Μονάχους μονάχους
Αν και η επιστημονική της ονομασία, Μονάχους μονάχους, μπορεί να παραπέμπει στη μοναχικότητα που διακρίνει τη μεσογειακή φώκια το όνομά της στην πραγματικότητα το οφείλει αλλού. Ο Γάλλος ζωολόγος Ζαν Ερμάν περιέγραψε πρώτος στη σύγχρονη εποχή τη μεσογειακή φώκια. Ονόμασε το είδος Phoca monachus (φώκια μοναχός), πιθανόν λόγω κάποιας ομοιότητας που διέκρινε ανάμεσα στην κουκούλα των μοναχών και τις δίπλες που σχηματίζει το δέρμα της στην περιοχή του λαιμού. Ο Τζον Φλέμινγκ κράτησε το όνομα της μεσογειακής φώκιας monachus αλλά το αναβάθμισε σε γένος με ομώνυμο ειδικό Μονάχους μονάχους
Χαρακτηριστικά που τη διακρίνουν από άλλες φώκιες
Το μήκος των ενήλικων ζώων κυμαίνεται μεταξύ 2-3 μέτρων, ενώ το βάρος τους φθάνει έως και τα 350 κιλά. Στα θηλυκά είναι ευδιάκριτο το μικρότερο μέγεθός τους από τα αρσενικά. Το σώμα τους καλύπτεται από στιλπνό τρίχωμα, μήκους περίπου μισού εκατοστού. Το χρώμα τους ποικίλλει από ανοιχτό γκρι και μπεζ στα θηλυκά μέχρι σκούρο καφέ και μαύρο στα αρσενικά. Πολλές φορές το χρώμα τους εμφανίζεται διάστικτο και με ανοιχτόχρωμα σημεία στον αυχένα, τον λαιμό και την κοιλιά. Στα αρσενικά είναι ιδιαίτερα εμφανής και ευδιάκριτη η λευκή κηλίδα στην κοιλιά.
Η αναπαραγωγή της Μονάχους μονάχους
Η εμβληματική για τη θάλασσά μας μεσογειακή φώκια Μονάχους μονάχους είναι ένα ντροπαλό, παράκτιο ζώο με ιδιαίτερη αγάπη σε υποβρύχιες σπηλιές και απομονωμένες παραλίες. Συνήθως σε τέτοια μέρη γεννά και θηλάζει τα μικρά της. Ζευγαρώνουν στο νερό και γεννούν κάθε 2 χρόνια μετά από κύηση 10 μηνών και πάντα στη στεριά. Συνήθως γεννούν ένα μικρό και σπανιότερα δύο. Μπορεί να κολυμπήσει πολύ μεγάλες αποστάσεις μέσα σε λίγες εβδομάδες ή μήνες. Επίσης καταδύεται στα 170 μέτρα αναζητώντας ψάρια, και κατά κύριο λόγο χταπόδια, που είναι η αγαπημένη της τροφή.
Η παρουσία της στη Μεσόγειο
Προστατευόμενες του Ποσειδώνα και του Απόλλωνα, από τις αρχαίες καταγραφές γνωρίζουμε ότι οι μεσογειακές φώκιες ζούσαν σε μεγάλες αποικίες κατά μήκος ολόκληρης της Μεσογείου. Η εικόνα αυτή σήμερα είναι δυστυχώς σπάνια. Γεγονός αποτελεί πως έχουν απομείνει μόλις 600 περίπου Μονάχους μονάχους σε όλο τον κόσμο. Η μεσογειακή φώκια είναι το μόνο πτερυγιόποδο που ζει στην Ελλάδα. H Γυάρος, το νησί της εξορίας, φιλοξενεί το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας. Όπως ακριβώς και στην εποχή του Ομήρου λοιπόν, στο μικροσκοπικό και ακατοίκητο αυτό νησί, οι φώκιες λιάζονται στις παραλίες μαζί με τα μικρά τους. Για τον λόγο αυτόν, το 2011 η Γυάρος εντάχθηκε στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Νatura 2000 και απαγορεύτηκε πλήρως η αλιεία γύρω από το νησί, προκειμένου να μειωθούν οι πιέσεις που δέχονται τα ζώα από την αλιευτική δραστηριότητα.
Προστασία της μεσογειακής φώκιας (WWF)
Ένας τόσο σημαντικός πληθυσμός της Μονάχους μονάχους με όλα αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά έγινε ο καταλύτης για να δοκιμαστούν διάφορες πρωτοποριακές και ολοκληρωμένες μέθοδοι προστασίας της στη σημερινή εποχή.
Έτσι, η WWF μετά από μεγάλη κινητοποίηση, έρευνες και πολλούς αγώνες από κοινού με τις τοπικές κοινωνίες καταφέραν κάτι μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα. Σχεδιάστηκαν ολοκληρωμένα μέτρα για την προστασία της μεσογειακής φώκιας και του συνόλου του φυσικού πλούτου του νησιού, τη ρύθμιση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την ήπια ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Το 2019, τα μέτρα έγιναν αποδεκτά από το ελληνικό κράτος και η Γυάρος θεσμοθετήθηκε ως Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή, η πρώτη τέτοια περιοχή στις Κυκλάδες. Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί oτι η προσοχή μας συμβάλλει αισθητά στην προσπάθεια προστασίας της μεσογειακής φώκιας Μονάχους μονάχους. Στην περίπτωση που δεις άρρωστη, τραυματισμένη ή/και νεκρή φώκια επικοινώνησε άμεσα στο 210 5222888. Σε περίπτωση που δεις ζωντανή φώκια ενημέρωσε στο 210-5222888.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- Φώκια μονάχους μονάχους, ανακτήθηκε από www.wwf.gr, τελευταία επίσκεψη 22/2/2021
- Μεσογειακή φώκια, ανακτήθηκε από el.wikipedia.gr, τελευταία επίσκεψη 22/2/2021