Ο Παγκόσμιος Ιστός ( world wide web ή www), εφευρέθηκε από τον Άγγλο καθηγητή υπολογιστών Tim Berners Lee, στο CERN. Αρχικά σχεδιάστηκε ως σύστημα διαχείρισης εγγράφων, με την πρώτη πρόταση να γράφεται το 1989. Το λειτουργικό σύστημα, εφαρμόστηκε στα τέλη του 1990 και περιλάμβανε ένα πρόγραμμα περιήγησης www και έναν διακομιστή HTTP. Κυκλοφόρησε εκτός CERN σε άλλα ερευνητικά ιδρύματα τον Ιανουάριο 1991. Στο κοινό δόθηκε στις 23 Αυγούστου 1991. Σήμερα επικρατεί μια σύγχυση για τους όρους Παγκόσμιος Ιστός και Διαδίκτυο. Με τους περισσότερους να πιστεύουν πως είναι ταυτόσημοι, κάτι το οποίο δεν ισχύει. Ο πρώτος είναι μέρος του internet. Ενώ ο δεύτερος είναι ένα παγκόσμιο σύστημα διασυνδεμένων δικτύων υπολογιστών που χρησιμοποιούν μια σειρά από πρωτόκολλα. Έτσι ώστε να εξυπηρετούνται δισεκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι το μέσο για την ανάκτηση τεράστιου όγκου πληροφοριών μέσω του διαδικτύου. Επί της ουσίας, είναι μια εφαρμογή πελάτη διακομιστή και επιτρέπει στους χρήστες να κάνουν ανάκληση πληροφοριών από το Internet. Χωρίς να γνωρίζουν που είναι αποθηκευμένες αυτές οι πληροφορίες. Ο παγκόσμιος ιστός είναι ένα πληροφοριακό σύστημα, που βασίζεται σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο δεδομένων το οποίο με τη σειρά του βασίζεται σε κόμβους, άγκυρες και υπερσυνδέσμους.
«Ο Ιστός είναι περισσότερο μια κοινωνική δημιουργία παρά μια τεχνική. Το σχεδίασα για ένα κοινωνικό αποτέλεσμα – για να βοηθήσω τους ανθρώπους να συνεργαστούν – και όχι ως τεχνικό παιχνίδι». – Tim Berners Lee
Η αγάπη του Tim Berners Lee για τους υπολογιστές προήλθε από τους γονείς του
H αγάπη του Berners για τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές ήταν κάτι που ήρθε πολύ φυσικά αφού και οι δύο του γονείς εργάζονταν στην Ferranti Mark I, που διέθετε τους πρώτους εμπορικούς υπολογιστές. Όταν ο Tim Berners Lee αποφοίτησε το 1976 από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σχεδίασε ένα λογισμικό υπολογιστή στην εταιρεία Plessey Telecommuications Ltd. To 1980 ήταν πια σύμβουλος μηχανικής λογισμικού στο CERN στη Γενεύη.
«Εγώ ο ίδιος αισθάνομαι ότι είναι πολύ σημαντικό ο ISP μου να παρέχει internet στο σπίτι μου όπως η εταιρεία ύδρευσης παρέχει νερό στο σπίτι μου. Παρέχει συνδεσιμότητα χωρίς συνδεδεμένα καλώδια». – Tim Berners Lee
Η ιδέα του Παγκόσμιου Ιστού σε πρώτη φάση θεωρήθηκε ουτοπική από το CERN
Αρχικά η, ιδέα του καθηγητή Tim Berners Lee, θεωρήθηκε ουτοπική και το CERN δεν του έδωσε την δέουσα προσοχή. Ως τότε τα online συστήματα δικτύωσης που χρησιμοποιούνταν, ήταν το Compuserve, το Gopher και το Minitel. Έτσι ο Tim Berners Lee, τα Χριστούγεννα του 1990 σκέφτηκε να δημοσιοποιήσει τον κώδικα προγραμματισμού. Με αποτέλεσμα πάνω σε αυτή να βασιστεί ο πρώτος φυλλομετρητής ( Browser) Mosaic, που επέτρεπε την ασφαλή πλοήγηση στο internet. Στόχος του καθηγητή Tim Berners Lee ήταν να παρέχει στους ερευνητές του CERN τη δυνατότητα, να μοιράζονται τις πρακτικές τους, χωρίς να χρησιμοποιούν συνεχώς το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Να τοποθετούν τις πληροφορίες τους διαδικτυακά και να μπορούν να κάνουν ανάκτηση οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας ή της νύχτας. Η πρώτη εφαρμογή του Παγκόσμιου Ιστού στο CERN, ήταν ο τηλεφωνικός κατάλογος του εργαστηρίου, το οποίο και θεωρήθηκε ως μικρό θαύμα.
