Όλοι μας, άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο, πάσχουμε από το σύνδρομο της κλειδαρότρυπας. Μας ιντριγκάρει σε τρομακτικό βαθμό να μαθαίνουμε τι κάνουν οι γύρω μας ακόμη και αν δεν τους γνωρίζουμε καν. Αυτό φυσικά καταντάει καταστρεπτικό και για εμάς τους ίδιους. Καταναλώνουμε τόση ουσία στο να ασχολούμαστε με το τι κάνει η Μαριγούλα από δύο στενά παρακάτω ή με ποιά τα έχει ο τάδε διάσημος και στην τελική τι αλλάζει στην ζωή μας; Ή μήπως αλλάζει γιατί μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα με την πάρτη μας ; Όπως και να έχει είναι μια τοξική συμπεριφορά, που μας καλλιεργείται θέλοντας και μη από τον κοινωνικό μας περίγυρω και από τα ίδια τα ΜΜΕ. Yπάρχει μεταξύ μας μια σχέση ανατροφοδότησης.
Μέσα από την ανάγκη μας αυτή έχουν δημιουργηθεί και πάρα πολλά ριάλιτι με τεράστια επιτυχία όπως το Keeping up with the Kardashians, στο οποίο παρακολουθούσαμε επί 20 ολόκληρα χρόνια τι κάνει μια πλούσια οικογένεια. Μια ολόκληρη οικογένεια είχε τις περισσότερες μέρες πάνω από το κεφάλι της μια ομάδα που τους βιντεοσκοπούσε. Tα παιδιά της οικογένειας είχαν κάμερες από μικρή ηλικία να παρακολουθούν κάθε κίνησή τους. Χωρίς καν να συναινέσουν σ’ αυτό… Από κούνια μπορούσαν οι τηλεθεατές να τα βλέπουν και να τα κρίνουν. Φυσικά και η οικογένεια είχε τεράστια κέρδη, που προέρχονταν από την άκρατη ανάγκη μας να τους παρακολουθήσουμε και να τους κρίνουμε.
Τέτοια ριάλιτι είναι υπερβολικά εύπεπτα, με αποτέλεσμα μετά από μια κουραστική μέρα στην δουλειά να αποτελούν την πιο “εύκολη” λύση για να ξεκουράσεις το μυαλό σου. Βέβαια, κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και με μια τηλεοπτική σειρά αλλά η διαφορά είναι ότι τέτοιου είδους θεάματα ιντριγκάρουν τον τηλεθεατή περισσότερο . Ο λόγος είναι ότι μπορούν να ταυτιστούν. Μπορεί όχι με την οικογένεια Καρντάσιαν αλλά με τον πιο “απλό κόσμο”. Ένα τέτοιο ριάλιτι που έχει κάνει πάταγο και στην χώρα μας είναι το Big Brother, το οποίο κατά την ταπεινή μου άποψη είναι ό,τι πιο παρεμβατικό υπάρχει. Πολλές φορές μάλιστα προβάλλονται και παθογενείς συμπεριφορές που σίγουρα δεν θα έπρεπε να έχουν θέση στην τηλεόραση.
Το μοτίβο της κλειδαρότρυπας έχει μεταφερθεί ακόμη και σε talent show, τα οποία αντί να εστιάζουν στο ταλέντο που μπορεί να έχει κάποιος, παραδείγματος χάριν στο τραγούδι ψάχνουν διακαώς να προβάλλουν και την “πονεμένη” ιστορία του. Όσο πιο πονεμένη η ιστορία τόσο μεγαλύτερες και οι πιθανότητες να παραμείνει ο συγκεκριμένος παίχτης στο παιχνίδι. Αυτό είναι που πουλάει. Αυτό είναι που ζητάμε και μας το σερβίρουν με 1.500 διαφορετικούς τρόπους.
Ένα ακόμη παιχνίδι επιβίωσης που στην Ελλάδα το έχουμε μετατρέψει σ’ ένα εξτριμ ριάλιτι είναι το Survivor. Τα παιχνίδι σ’ αντίθεση με το Survivor του εξωτερικού, εστιάζει στην προσωπική ζωή του παίχτη εκτός παιχνιδιού και κατά πόσο “ωραίος” και “σέξι” μπορεί να είναι. Στο αμερικάνικο Survivor, το οποίο διαρκεί αισθητά λιγότερο συμμετέχουν απλοί άνθρωποι και τα παιχνίδια δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον στόχο που έχει ένας παίχτης ή πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει αλλά και με τις νοητικές του ικανότητες και με την στρατηγική του. Στην Ελλάδα το έχουμε πάει σε άλλο επίπεδο βάζοντας τους τηλεθεατές να πληρώνουν μηνύματα για να κρατήσουν τον αγαπημένο παίκτης τους μέσα. Το ελληνικό Survivor λοιπόν, δεν είναι ένα παιχνίδι επιβίωσης αλλά ένα παιχνίδι του ποιός θα γοητεύσει περισσότερο το κοινό για να συνεχίσει να βρίσκεται στις οθόνες μας.
Θα αναφερθώ σ’ ένα ακόμη ριάλιτι, το πιο αγαπημένο μου (ή και όχι), το Barchelor, το οποίο διαστρεβλώνει τελείως τον τρόπο που θα έπρεπε να αντιλαμβανόμαστε αυτό το υπέροχο συναίσθημα του έρωτα και της αγάπης. Βλέπουμε 10-15 κοπέλες να κάνουν τα πάντα για να κερδίσουν την καρδία του γόη άνδρα που έχουν ως έπαθλο. Το συγκεκριμένο show είναι εξευτελιστικό τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες που συμμετέχουν.
Και η λίστα με αυτά τα show είναι τεράστια όπως και η περιέργειά μας. Και δεν βγάζω την ουρά μου έξω ! Απλά παρατηρώ και γράφω. Παρατηρώ ότι αυτό το σύνδρομο της κλειδαρότρυπας δεν το έχουμε συζητήσει όσο θα έπρεπε. Δεν έχουμε καθόλου ασχοληθεί με τις επιπτώσεις που έχουν στην ψυχοσύνθεση των ατόμων που συμμετέχουν σ’ αυτά αλλά και των ίδιων των τηλεθεατών που καταναλώνουν τόσo χαμηλής ποιότητας θεάματα.
