Τα Σόδομα και Γόμορα, όπως αποκαλούνται από τους ντόπιους, παίρνουν μορφή σήμερα κοντά στην πρωτεύουσα της Γκάνα, στο Agbogbloshie. Εκεί βρίσκεται ο μεγαλύτερος τεχνολογικός σκουπιδότοπος. Στη Δύση είναι διαδεδομένη η άποψη πως η ανακύκλωση ηλεκτρονικών συσκευών είναι βιώσιμη και ωφέλιμη για το περιβάλλον. Δυστυχώς όμως, στην πραγματικότητα πρόκειται για ακόμη μία τακτική greenwashing που εξυπηρετεί στη διαφήμιση και στο να αυξήσουν τα κέρδη τους οι βιομηχανίες.
Τι συμβαίνει στο Agbogbloshi;
Η Άκκρα είναι πρωτεύουσα της Γκάνας και έχει πληθυσμό σχεδόν 2 εκατομμύρια. Αποτελεί διοικητικό, οικονομικό και μεταφορικό κέντρο της χώρας και στεγάζει άνω του 70% των βιομηχανιών της. Κοντά στο κέντρο της όμως το Agbogbloshi δεν χαρακτηρίζεται από την ίδια ανάπτυξη. Αντιθέτως μάλιστα, είναι η πιο τοξική περιοχή στην Αφρική, γεμάτη τοξίνες, απορρίμματα και τοξικά μέταλλα που σκοτώνουν τους ντόπιους. Παρόλο που αυτή η άτυπη διαδικασία ανακύκλωσης παρέχει εργασία σε τουλάχιστον 10.000 εργάτες, την ίδια στιγμή τους στερεί πολύ περισσότερα.
Αν επισκεφθεί κανείς αυτή της περιοχή της Άκκρα θα έρθει αντιμέτωπος με μία έρημο καλυμμένη από σκουπίδια και φωτιές που παράγουν όξινες ριπές καπνού
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών, το 85% των ηλεκτρονικών αποβλήτων απορρίπτονται στη Γκάνα και σε άλλα μέρη της Δυτικής Αφρικής με μόνο το 20% να ανακυκλώνεται κατάλληλα. Η χρόνια εργασία σε αυτόν τον σκουπιδότοπο τους έχει σημαδέψει με μολυσμένα τραύματα, αναπνευστικές παθήσεις, εγκεφαλικές βλάβες και χρόνιες ημικρανίες.
Δίπλα από τη χωματερή των τοξινών υπάρχουν αυτοσχέδιες σκηνές και καλύβες που στεγάζουν τους εργάτες και τις οικογένειές τους. Σε αυτήν την εγκατάσταση δουλεύουν και διαμένουν παιδιά ηλικίας 4 έως 18 χρονών. Αποσυναρμολογούν με τα χέρια τους τα πάντα: τηλέφωνα, φορητούς, και μη, υπολογιστές, τηλεοράσεις, φούρνους μέχρι και αυτοκίνητα, ό,τι μπορεί να διαθέτει χαλκό και χάλυβα. Αφού γίνει ο διαχωρισμός των υλικών ό,τι έχει απομείνει καίγεται και πετιέται στο διπλανό ποτάμι. Οι αναθυμιάσεις καθιστούν την ατμόσφαιρα αποπνιχτική γεμάτη με διοξείδιο του άνθρακα. Καθημερινά καίγονται εκατοντάδες κιλά σύρματος, με τα υπολείμματα να πωλούνται για ανακύκλωση σε τοπικούς εμπόρους μετάλλων και νιγηριανούς εμπόρους που συχνάζουν στην περιοχή.