H ιστορία του διαδικτύου πριν την γέννηση του Παγκόσμιου Ιστού
Πριν τον Παγκόσμιο Ιστό, υπήρχε το διαδίκτυο , το οποίο εφευρέθηκε τη δεκαετία του 1970. Οι ΗΠΑ είχαν έναν κεντρικό υπολογιστή προκειμένου να ελέγχει τα πυρηνικά τους όπλα. Η κυβέρνηση ανησυχούσε πως μια κακόβουλη επίθεση θα απενεργοποιούσε το σύστημα. Έτσι, δημιούργησε ένα αποκεντρωμένο σύστημα υπολογιστών, το οποίο διανεμήθηκε σε όλη τη χώρα. Με αυτόν τον τρόπο, το αμυντικό σύστημα θα παρέμεινε λειτουργικό. Κάπως έτσι ξεκίνησε το internet. Στη συνέχεια ακολούθησε ο Tim Berners Lee που είχε την ιδέα του Παγκόσμιου Ιστού. Ο Ιστός, έδωσε τη δυνατότητα στους ανθρώπους να περιηγούνται εύκολα στο περιεχόμενο που επιθυμούσαν.
Ο Παγκόσμιος Ιστός δίνει πρόσβαση σε μια πληθώρα εγγράφων που συνδέονται μεταξύ τους με υπερκείμενο ή υπερσυνδέσμων. Η ιδέα του υπερκειμένου ( Hypertext) ήταν του Αμερικανού μηχανικού Vannevar Bush (1945) και ήθελε τη δημιουργία ενός μέσου που θα επέτρεπε την αποθήκευση και τη χρήση των πληροφοριών που θα οδηγούσε στη συνειρμική σκέψη (Memex – memory extender) και θα επέτρεπε τη δημιουργία προσεταιριστικών δεικτών ( Index Associative), οι οποίοι θα απομνημόνευαν τους συνδέσμους (Links) ανάμεσα στα συνδεδεμένα μέρη ενός συνόλου που εννοιολογικά θα είχαν την ίδια σημασία.
Υπερκείμενο και η σχέση του με τον Παγκόσμιο Ιστό
To υπερκείμενο (Hypertext) επιτρέπει στον χρήστη να επιλέξει μια λέξη ή μια φράση, να την “κλικάρει” και να έχει πρόσβαση σε άλλα έγγραφα που περιέχουν πληροφορίες σχετικά με τα παραπάνω. Στο υπερκείμενο, τα στοιχεία κειμένου αποτελούν κόμβους (Nodes), οι οποίοι είναι είναι συνδεδεμένοι με μη γραμμικές ιεραρχημένες σχέσεις, ενώ οι κόμβοι συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους (Links). O ιστός λειτουργεί με τη μορφή πελάτη – διακομιστή. Οι διακομιστές είναι προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών που έχουν την ιδιότητα να αποθηκεύουν και να μεταδίδουν έγγραφα σε άλλους υπολογιστές όταν τους ζητηθεί. Οι πελάτες είναι προγράμματα που ζητούν έγγραφα από έναν διακομιστή όπως ακριβώς τα ζητά ένας χρήστης. Το λογισμικό προγράμματος περιήγησης επιτρέπει στους διάφορους χρήστες να προβάλλουν τα ανακτημένα έγγραφα.
