Στον κόσμο του σήμερα, μπλεγμένο ανάμεσα στις καρδιές του Instagram, στην δόξα του TikTok και στις τάσεις των ημερών σίγουρα θα έχεις ακούσει κι εσύ μέσα σ’ όλα τον όρο του gaslighing. Ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε τον όρο του gaslighting αναφερόμενοι στην συμπεριφορά κάποιου ο οποίος εφαρμόζει εσκεμμένα μια χειριστική συμπεριφορά για να σε κάνει να πιστέψεις ότι η μνήμη σου ή η κατανόησή σου για κάτι είναι λάθος και ότι έχει μόνο εκείνος δίκιο.
Μπορεί στο πίσω μέρος του μυαλού σου να θεωρείς πως κάθε λεγόμενο και πράξη του ανθρώπου αυτού γίνεται από ενδιαφέρον, από τη θέληση του να σε βοηθήσει να εξελιχθείς επειδή κάνεις κάποιες “τρελές” σκέψεις, επειδή σε σέβεται… Τίποτε όμως, σχετικά μ’ αυτό δεν έχει να κάνει με σεβασμό και πραγματικό νοιάξιμο. Απλώς για λίγο το gaslighting μεταμφιέζεται με τη στολή του σεβασμού. Τι κρύβεται όμως, πίσω απ’ αυτό;
Κάποιες από τις πιο κοινές εκφράσεις του gaslighting είναι οι εξής: “Ποτέ δεν το είπα αυτό”, «Δεν ξέρω γιατί το κάνεις τόσο θέμα», «Είσαι υπερβολικά ευαίσθητος/η», «Είσαι δραματικός/η», «Εσύ είσαι το θέμα, όχι εγώ», «Έχεις αυταπάτες», «Είσαι απλώς ανασφαλής», «Φαντάζεσαι πράγματα», «Δεν νιώθεις πραγματικά έτσι», «Αυτό δεν συνέβη ποτέ» όπως, επίσης, κάποιες από τις πιο κοινές πράξεις αυτού γίνονται με πρωταγωνιστή το ψέμα, την χειραγώγηση της πραγματικότητας και των πεποιθήσεων, την “αντικειμενική” προοπτική και τις απόψεις του άλλου όπου θέλουν να σου τις επιβάλλουν, τις ενοχές και τον έμμεσο εξαναγκασμό για διάφορα πράγματα.
Η μάχη του “gaslighting” και του “σεβασμού”
Όπως αναφέρθηκε και εξ αρχής τίποτε δεν έχει να κάνει με σεβασμό όταν μιλάμε για το gaslighting. Ο σεβασμός που ξεκινά από μέσα μας, από τον εαυτό μας και από τους γύρω μας είναι ένα απόλυτα θετικό συναίσθημα ενώ το gaslighting μεταφέρει μονάχα αρνητικά συναισθήματα ως ένα ακόμη είδος red flag. Το gaslighting είναι ασέβεια και το μόνο πράγμα που κάνει από τις “καταχρηστικές” αυτές συζητήσεις είναι να αφαιρεί το δικαίωμα του θύματος να εκφράζεται ελεύθερα.
Σεβασμός σημαίνει να αποδέχεσαι κάποιον όπως είναι, ακόμα κι όταν είναι διαφορετικός από εσένα ή όταν δεν συμφωνείς μαζί του. Ο σεβασμός στις ανθρώπινες σχέσεις δημιουργεί συναισθήματα εμπιστοσύνης, ασφάλειας και ευημερίας. Ο σεβασμός δεν χρειάζεται να έρχεται φυσικά – είναι κάτι που μαθαίνεις είναι κάτι που για να ανθίσει πρέπει πρωτίστως να έχει σπόρο μέσα σου – να σέβεσαι εσύ πρώτα τον εαυτό σου και να τον αγαπάς. Είναι ένα αίσθημα βαθύ για κάποιον, ένα συναίσθημα εξίσου θαυμασμού απέναντι στις ικανότητες, τις επιθυμίες, τα συναισθήματα, τις ιδιότητες ή τα επιτεύγματά κάποιου. Να είσαι ανοιχτός για να δεις τα σημάδια και να τα αναγνωρίσεις γρήγορα, να μην τα κρύβεις, να βλέπεις την πραγματικότητα όπως είναι χωρίς κανένα φίλτρο – δεν έχει φίλτρα η ζωή. Οι ανθρώπινες σχέσεις οι οποίες αγκαλιάζονται από τον σεβασμό και την υγεία δεν έχουν να κάνουν με κανένα “καταχρηστικό” παράδειγμα από τα παραπάνω. Μίλα και πράξε χωρίς φόβο, αντί να έχεις κακή επικοινωνία αλλά υγιή διαφωνία, προσπάθησε να μιλήσεις με το άλλο άτομο. Επικοινώνησε για τις ανάγκες σου και βάλε ξεκάθαρα όρια. Κι αν όλα τα άλλα αποτύχουν, πάντα θα έχεις εσένα στο τέλος και αυτό να το θυμάσαι πάντα. Είναι το πιο σημαντικό απ’ όλα.
