Σίσυφος! Οι μύθοι πάντα με συγκλόνιζαν, και άφηναν μια γεύση δέους και μυστηρίου στην τολμηρή φαντασία μου. Η μυθολογία, και κυρίως η ελληνική μυθολογία μου άρεσε από παιδί. Χανόμουν μέσα της! Κάποιες φορές μπλεκόταν το μυαλό μου με τα πολλά ονόματα και τα πυκνά γεγονότα που διαδεχόταν με ταχύτητα το ένα το άλλο, αλλά δεν εγκατέλειπα την προσπάθεια να ψάξω, ν’ ανακαλύψω έναν συμβολισμό ή κάτι που θα μου ταίριαζε, αποκωδικοποιώντας τα σημεία του κάθε μύθου.
Ένας από τους πολλούς μύθους που με συνεπήρε, ήταν ο μύθος του Σίσυφου, λόγω της μεγάλης σε έκταση συμβολισμού του. Όταν αρχικά διαβάζεται ο μύθος μοιάζει με μια θλιβερή ιστορία, αλλά με μια πιο προσεκτική ματιά, ο αναγνώστης ανακαλύπτει τα διαφορετικά και μοναδικά μονοπάτια της ανθρώπινης ζωής!
Ποιος ήταν ο Σίσυφος
Ο Σίσυφος ήταν ή πολύ έξυπνος ή μεγάλος κατεργάρης. Όταν ο Δίας διέταξε τον Θάνατο να αλυσοδέσει τον Σίσυφο, (γιατί πολλά του είχε κάνει), ο Σίσυφος κατάφερε να πείσει τον Θάνατο να του μάθει τον τρόπο που έδενε τις αλυσίδες, και έτσι κατάφερε να αλυσοδέσει εκείνος τον Θάνατο!
«Με τον Θάνατο αλυσοδεμένο οι άνθρωποι γερνούσαν, υπέφεραν πολύ από αρρώστιες και πόνους αλλά δεν πέθαιναν. Οι Θεοί εξοργίστηκαν μαζί του, και τον απείλησαν πως αν δεν ελευθερώσει τον Θάνατο, θα υποφέρει τόσο πολύ που θα παρακαλεί να πεθάνει».
Γι’ αυτή την απάτη και για ένα τσουβάλι άλλες ο Άδης τιμώρησε σκληρά τον Σίσυφο.
Ο μύθος αναφέρει πως ο Σίσυφος, είναι καταδικασμένος να ζει στα τάρταρα και να κουβαλά έναν μεγάλο βράχο μέχρι την κορυφή ενός ψηλού λόφου, όπου φτάνοντας εκεί ο Άδης, με μαγικό τρόπο ρίχνει την πέτρα στην αρχή της διαδρομής, έτσι ώστε ο Σίσυφος να πρέπει να επαναλάβει ατέρμονα την διαδικασία.
Το πρόσωπο Σίσυφος
Αρχικά ο Σίσυφος, θα λέγαμε πως ενσαρκώνει τον αιώνιο άνθρωπο που αμφισβητεί τα κεκτημένα, εκπροσωπεί την ανθρώπινη περιέργεια ν’ ανακαλύψει τρόπους να ξεπεράσει το απαγορευμένο, ξεγελώντας ακόμα και τον Θάνατο. Παράδειγμα προς μίμηση η τόλμη του, δεν μπαίνει εμπόδιο ο φόβος μπροστά στο μεγαλείο πως μπορεί να αιχμαλωτίσει, ν’ αλυσοδέσει τον Θάνατο, διατηρώντας περισσότερο τον ανθρώπινο χρόνο του πάνω στην γη. Μεγάλο δίλημμα όμως η πράξη του. Αν ο Θάνατος εκλείψει, ποιο το νόημα της ζωής; Αξίζει να γερνάμε, και να πονάμε με τίμημα ότι υπάρχουμε ακόμα;
Τα τάρταρα συμβολίζουν τους ανθρώπινους φόβους, που αν δεν τους καταλαγιάσεις περνάς μια μαρτυρική ζωή. Οπότε τίθεται το ερώτημα, τάρταρα και φόβος ή τόλμη και γνώση, τόση ώστε αν χρειαστεί ν ’αντιμετωπίσεις θαρραλέα ακόμα και τον Θάνατο; (να τον αλυσοδέσεις)
Ο συμβολισμός
Η μεγάλη εικόνα του συμβολισμού του Σίσυφου είναι διπλός. Αφορά τον άνθρωπο σαν μονάδα, αλλά κα την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Το μήνυμα είναι γνήσιο και αισιόδοξο, και σε προδιαθέτει να προσπαθείς συνέχεια με την ελπίδα πως ο βράχος κάποια στιγμή δεν θα πέσει, ή οι Θεοί θα το ξανασκεφτούν και θ’ απαλλάξουν τον Σίσυφο και ότι συμβολίζει, από την βασανιστική πίκρα της πτώσης.