Η μορφοποίηση των ιστοσελίδων σε ΗΤΜL
Η HTML (Hyper Text Markup Language) είναι μια γλώσσα σήμανσης για έγγραφα που έχουν σχεδιαστεί για εμφάνιση σε πρόγραμμα περιήγησης ιστού. Τα δομικά στοιχεία του ιστού είναι οι ιστοσελίδες ( web pages) που είναι μορφοποιημένες σε HTML και συνδέονται με συνδέσμους. Αυτοί είναι οι γνωστοί υπερσύνδεσμοι ή υπερκείμενο και έχουν πρόσβαση μέσω ΗΤΤP. Με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες έχουν πρόσβαση στις επιθυμητές για αυτούς πληροφορίες. Τα στοιχεία HTML, είναι δομικά στοιχεία των σελίδων που είναι γραμμένες σε HTML. Τα στοιχεία αυτά οριοθετούνται με ετικέτες γραμμένες με χρήση αγκύλων. Τα προγράμματα περιήγησης δεν εμφανίζουν τις ετικέτες HTML αλλά τις χρησιμοποιούν για να ερμηνεύσουν το περιεχόμενο της σελίδας. Η HTML, ενσωματώνει προγράμματα τα οποία είναι γραμμένα σε γλώσσα δέσμης ενεργειών όπως είναι η JavaScript, η οποία επηρεάζει τη συμπεριφορά καθώς και το περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας.
JavaScript: Η διερμηνευμένη γλώσσα προγραμματισμού για ηλεκτρονικούς υπολογιστές και η χρήση της σε εφαρμογές ιστοσελίδων
Η JavaScript μπορεί να προστεθεί στο αρχείο HTML με δύο τρόπους:
Α)Εσωτερική JavaScript όπου προσθέτουμε τον κώδικα απευθείας στο αρχείο HTML, γράφοντας τον κώδικα μέσα στην ετικέτα <sript>. H ετικέτα αυτή μπορεί να τοποθετηθεί μέσα στην ετικέτα <head> ή στην ετικέτα <body> ανάλογα με τις απαιτήσεις.
Β)Εξωτερικό αρχείο JavaScript στο οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα αρχείο με επέκταση .js και να επικολλήσουμε τον κώδικά JS μέσα εκεί. Μετά την δημιουργία του αρχείου το προσθέτουμε στην ετικέτα <script src=”file_name.js”> μέσα στην ετικέτα <head> του αρχείου HTML.
Διεύθυνση URL και Παγκόσμιος Ιστός
Το URL είναι η τοποθεσία ενός ιστοτόπου ή αρχείου μέσα στο internet. Όπως ακριβώς έχουν τα σπίτια διευθύνσεις και οι ιστοσελίδες έχουν μοναδικές διευθύνσεις, έτσι ώστε να μπορούν να τις εντοπίζουν οι χρήστες. Αυτές οι διευθύνσεις ονομάζονται URL (Uniform Resource Locator). Για παράδειγμα της Google είναι www.google.com του Facebook www.facebook.com κτλ. Ένα URL που είναι η διεύθυνση ενός αρχείου μέσα στο internet αποτελείται από: 1. Το πρωτόκολλο που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για την απόκτηση του αρχείου 2. Ο κόμβος που είναι τοποθετημένο το αρχείο και 3. Το directory με την πλήρη διαδρομή ή τμήμα αυτής κατά περίπτωση) που βρίσκεται το αρχείο καθώς και το όνομα του αρχείου.
