Πηγή εικόνας: Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών: H Παράλληλη Στήριξη
Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών: H Παράλληλη Στήριξη
Στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα, η ένταξη όλων των μαθητών/μαθητριών στην εκπαιδευτική διαδικασία αποτελεί βασική αρχή της ισότιμης και δημοκρατικής εκπαίδευσης. Η παράλληλη στήριξη αποτελεί ένα από τα κύρια εργαλεία της ειδικής αγωγής στην Ελλάδα που στοχεύει στην υποστήριξη των μαθητών/μαθητριών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (εφεξής ΕΕΑ) εντός του γενικού σχολείου. Πρόκειται για μια μορφή υποστηρικτικής διδασκαλίας η οποία επιτρέπει στους μαθητές/στις μαθήτριες να συμμετέχουν ενεργά στη σχολική κοινότητα, διατηρώντας ταυτόχρονα την αναγκαία και κατάλληλη, εξατομικευμένη υποστήριξη.
Η Παράλληλη Στήριξη
Η παράλληλη στήριξη συνίσταται στη συνδιδασκαλία ή στην παράλληλη παρουσία ενός εκπαιδευτικού ειδικής αγωγής στην τάξη, ο οποίος υποστηρίζει συγκεκριμένο μαθητή ή μαθητές με ΕΕΑ. Ο εκπαιδευτικός αυτός δεν υποκαθιστά τον εκπαιδευτικό της σχολικής τάξης, αλλά συνεργάζεται μαζί του, διαμορφώνοντας το κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον για το παιδί. Η προσέγγιση αυτή έχει τις ρίζες της στη φιλοσοφία της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, η οποία πρεσβεύει ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ίδια ποιοτική εκπαίδευση, ανεξαρτήτως των αναγκών τους.
Τα Πλεονεκτήματα της Παράλληλης Στήριξης
Η παράλληλη στήριξη συμβάλλει:
- Στην ενίσχυση της συμμετοχής: Οι μαθητές/μαθήτριες συμμετέχουν στις δραστηριότητες της γενικής τάξης, καλλιεργώντας τις κοινωνικές τους δεξιότητες και νιώθοντας αποδεκτοί.
- Στην προώθηση της αυτονομίας: Ο εκπαιδευτικός της παράλληλης στήριξης βοηθά σταδιακά το παιδί να λειτουργεί πιο αυτόνομα και αποτελεσματικά.
- Στη συνεργασία των εκπαιδευτικών: Προάγεται η συνεργασία ανάμεσα στον γενικό και ειδικό παιδαγωγό, βελτιώνοντας τη συνολική ποιότητα της διδασκαλίας.
- Στην ευαισθητοποίηση της τάξης: Οι συμμαθητές/συμμαθήτριες γίνονται πιο ευαισθητοποιημένοι/ες και ανοιχτοί/ές στη διαφορετικότητα.
Προκλήσεις και Περιορισμοί
Παρότι τα οφέλη είναι σημαντικά, η εφαρμογή της παράλληλης στήριξης δεν είναι πάντα απρόσκοπτη. Συχνά αναφέρονται τα εξής προβλήματα:
- Ελλιπής επιμόρφωση: Ορισμένοι εκπαιδευτικοί γενικής παιδείας δηλώνουν ανέτοιμοι να συνεργαστούν ουσιαστικά με τον ειδικό παιδαγωγό.
- Ασάφεια ρόλων: Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο πώς κατανέμονται οι ευθύνες μεταξύ του γενικού και του ειδικού εκπαιδευτικού, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης.
- Ανεπαρκής χρόνος συνεργασίας: Η απουσία συντονισμένου σχεδιασμού ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς περιορίζει την ποιότητα των παρεμβάσεων.
Προτάσεις για Βελτίωση
Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η παράλληλη στήριξη, είναι απαραίτητα τα ακόλουθα:
- Η συνεχής επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών σε θέματα διαφοροποιημένης διδασκαλίας και συνεργασίας
- Οι έγκαιρες και επαρκείς προσλήψεις του προσωπικού της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης
- Η καθιέρωση χρόνου συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων εκπαιδευτικών για τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση, &
- Η καλλιέργεια μιας κουλτούρας συμπερίληψης στο σύνολο της σχολικής κοινότητας.
Συμπεράσματα
Η παράλληλη στήριξη δεν είναι απλώς μια υπηρεσία προς τους μαθητές με ΕΕΑ. Είναι μια γέφυρα για την πλήρη ένταξη και τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος όπου κάθε παιδί νιώθει ορατό, αποδεκτό και ικανό να εξελιχθεί. Αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να μετασχηματίσει τις τάξεις μας σε κοιτίδες ουσιαστικής συμπερίληψης.
Βιβλιογραφία
Friend, M., & Cook, L. (2013). Interactions: Collaboration Skills for School Professionals. Pearson.
Giangreco, M. F., Suter, J. C., & Doyle, M. B. (2011). Paraprofessionals in inclusive schools: A review of recent research. Journal of Educational and Psychological Consultation, 21(1), 41–57.
UNESCO (1994). The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education.
Πανελλήνια Ένωση Αναπληρωτών Ειδικής Αγωγής (ΠΕΑΕΑ) (2023). Θέσεις και προτάσεις για την Παράλληλη Στήριξη. Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (2021). Οδηγίες για την Παράλληλη Στήριξη και Συνεργασία Εκπαιδευτικών Ειδικής και Γενικής Αγωγής.
