Κάθε φορά που αφήνουμε τα αποτσίγαρα μας στην παραλία, ή τα πετάμε σε δρόμους και φρεάτια μέσα στην πόλη, πρέπει να γνωρίζουμε ότι «ταΐζουμε» με πάνω από 4000 τοξικές ουσίες τα ψάρια και τα θαλασσινά που βάζουμε στο τραπέζι μας αναφέρει ο Ευάγγελος Φιλόπουλος , πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Γιατί τα αποτσίγαρα είναι τοξικά απόβλητα και όχι απλά σκουπίδια!
Η χειρότερη στιγμή του κάθε πάρτι είναι το καθάρισμα στο τέλος. Μπορείς όμως να αφήσεις το σπίτι σου απεριποίητο; Μπορείς να αφήσεις την αγαπημένη σου παραλία βρώμικη μετά το «πάρτι» του καλοκαιριού; Κι όμως, δυστυχώς ναι, την αφήνουμε! Σύμφωνα με στοιχεία της WWF, το 40% των απορριμμάτων που βρίσκονται στις ακτές της Μεσογείου είναι αποτσίγαρα.
Τα αποτσίγαρα και τα άλλα απορρίμματα που σχετίζονται με το τσιγάρο είναι πανταχού παρόντα παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι από τα περίπου 6 τρισεκατομμύρια τσιγάρα που καταναλώνονται παγκοσμίως τα 4,5 τρισεκατομμύρια πετάγονται κάπου στο περιβάλλον. Αυτό το υλικό συνιστά το μεγαλύτερο ποσοστό σκουπιδιών. Στοιχεία από την πόλη του Σαν Φρανσίσκο δείχνουν πως από τα απορρίμματα των δρόμων το 24,6% αφορά απορρίμματα που σχετίζονται με το τσιγάρο, δηλαδή αποτσίγαρα, περιτυλίγματα και κουτιά τσιγάρων.
Γνωρίζεις ότι για κάθε τσιγάρο που πέταξες στην παραλία ή στο δρόμο είναι σαν να πέταξες 12.000 μικρά διαφορετικά πλαστικά σκουπίδια, αφού κάθε φίλτρο τσιγάρου, αποτελείται από 12.000 πλαστικές ίνες;
Τα αποτσίγαρα ευθύνονται για δηλητηριάσεις μικρών παιδιών, ζώων και πουλιών αλλά και για τη μόλυνση του περιβάλλοντος (ιδίως των υδάτων), εξαιτίας των τοξικών ουσιών που απελευθερώνονται κατά την αποδόμηση τους. Σύμφωνα με την WWF εκτιμάται ότι 4,5 τρισεκατομμύρια γόπες τσιγάρων εισέρχονται στο περιβάλλον κάθε χρόνο. Οι οποίες, αντίθετα με την κοινή αντίληψη, δεν είναι βιοδιασπώμενες, αλλά αποτελούνται από πλαστικές ίνες (οξική κυτταρίνη). Δυστυχώς, αυτό το είδος του μικρού απορρίμματος αποτελεί κυριολεκτικά ένα τεράστιο πρόβλημα τοξικής ρύπανσης του περιβάλλοντος. Χημικές ουσίες στα τσιγάρα, όπως το αρσενικό, η νικοτίνη, ο μόλυβδος και η φαινόλη αιθυλική διαρρέουν στα νερά και στη θάλασσα και είναι εξαιρετικά τοξικά για τους υδρόβιους οργανισμούς και τα ψάρια.
Σε σχετική έρευνα βρέθηκε ότι σε υδάτινο περιβάλλον οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις των μετάλλων βρίσκονταν στη γενικευμένη διαρροή από το τμήμα της στήλης καπνού που δεν είχε καπνιστεί και επομένως ενδεχομένως να προκαλείται μεγαλύτερη ρύπανση από γόπες με λίγο ή καθόλου κατάλοιπο του καπνού.