H εξέλιξη του Παγκόσμιου ιστού Web 1.0
Όταν ξεκίνησε η ιστορία του www το web 1.0 ήταν το πρώτο που χρησιμοποιήθηκε. Εκεί ο χρήστης μπορούσε να κάνει περιήγηση και να διαβάζει τις ιστοσελίδες, να ακούει μουσική και να χρησιμοποιεί το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ήταν δηλαδή ένας παθητικός αναγνώστης και οι χρήστες δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν περιεχόμενο και να αλληλοεπιδράσουν με αυτό. Web 1.0 δεν ήταν τόσο δομημένο όπως το web 2.0.
H εξέλιξη του Παγκόσμιου ιστού Web 2.0
Όλο αυτό αλλάζει το 2004 όταν για πρώτη φορά ο Tim O’ Reilly το χρησιμοποιεί σ’ ένα συνέδριο της MediaLive International. To web 2.0 είναι πλέον κοινωνικό και διαδραστικό, η μορφή των ιστοσελίδων είναι δυναμική και η περιήγηση γίνεται μέσω ενός φυλλομετρητή ( browser). Μέσα από εξειδικευμένα εργαλεία, οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν, να δημιουργήσουν, να ανανεώσουν, να μοιραστούν και να διαγράψουν ψηφιακό περιεχόμενο. Χαρακτηριστικές εφαρμογές του web 2.0 (2005) ήταν τα κοινωνικά μέσα και οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης π.χ. YouTube, facebook, twitter, wiki, blogs κτλ.
H εξέλιξη του Παγκόσμιου ιστού Web 3.0
Και φτάνουμε στο σήμερα όπου οι μηχανές δηλαδή οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θα μπορούν να καταλαβαίνουν τα πολύπλοκα ανθρώπινα αιτήματα και όχι μόνο από ανθρώπους. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο σημασιολογικός ιστός, η τεχνητή νοημοσύνη, τα 3D γραφικά, η συνδεσιμότητα, την πανταχού παρουσία. Οι τεχνολογίες web 3.0 χρησιμοποιούν blockchain , τεχνητή νοημοσύνη και αποκεντρωμένα πρωτόκολλα. Επιπλέον με την βοήθεια των DLT Distributed Ledger Technology, είναι σχεδόν αδύνατο να “χακάρουμε” μια βάση δεδομένων. Το DLT επιτρέπει την αποθήκευση όλων των πληροφοριών με ασφαλή τρόπο χρησιμοποιώντας tτην μέθοδο της κρυπτογραφίας. Το ίδιο μπορεί να προσπελαστεί χρησιμοποιώντας «κλειδιά» και κρυπτογραφικές υπογραφές. Μόλις αποθηκευτούν οι πληροφορίες, γίνεται μια αμετάβλητη βάση δεδομένων που διέπεται από τους κανόνες του δικτύου. Ο Παγκόσμιος Ιστός είναι ένα σημαντικό εργαλείο το οποίο απαιτεί εκτός από ασφαλή και συνετή χρήση!
«Όποιος έχει χάσει την αίσθηση του χρόνου όταν χρησιμοποιεί υπολογιστή γνωρίζει την τάση να ονειρεύεται, την επιθυμία να κάνει τα όνειρα πραγματικότητα και την τάση να χάνει το μεσημεριανό γεύμα». – Tim Berners Lee
Ακολουθεί βίντεο σχετικά με τον εφευρέτη του Παγκόσμιου Ιστού Tim Berners Lee:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
The birth of the Web. Ανακτήθηκε από https://home.cern/. Τελευταία προσπέλαση στις 10//11/2022.
Tim Berners-Lee. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/. Τελευταία προσπέλαση στις 10//11/2022.
HTML For Beginners The Easy Way: Start Learning HTML & CSS Today. Ανακτήθηκε από https://html.com/. Τελευταία προσπέλαση στις 10//11/2022.
JavaScript Tutorial. Ανακτήθηκε από https://www.w3schools.com/. Τελευταία προσπέλαση στις 10//11/2022.
James (M) (2022). Web 3.0 Explained, Plus the History of Web 1.0 and 2.0. Τελευταία προσπέλαση στις 10//11/2022.