Ποιο είναι το περιβαλλοντικό κόστος όμως;
Ανάμεσα στις φωτιές και τα σκουπίδια κυκλοφορούν και βόσκουν ελεύθερα κοπάδια αγελάδων και άλλων ζώων που προορίζονται για πώληση στην τοπική αγορά. Τα ζώα αυτά καταναλώνουν από το γεμάτο βλαβερά μέταλλα έδαφος το ελάχιστο χορτάρι που υπάρχει καθώς και σκουπίδια. Η διατροφή τους τα καθιστά ακατάλληλα για κατανάλωση και πώληση, αυτό όμως δεν σταματά τους εμπόρους. Λίγα μέτρα από το κέντρο ανακύκλωσης βρίσκεται η μεγαλύτερη αγορά λαχανικών και φρούτων της πόλης, ακριβώς δίπλα από το μολυσμένο ποτάμι της περιοχής. Σε αυτό το ποτάμι, το οποίο παρέχει ύδρευση στα χωράφια και στους κατοίκους, απορρίπτονται τα απομεινάρια των ηλεκτρονικών συσκευών. Γίνεται φανερό πως αυτή η υγειονομική και χημική βόμβα του Agbogbloshie δεν περιορίζεται στα σύνορά του αλλά επηρεάζει και την υπόλοιπη πόλη που τροφοδοτείται από την αγορά αυτή. Έχει καταστρέψει ήδη τη φυσική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής και συνεχίζει να απειλεί καθημερινά τους κατοίκους.
Η θέση της Δύσης
Είναι αδύνατον να ζήσει κανείς μια υγιή ζωή στην περιοχή Agbogbloshie. Υπάρχει μόλυνση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους, όσα είναι δηλαδή απαραίτητα για την επιβίωση ανθρώπων και ζώων. Η περίπτωση του Agbogbloshie αποτελεί μόνο μία από τις πολλές ακόμη πόλεις και χώρες του Τρίτου Κόσμου που υποφέρουν. Μπορεί γεωγραφικά αυτές οι περιοχές να βρίσκονται μακριά από την Δύση όμως οι επιπτώσεις αυτής της απίστευτης μόλυνσης την επηρεάζουν άμεσα, υποβαθμίζεται η ποιότητα του αέρα, των υδάτων και οι μόνοι υπαίτιοι είναι οι εταιρίες και οι φανατικοί τους καταναλωτές.
Μόνο στην Γκάνα εισάγονται ετησίως 150.000 τόνοι μεταχειρισμένων ηλεκτρονικών ειδών ετησίως σύμφωνα με μια μελέτη του 2011 που συντονίστηκε στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βασιλείας. Μια διεθνή συνθήκη που από το 1989 απαγορεύει στα ανεπτυγμένα κράτη να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένη απόρριψη σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Το ποσοστό όμως είναι σίγουρα μεγαλύτερο καθώς δεν δικαιολογούνται τα ποσοστά των τοξινών και του διοξειδίου. Πραγματοποιείται παράνομο εμπόριο ηλεκτρονικών απορριμμάτων και οι νομοθεσίες παραβιάζονται διαρκώς. Υπάρχουν νόμοι οι οποίοι προστατεύουν το περιβάλλον και σε αυτές τις μεριές του κόσμου αλλά δεν εφαρμόζονται. Το οικονομικό συμφέρον είναι σημαντικότερο από έναν καθαρό πλανήτη και μια καλή ποιότητα ζωής για τους λιγότερο προνομιούχους.
Η αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρονικό εξοπλισμό παγκοσμίως οδήγησε χώρες σαν την Γκάνα, την Ινδία και το Πακιστάν και περιοχές όπως το Agbogbloshie να θυμίζουν κόλαση πάνω στη Γη. Η αγορά μεταχειρισμένων συσκευών δεν αποτελεί για την πλειονότητα των καταναλωτών δημοφιλή επιλογή. Αντιθέτως προτιμούν να αντικαθιστούν τις συσκευές τους με καινούριες κάθε δύο χρόνια.
Η αποστασιοποίηση των ανθρώπων από το πού καταλήγουν τα σκουπίδια τους δεν αποτελεί πλέον επιλογή καθώς συσκευές και προϊόντα που αγόρασαν πριν χρόνια βρίσκονται σήμερα στον αέρα τους, το νερό τους και κατά συνέπεια και μέσα τους.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Άκκρα ανακτήθηκε από en.wikipedia.org, τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
- The Toxic Effects of Electronic Waste in Accra, Ghana,ανακτήθηκε από www.bloomberg.com , τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
- The Burning Truth Behind an E-Waste Dump in Africa,ανακτήθηκε από www.smithsonianmag.com, τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
- ToxiCity: life at Agbobloshie, the world’s largest e-waste dump in Ghana, ανακτήθηκε από RT documantery, τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
- Computer recycling West Africa style, ανακτήθηκε από www.bbc.com,τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
- Agbobloshie ανακτήθηκε από en.wikipedia.org, τελευταία επίσκεψη 27/1/2021
