή, διότι είναι η πιο γρήγορη γραμμή στην πίστα. Αν είσαι στην αντίθετη πλευρά, είσαι σε σημείο που σπάνια χρησιμοποιείται κι έχει το μισό «κράτημα». Ο Senna πίστευε πως αν η πίστα είναι καθαρή, ξεκινάς καλύτερα από την εξωτερική πλευρά γιατί εσωτερικά δεν υπάρχει πρόσφυση. Στην εκκίνηση του αγώνα ο Prost προπορευόταν, ο Senna στην προσπάθεια του να τον περάσει στην πρώτη στροφή, προσέκρουσε πάνω του, συγκρούστηκαν με δύναμη και βρέθηκαν εκτός πίστας. Μετά από αυτό ο Ayrton Senna στέφθηκε Παγκόσμιος Πρωταθλητής του 1990.
Το 1991 ήταν η χρονιά που ο Senna πήρε μία από τις ηρωικότερες νίκες του και η χρονιά που αναδείχθηκε ξανά Παγκόσμιος Πρωταθλητής της Formula 1. Στις 21 Μαρτίου 1991 ο ετοιμαζόταν να αγωνιστεί στην πατρίδα του, όπου δεν είχε καταφέρει ακόμα να πάρει νίκη και ήταν όνειρο ζωής να συμβεί. Προπορευόταν σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Έξι γύρους πριν τον τερματισμό κόλλησε το κιβώτιο ταχυτήτων και είχε διαθέσιμη μόνο την έκτη. Ήθελε να εγκαταλείψει αλλά βρήκε μια ξεχωριστή εσωτερική δύναμη και σε συνδυασμό με τις ικανότητές του κατάφερε να τερματίσει πρώτος. Μόλις τερμάτισε λιποθύμησε. Λόγω της υπερπροσπάθειας είχε μυϊκούς σπασμούς στον αυχένα και κυρίως στους ώμους. Πίστευε πως ο Θεός του είχε χαρίσει αυτό τον αγώνα στη γενέτειρά του που τόσο επιθυμούσε. Η στιγμή που ανέβηκε στο βάθρο με τη βραζιλιάνικη σημαία ήταν μοναδική.
Το 1992 ήταν μια δύσκολη χρονιά καθώς η ομάδα της Williams τάραξε τα νερά με το όχημά της. Κάθε γωνία του ελεγχόταν από υπολογιστή και ο οδηγός έπρεπε απλά να βάλει το πόδι του κάτω όσο πιο γρήγορα μπορούσε. Η McLaren δεν διέθετε αυτά τα τεχνικά χαρακτηριστικά κι έτσι το Πρωτάθλημα κατακτήθηκε από τον Mansell της Williams.
Το 1993 η Honda αποχωρεί από τη διοργάνωση της Formula 1. Η McLaren μένει ξαφνικά χωρίς τους κινητήρες της ιαπωνικής εταιρείας και μετέωρη καθώς η απώλεια αυτή κλόνισε την ομάδα. Ο Ayrton Senna τερμάτισε 4ος στη γενική κατάταξη. Ακόμη, τη σεζόν αυτή η Williams αποπειράθηκε να εντάξει στην ομάδα της τους Senna και Prost, ο δεύτερος όμως άσκησε βέτο πως για να υπογράψει δεν δέχεται να είναι ομόσταυλος του Senna κι έτσι η προσπάθεια ναυάγησε.
Williams Renault
Με την απόσυρση του Prost, τη σεζόν του 1994, από την ενεργό δράση η Williams κατάφερε αυτό που επιθυμούσε, απέκτησε επιτέλους τον Ayrton Sena. Ο Senna ήταν ο καλύτερος «εξοπλισμός» που μπορούσαν να βάλουν στη μηχανή τους για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις τους. Η χρονιά αυτή όμως είχε κάποιες αλλαγές στα τεχνικά χαρακτηριστικά των οχημάτων, οι οποίες δυσκόλεψαν πολύ τον Senna. Απουσίαζε ο έλεγχος πρόσφυσης, τα ειδικά φρένα και οι ηλεκτρονικές αναρτήσεις. Έτσι, τα αμάξια ήταν λιγότερο σταθερά, με αποτέλεσμα να πατινάρουν και να βγαίνουν εκτός πίστας. Ο Ayrton δε τα πήγαινε καλά με το νέο του όχημα. Προσπαθούσε να δώσει στους μηχανικούς να καταλάβουν τα προβλήματα του αμαξιού αλλά δεν έβλεπε κάποια αλλαγή. Ήταν μια πολύ μέτρια χρονιά και ένιωθε απογοητευμένος.
Το κύκνειο άσμα του Ayrton Senna
Την 1η Μάϊου του 1994 θα διεξαγόταν το Grand Prix σου San Marino, στην πίστα της Imola. Ήταν μια δύσκολη μέρα από το ξεκίνημά της. Ο Senna ένιωθε αγχωμένος και σα να μην ήθελε να τρέξει, λόγω των προβλημάτων του οχήματος, που μείωναν τις επιδόσεις του. Η αδερφή του θυμάται πως «Εκείνο το πρωί ζήτησε από τον Θεό να του μιλήσει. Άνοιξε τη Βίβλο και διάβασε ένα χωρίο που έλεγε πως ο Θεός θα του δώσει το καλύτερο δώρο, τον ίδιο το Θεό».
