Νέο, ολοκληρωμένο trailer: Η μικρή Mija (Ahn Seo-Hyun) αναπτύσσει μια δυνατή φιλία με ένα αξιαγάπητο γιγάντιο γουρουνάκι (που μοιάζει με ιπποπόταμο) και κάνει τα πάντα για να το προστατέψει από τα χέρια μιας πολυεθνικής που στην στρουμπουλή του ύπαρξη βλέπει μια αξιαγάπητη, γιγάντια… πηγή φαγητού. Αποτέλεσμα γενετικής τροποποίησης, το «Okja» (αρσενικό ή θηλυκό, ξέρεις κανείς;) είναι ένα από τα πλάσματα που δημιουργήθηκαν πειραματικά για να αντιμετωπιστεί το παγκόσμιο πρόβλημα έλλειψης τροφής… και για άλλους, φανταζόμαστε, πιο γυαλιστερούς λόγους, από εκείνους που κάνουν «κλινγκ» σε πάτωμα και τσέπες. Δεν είναι η ιστορία -που θυμίζει συνηθισμένη παιδική ταινία με βολές στην σύγχρονη διεφθαρμένη εποχή- αλλά η ματιά του σκηνοθέτη, Bong Joon Ho, που κάνει την ταινία ελκυστική, δεδομένης και της προηγούμενης δουλειάς του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Snowpiercer» (2013), ένα τρομαχτικό ταξίδι με τρένο στην κοινωνική διάρθρωση, τις ταξικές διαφορές και το «σύστημα που τελικά επιζεί όχι μόνο καταστέλλοντας την όποια επανάσταση, αλλά συχνά και χάρη σ’ αυτήν. Ο Βοng Joon Ho, δεν γυρίζει ταινίες για να κρύψει καλά αυτό που επιχειρεί να πει, κάθε άλλο, το φωνάζει. Το διηγείται με μεράκι και μπόλικη εκκεντρικότητα (δεύτερη φορά που συνεργάζεται με την Tilda Swinton και ναι, πάλι της έδωσε τον ρόλο της κακιάς) γι’ αυτό και ανυπομονούμε.
To «Okja» έκανε «πρεμιέρα» στο φεστιβάλ των Καννών στις 19 Μαϊου και την πρεμιέρα δεν τη βάλαμε σε εισαγωγικά κατά λάθος. Με το συνδρομητικό Netflix στον ρόλο του παραγωγού η νέα ταινία του νοτιοκορεάτη δημιουργού δε θα προβληθεί σε κανονικές αίθουσες, αλλά θα διατεθεί αποκλειστικά online από την πλατφόρμα της υπηρεσίας, όπως και το «The Meyerowitz Stories», του Noah Baumbach, επίσης διαγωνιζόμενο για τον φετινό Χρυσό Φοίνικα.
Είναι η πρώτη φορά που το Netflix πηγαίνει στις Κάννες και οι αποδοκιμασίες εν όψει του λογότυπου της εταιρίας στην μεγάλη οθόνη δεν έλειψαν, κυρίως στην πρωϊνή δημοσιογραφική προβολή της ταινίας. Το «μεγάλη οθόνη» βέβαια είναι σχετικό, αφού, λόγω τεχνικών προβλημάτων, το πρώτο δεκάλεπτο της ταινίας προβλήθηκε σε λάθος aspect-ratio με αποτέλεσμα τμήμα της εικόνας να βγαίνει «εκτός ορίων»… κυριολεκτικά. Τα γιουχαρίσματα ήταν βροντερά και γι’ αυτήν την ατυχία (;) ενώ αναστάτωση προέκυψε κι όταν ματαιώθηκε η προβολή του κινέζικου «Goddesses in the Flames of War», επίσης για τεχνικούς λόγους.
Εκπρόσωποι του φεστιβάλ ανέλαβαν την ευθύνη για την ταλαιπωρία στην πρεμιέρα του «Okja», ζητώντας συγνώμη από κοινό και συντελεστές. Πάντως, το αμήχανο για την διοργάνωση γεγονός δεν πτόησε τον πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής για το 2017, Pedro Almodovar, ο οποίος παραδέχθηκε δημόσια ότι θα δυσκολευόταν να βραβεύσει μια ταινία που δεν πέρασε καθόλου από τις κινηματογραφικές αίθουσες.
