Το παρόν άρθρο, με τίτλο Εμπειρίες αυτιστικών εφήβων από το μάθημα Φυσικής Αγωγής, θα παρουσιάσει τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευνας η οποία διερεύνησε τις απόψεις 11 εφήβων με αυτισμό σχετικά με τις εμπειρίες τους με το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο.
Οι έφηβοι με αυτισμό αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη συμμετοχή τους στo μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο. Αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, καθώς είναι λιγότερο πιθανό να βιώσουν τα πολλαπλά οφέλη της Φυσικής Αγωγής, όπως τα οφέλη για τη σωματική και ψυχική τους ευεξία.
- ο κακός συντονισμός και οι δεξιότητες με την μπάλα που με τη σειρά τους οδηγούν σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και σε μια τάση να ταπεινώνονται και να πειράζονται από τους πιο σωματικά ικανούς συνομηλίκους τους
- οι δυσκολίες με τη διαχείριση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων οι οποίες αναστέλλουν και περιορίζουν τη συμμετοχή τους στις ομαδικές σωματικές δραστηριότητες· &
- η προτίμησή τους για τις καθιστικές, βασισμένες στις οθόνες, ασχολίες και η αντίστασή τους να εμπλακούν σε μια εναλλακτική δραστηριότητα.
Οι επόπτες συχνά δεν έχουν εμπειρία γύρω από τον αυτισμό και παρέχουν ελάχιστη καθοδήγηση στους νευροτυπικούς συνομηλίκους σχετικά με το πώς να προσαρμόζονται στα χαρακτηριστικά των αυτιστικών συμμαθητών/συμμαθητριών τους ή των μελών της ομάδας τους. Ωστόσο, γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η σωματική δραστηριότητα για τη σωματική και ψυχική υγεία και τη διαύγεια σκέψης.
Η Waddington και οι συνεργάτες της (2025) διερεύνησαν τις απόψεις των αυτιστικών εφήβων σχετικά με τις σχολικές τους εμπειρίες με το μάθημα της φυσικής αγωγής, με ιδιαίτερη έμφαση σε στοιχεία άγχους, αισθητηριακών εμπειριών και κοινωνικών διαφορών.
Οι ερευνητές διεξήγαν ημιδομημένες συνεντεύξεις με 11 αυτιστικούς εφήβους που φοιτούν σήμερα σε γενικά γυμνάσια στο Ηνωμένο Βασίλειο, ηλικίας 12-16 ετών.
Ευρήματα
Οι γονείς των αυτιστικών εφήβων ρωτήθηκαν εάν νομίζουν ότι το παιδί τους βιώνει δυσκολίες αισθητηριακής φύσεως ή άγχος όπου κλήθηκαν να απαντήσουν σε μία κλίμακα από το συνέχεια έως το καθόλου (συχνά, κάποιες φορές, σπάνια). Οι γονείς ρωτήθηκαν επίσης εάν κατά την άποψή τους το παιδί τους βιώνει άγχος ή δυσκολίες αισθητηριακής φύσεως στο σχολείο και στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής όπου κλήθηκαν να απαντήσουν σε μία κλίμακα από το “τις περισσότερες φορές” έως το “ποτέ”.
Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η θεματική ανάλυση. Εντοπίστηκαν τέσσερα θέματα:
- Οι κοινωνικές καταστάσεις στη Φυσική Αγωγή είναι απαιτητικές
- Τα μαθήματα της Φυσικής Αγωγής είναι σαν ένας μαραθώνιος άγχους
- Περιβαλλοντικές και Αισθητηριακές Εμπειρίες της Φυσικής Αγωγής, &
- Η επιλογή είναι το κλειδί για την απόλαυση.
Οι κοινωνικές καταστάσεις στη Φυσική Αγωγή είναι δύσκολες
Ένα απόσπασμα εφήβου είναι το ακόλουθο.
… τα άτομα στο σχολείο μου… είναι πολύ ανταγωνιστικά… δεν μου άρεσαν οι άλλοι… να βασίζονται σε μένα, να πρέπει εγώ να… κάνω κάτι μπροστά σε άλλους επειδή ήξερα ότι «θα το κάνω λάθος»… δεν θέλω… να ντροπιάζομαι… νομίζω ότι αυτό είναι… πίεση, και δεν τα πάω καλά με την πίεση.
Περιβαλλοντικές και αισθητηριακές εμπειρίες στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής
Ένα απόσπασμα εφήβου είναι το ακόλουθο.
Αν όλοι τρέχουν τριγύρω… ουρλιάζουν και κάνουν πολύ θόρυβο. Και εγώ απλώς κάθομαι εκεί με τα χέρια μου στα αυτιά μου, είναι πολύ συντριπτικό. Μερικές φορές είναι πολύς κόσμος στο γυμναστήριο… Υπάρχει πολύς θόρυβος, νιώθω σαν… να γίνομαι συντρίμμια, να αποπροσανατολίζομαι, υποθέτω.
Η επιλογή είναι το κλειδί για την απόλαυση
Συμπεράσματα
Η έρευνα υπογραμμίζει πώς η χρήση της συνεχούς καθοδήγησης μπορεί να αποτελέσει μια πιθανή παιδαγωγική προσέγγιση για την υποστήριξη της συμμετοχής των αυτιστικών παιδιών και εφήβων στη Φυσική Αγωγή. Η έρευνα επισημαίνει επίσης τη σημασία της ευαισθητοποίησης σχετικά με το άγχος, τις αισθητηριακές εμπειρίες, τις κοινωνικές διαφορές και τον αντίκτυπό τους στη Φυσική Αγωγή και στις ευρύτερες εμπειρίες και επιδόσεις στο σχολείο.
Βιβλιογραφία
Waddington, E., Sadler, D., Jachyra, P., Armstrong, J., Riby, D. M., & Hanley, M. (2025). Autistic adolescents and their experiences of physical education at school. Physical Education and Sport Pedagogy, 1–20. https://doi.org/10.1080/17408989.2025.2553285
