Μουσική. Όλοι ακούμε, λίγοι την καταλαβαίνουνε σε βάθος. Μήπως όμως να πάρουμε μια γεύση από τα βασικά? Σε συνέχεια του προηγούμενου άρθρου και χωρίς να καθυστερούμε με προλόγους, ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά σε μερικούς ακόμα μουσικούς όρους που ίσως ξέρετε, ίσως έχετε απλά ακουστά, ίσως πάλι να τους μαθαίνετε πρώτη φορά σε αυτό το άρθρο. Ποτέ δεν είναι αργά να εμπλουτίσει κανείς τις γνώσεις του άλλωστε.
Pitch
Pitch, είναι αυτό που στα ελληνικά λέμε τόνος/τονικότητα. Είναι το μέτρο κρίσης του ήχου σε ύψος, βάθος και οξύτητα. Αυτό που ξέρουμε σαν “ψηλές νότες” για παράδειγμα, υποδεικνύει high pitch. Aπό φυσικής πλευράς, το pitch αφορά τη συχνότητα του ήχου. Στη δυτική/Ευρωπαική μουσική, η οκτάβα έχει 12 διαφορετικούς τόνους που συνθέτουν τη συντριπτική πλειοψηφία των τραγουδιών.
Timbre
To timbre σαν λέξη είναι πιθανό να μην σας λέει κάτι, για αυτό θα το λέμε στα ελληνικά: Ηχόχρωμα. Το ηχόχρωμα αφορά την χροιά του ήχου, ανεξάρτητα από την ένταση ή το ύψος του (αυτά αφορούν το pitch). To ηχόχρωμα μας δίνει τη δυνατότητα να ξεχωρίζουμε τα μουσικά όργανα μεταξύ τους. Άλλο ηχόχρωμα η τρομπέτα και άλλο η κιθάρα, ακόμα κι αν παίζουν την ίδια νότα στην ίδια ένταση και ύψος.
Vibrato
To vibrato είναι από τα πιο γνωστά μουσικά εφέ στη φωνητική μουσική και κύριο χαρακτηριστικό της τζαζ. Πρόκειται για μια ελαφριά διακύμανση ενός ήχου ή ενός μουσικού φθόγγου, που προκαλεί την αίσθηση ενός παλλόμενου ήχου ή μουσικού φθόγγου, χωρίς να μεταβάλλεται η ταυτότητά του. Με απλά ελληνικά, είναι μια τεχνική παραγωγής διαπεραστικού ήχου μέσω της φωνής του τραγουδιστή ή κάποιου μουσικού οργάνου. Ένα vibrato χαρακτηρίζεται από την ένταση του (εναλλαγή στο pitch) και τη διάρκεια του.
Capriccio
To capriccio σαν λέξη υπάρχει στην καθημερινότητα μας και είναι περίπου συνώνυμο της ιδιοτροπίας. Στη μουσική ωστόσο, είναι κάτι αρκετά διαφορετικό. Πρόκειται για ένα είδος μουσικής σύνθεσης, που χαρακτηρίζεται από ζωηρό και ανάλαφρο χαρακτήρα. Συνήθως έχει γρήγορο και έντονο ρυθμό. Πρωτή φορά ορίστικε το 1561 από τον μουσικό Jacquet de Berchem.
Crescendo
Το crescendo, όπως και το diminuendo που θα δούμε μετά, σχετίζονται με την ένταση ενός μουσικού κομματιού. Προέρχεται από το λατινικό ρήμα cresco, που σημαίνει αυξάνω. Όπως ίσως ξέρετε ή καταλάβατε από την ετυμολογία, το crescendo πρακτικά είναι η βαθμιαία αύξηση της έντασης του κομματιού μέχρι την κορύφωσή του. Crescendo ονόμαζεται τόσο η διαδικασία όσο και το σημείο κορύφωσης του κομματιού.
Diminuendo
Η άλλη -λιγότερο γνωστή – όψη του νομίσματος ονομάζεται diminuendo. Πρόκειται δηλαδή για τη βαθμιαία ελάττωση της έντασης του ήχου και προέρχειται από το λατινικό diminuo που σημαίνει μειώνω. Μπορεί να μην χρησιμοποιείται τόσο συχνά όσο το crescendo αλλά δεν παύει να αποτελεί μια σημαντική τεχνική στη σύνθεση κομματιών, που συνήθως χρησιμοποιείται στο κλείσιμο.