«Δεν ήρθαμε εδώ για τα βραβεία» απαντά η Tilda Swinton που δε συνηθίζει να μασάει τα λόγια της, ούτε να φοβάται τις επιλογές της. Ωστόσο, αναγνωρίζει τόσο το δικαίωμα του Ισπανού σκηνοθέτη να εκφράζει τη γνώμη του από την προεδρική καρέκλα, όσο και την τιμή που αποτελεί για το «Okja» το εισητήριό του για τις Κάννες. Διακρίνει την ανάγκη περαιτέρω συζήτησης του θέματος, αλλά υπογραμμίζει ότι, κατά τη γνώμη της, «υπάρχει χώρος για όλους». Περιεκτικότατη η Tilda. Τη γνώμη της φαίνεται να συμμερίζεται και ο Jake Gyllenhaal (που υποδύεται τον, πιθανότατα παλαβό, ζωολόγο Dr. Wilcox), συμπληρώνοντας ότι είναι πλέον περισσότερο αναγκαίο από ποτέ να υπάρχει καλλιτεχνική έκφραση, με όποια μορφή κι αν αυτή διατίθεται.
…Ίσως οι κριτές να είχαν συγκινηθεί (ή και όχι) αν η Γαλλική Ομοσπονδία Κινηματογράφου δεν είχε ασκήσει το δικό της βέτο. Το έκανε όμως και τώρα οι Κάννες ανακοινώνουν επίσημα ότι, από το 2018, οι πόρτες θα παραμείνουν κλειστές για ταινίες που δεν διανέμονται συμβατικά στις γαλλικές αίθουσες.
Το ντιμπέιτ μόλις που άρχισε και προβλέπεται, πράγματι, μεγάλο. Ο κινηματογράφος όπως τον ξέραμε ξεκίνησε να κατηφορίζει εδώ και χρόνια, όταν οι νέες τεχνολογίες πρωτοκέρδισαν έδαφος ευνοώντας ένα καθεστώς ανεξέλεγκτης πειρατείας. Όταν μεγάλο ποσοστό από εμάς αποκτήσαμε όχι μόνο μια γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο, αλλά και μια ολοένα μεγαλύτερη οθόνη στο καθιστικό μας. Όταν το εισητήριο του τοπικού σινεμά μαζί με ένα κουτί ποπ-κορν έγινε βαρύ για το πορτοφόλι μας. Αμέτρητα όταν. Η πραγματικότητα του Amazon, του Netflix και όσων θα ακολουθήσουν είναι, καλώς ή κακώς, η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Πώς, λοιπόν, να μην αναρωτηθεί κανείς αν η αντίδραση και η φωνές διαμαρτυρίας είναι ο σοφός δρόμος για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης που ίσως χρίζει λιγότερης γκρίνιας και περισσότερης έγκαιρης αναπροσαρμογής;
Άλλοι πάλι επιλέγουν να θεωρούν «κινηματογράφο» μόνο ό,τι προβάλλεται στον κινηματογράφο. Εμείς το καπέλο να τους το βγάλουμε, αν το κάνουν για την ψυχή της… σωστής κινηματογραφικής εμπειρίας. Αν όμως ξεχάσουμε ότι «τσέπες» δεν έχει μόνο το όποιο Netflix, αλλά και οι εταιρίες διανομής κι ό,τι μια υπάρχουσα βιομηχανία απειλείται από μία καινούργια κι εκεί είναι ο κύριος λόγος τη εξέγερσης, τότε μάλλον υποκρινόμαστε λιγάκι κι εμείς και ίσως χρειαστεί να δανειστούμε το καπέλο που ήμασταν έτοιμοι να βγάλουμε.
Εκτός από τους Gyllenhaal και Swinton στο «Okja» παίζουν επίσης οι Paul Dano («Prisoners»), Lilly Collins («Love, Rosie») και Giancarlo Esposito («Breaking Bad»). H ταινία θα είναι διαθέσιμη στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Netflix από τις 28 Ιουνίου.