Ο αγώνας ξεκίνησε. Ο Senna προπορευόταν ενώ τον ακολουθούσε ο Schumacher και τον πίεζε. Ξαφνικά στον 60 γύρο, το όχημα του Senna βγήκε εκτός πορείας και συγκρούστηκε δυνατά στη γωνία της Ταμπουρέλο. Τον έβγαλαν από το πιλοτήριο, αφαίρεσαν το κράνος και του χορήγησαν οξυγόνο. Ο γιατρός αμέσως είδε από τα νευρολογικά συμπτώματα πως επρόκειτο για θανάσιμο τραύμα στο κεφάλι. Τον είδαν να αναστενάζει και να χαλαρώνει το σώμα του, ήταν σα να έφευγε το πνεύμα του.
Η σύγκρουση προκλήθηκε από βλάβη του οχήματος. Ίσως χάλασε το υδραυλικό τιμόνι ή ίσως ζεστάθηκαν τα λάστιχα. Πολλοί υποστηρίζουν τη βλάβη στο τιμόνι. Πάντα θα είναι ένα μυστήριο. Το αμάξι συγκρούστηκε με τέτοια κλίση που ο άξονας της ανάρτησης χτύπησε στο κράνος του.
Η κηδεία του έγινε με τιμές αρχηγού κράτους, στις 4 Μαϊου 1994 στο Sao Paulo. Η Βραζιλία βυθίστηκε σε πένθος, χιλιάδες ξεχύθηκαν στο δρόμο να θρηνήσουν τον ήρωά τους και να παρακολουθήσουν την αυτοκινητοπομπή. Στον τάφο του αναγράφεται το εξής «NADA PODE ME SEPARAR DO AMOR DE DEUS», δηλαδή τίποτα δε με απομακρύνει από την αγάπη μου για το Θεό.
Ο Ayrton Senna πέθανε σε ηλικία 34 ετών. Μετά το θάνατό του η FIA ανέθεσε στον φίλο του, καθηγητή Σιντ Γουότκινς, να βελτιώσει την ασφάλεια της Formula 1. Δεν υπήρξε άλλο θανατηφόρο ατύχημα από τότε στη διοργάνωση. Το Ινστιτούτο Ayrton Senna, που ίδρυσε η αδερφή του το 1995, βοήθησε να μορφωθούν 12 εκατομμύρια μη προνομιούχα παιδιά στη Βραζιλία. Ο Alain Prost είναι ένας από τους διαχειριστές του Ινστιτούτου. Ο Ayrton Senna έφυγε από τη ζωή μαχόμενος στην πρώτη θέση.
Ο Senna που αγαπήθηκε
Ο κόσμος λάτρευε τον Ayrton Senna. Ήταν αγαπητός παγκοσμίως αλλά στην Βραζιλία ήταν ένας ήρωας. Η χώρα του χρειαζόταν παιδεία, φαγητό, χρήματα και χαρά. Στο πρόσωπό του είχαν βρει τη χαρά και δήλωναν πως ήταν το μόνο καλό που είχε η χώρα. Ήταν παρών στα δρώμενα, διασκέδαζε στο καρναβάλι δίπλα στους ανθρώπους που τον θαύμαζαν και ήθελαν να του μιλήσουν. Οι γυναίκες ήταν ξετρελαμένες μαζί του.
Πολλοί απευθύνονταν στον Senna για βοήθεια, για σχολεία, νοσοκομεία, οικονομική αρωγή. Ο ίδιος δεν αγνοούσε τη φτώχεια που μάστιζε τη χώρα του και πως η φτώχεια φέρνει βία. Κύριο μέλημα του ήταν να οργανώσει κάποιο ίδρυμα που θα προστατεύει τα παιδιά και θα τους δίνει το δικαίωμα στην παιδεία, καθώς στις χώρες της Λατινικής Αμερικής τα παιδιά στρατολογούνται από μικρή ηλικία στο έγκλημα λόγω της φτώχειας.
Ήταν ένας άνθρωπος με όνειρα για τη ζωή του. Είχε μια τεράστια επιθυμία να βελτιώνεται συνεχώς. Να γίνεται καλύτερος γιατί αυτό τον έκανε ευτυχισμένο. Κάθε φορά που ένιωθε πως η διαδικασία της εκμάθησης επιβραδύνεται έπεφτε ψυχολογικά. Αυτό ίσχυε για τον Ayrton Senna ως οδηγό αλλά και ως άνδρα γιατί πίστευε πως είχε περισσότερα να μάθει ως άνδρας παρά σαν οδηγός. Ήθελε να ζήσει μια ήρεμη ζωή, στην οποία όμως θα μάθαινε και θα έκανε πολλά.
Παρακάτω παρατίθεται video από την ιστορική νίκη του Ayrton Senna στη γενέτειρά του, το 1991.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
- «Senna», ντοκιμαντέρ του 2010, σκηνοθεσία Asif Kapadia
- «Ayrton Senna», https://en.wikipedia.org/wiki/Ayrton_Senna, Τελευταία Επίσκεψη 1/2/22
- «SENNA ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ», συγγραφέας ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ, εκδόσεις KEY BOOKS