Ο άνθρωπος Σίσυφος που προσπαθεί συνέχεια, φτάνει ν ’αγγίξει τον στόχο του, την κορυφή, αλλά ξαφνικά και ενώ έχει τόσο μοχθήσει (ο βράχος που κουβαλά, το βάρος, οι δυσκολίες της προσπάθειας), ξαναβρίσκεται στην αρχή, πιθανόν λόγω λάθος χειρισμού, ή λάθος τεχνικής ή απρόβλεπτου, μη ανθρώπινου γεγονότος. Συμβολίζει όμως, όχι μόνο την προσπάθεια αλλά και την ίδια την ζωή, με τους πολλαπλούς σκοπούς που κάθε φορά καλούμαστε να θέσουμε. Ίσως και μια σπίθα ματαιότητας, πως ότι και αν κάνουν οι άνθρωποι όταν οι Θεοί έχουν άλλα σχέδια, τότε η προσπάθεια είναι άστοχη.
Σημαντικότερος όμως είναι ο συμβολισμός του Σίσυφου με την ανθρωπότητα. Το πρόσωπο του Σίσυφου συμβολίζει την κάθε νέα γενιά, που «κουβαλάει» το δικό της βάρος και πρέπει ν’ αποδείξει πως μπορεί να φτάσει στην κορυφή του λόφου. Του περπατημένου λόφου από τις προηγούμενες γενιές. Ο Άδης που με μαγικά ρίχνει ξανά τον βράχο στην αρχή είναι όλες οι προηγούμενες γενιές. Ο Άδης συμβολίζει μια δόση υπεροπτικής εμπειρίας, ρίχνοντας τον βράχο από την αρχή, κουνώντας το δάκτυλο και λέγοντας «στα έλεγα εγώ, την έχω κάνει την διαδρομή, γιατί δεν με ακούς;»
Η υπάρχουσα γενιά όμως, θα κάνει την διαδρομή με τον δικό της βράχο, το δικό της βάρος. Σε πείσμα των παλαιότερων όμως, και ευτυχώς θα προσθέσω, ο Σίσυφος, ο αμφισβητίας, η κάθε νέα γενιά, σηκώνει τον βράχο και το κεφάλι, ανασκουμπώνεται, θωρακίζεται με στόμφο και πείσμα, και ανεβαίνει τον λόφο μέχρι να γεννηθεί η επόμενη γενιά και να θελήσει να προσπαθήσει και εκείνη με την σειρά της να φτάσει ψηλότερα.
Εν κατακλείδι, ο γενικός συμβολισμός είναι η συνεχομένη προσπάθεια που ίσως σε κάποιους να είναι άσκοπη, διότι δεν έχει αποτέλεσμα, (δεν φτάνει στην κορυφή).Ο άνθρωπος με αυτή την επαναλαμβανόμενη προσπάθεια είναι εκείνος που δίνει το κουράγιο,την ελπίδα και το μήνυμα, να προσπαθείς ακόμα και αν τελικά το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό! Τόλμη, δύναμη, αποφασιστικότητα, στοχοπροσήλωση και αυτοπεποίθηση, πως την επόμενη φορά θα φτάσεις πιο ψηλά, και ίσως κάποια στιγμή και στην κορυφή του ψηλού λόφου! Ύψιστα ιδανικά μιας άλλης εποχής, που δίνει το παράδειγμα και περνά την γνώση στις επόμενες, σύγχρονες εποχές. Μην ξεχνάμε πως τα ανθρώπινα προβλήματα ως προς την ουσία παραμένουν ίδια τόσο στην αρχαία όσο και στην σύγχρονη Ελλάδα.
Ο φόβος του θανάτου είναι πανανθρώπινος και η προσπάθεια είναι η φυσική κατάσταση κάθε είδους και κάθε μορφής ζωής.