Αυτό το αποτέλεσμα θέτει υπό αμφισβήτηση μια πρακτική ορισμένων καπνιστών με περιβαλλοντική συνείδηση, οι οποίοι σκορπούν το τμήμα της μη καπνισθείσας στήλης καπνού στο περιβάλλον αλλά κρατούν το φίλτρο έως ότου το αποθέσουν σε κάποιο συλλεκτήρα για αποτσίγαρα.
Ακόμα και η συσκευασία των τσιγάρων εγκυμονεί κινδύνους. Τα πλαστικά φίλτρα τσιγάρου είναι ουσιαστικά μη βιοδιασπώμενα και μπορεί να μολύνουν το περιβάλλον για διάστημα 10 ή περισσοτέρων ετών αφότου πετάχτηκαν. Υπολογίζεται ότι 49,8 εκατομμύρια κιλά φίλτρα πετάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο.
Στην Ελλάδα η κατάσταση έχει ως εξής, με βάση στοιχεία του 2014:
- Καταναλώθηκαν 17,27 δις νόμιμα τσιγάρα και 4,4 δις παράνομα
- Σύνολο: 21,67 δις τσιγάρα ετησίως.
- Τα 20 δις τσιγάρα = 1 δις πακέτα
20 φίλτρα (ενός πακέτου) ζυγίζουν 3,5 gr. Δηλαδή στη χώρα μας κάθε χρόνο διατίθενται 3.500.000.000 γραμμάρια ή 3.500.000 κιλά φίλτρα κάτι που αντιστοιχεί σε 3.500 τόνους αποτσίγαρα κάθε χρόνο. Ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων πετάγεται αδιάκριτα σε δημόσιους χώρους, όπως δρόμους, παραλίες, πλατείες, αλσύλλια, δάση κ.λ.π.
Τι μπορεί να γίνει;
Το θέμα έχει απασχολήσει από τις αρχές του 21ου αιώνα την επιστημονική κοινότητα και τους πολιτικούς οργανισμούς. Συνοπτικά ως παρεμβάσεις που μπορεί να αποδώσουν είναι:
- Η ενημέρωση των καπνιστών για το τι επίδραση έχει ένα μικρό αποτσίγαρο που απλά πετιέται στο δρόμο ή αφήνεται στην παραλία. Μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μεγάλη άγνοια για το μέγεθος του προβλήματος. Όταν συνειδητοποιηθεί το πρόβλημα, συχνά αλλάζει και η στάση των καπνιστών. Παρόλα αυτά οι μελέτες έχουν δείξει ότι η πιο δύσκολα προσεγγίσιμη ομάδα για να αλλάξει τη συμπεριφορά της είναι αυτή των νεαρών καπνιστών (κάτω των 30 ετών).
- Η ύπαρξη ενός συστήματος εγγύησης – επιστροφής χρημάτων για χρησιμοποιημένες γόπες, η συμμετοχή των καπνοβιομηχανιών στα έξοδα για καθαρισμό και αναγραφή προειδοποιήσεων στα πακέτα σχετικά με τις επιδράσεις των απορριμμάτων του τσιγάρου.
- Τοποθέτηση υπαίθριων συλλεκτήρων αποτσίγαρων.
- Ανακύκλωση. Αυτό το θέμα έχει μεγάλο ενδιαφέρον και θα μπορούσαν οι επιστήμονες αλλά και οι επιχειρηματίες της χώρας να προωθήσουν μία δική τους τεχνική σ’ αυτόν τον τομέα.
Για να ξέρουμε τι συμβαίνει σε άλλες χώρες να αναφερθεί πως στο Παρίσι η σύλληψη καπνιστή να πετάει το αποτσίγαρο στο πεζοδρόμιο ή το δρόμο τιμωρείται με 68€. Στο Σαν Φρανσίσκο κάθε πακέτο τσιγάρων επιβαρύνεται με 0.2$ για τα έξοδα που θα κάνουν οι δημοτικές αρχές για τον καθαρισμό.
Τουλάχιστον, ας δούμε και εμείς μία παρέμβαση κρατικού οργάνου σε όποιον πετά το τσιγάρο του από το ανοικτό παράθυρο του αυτοκινήτου του.
ΠΗΓΕΣ:
http://www.cancer-society.gr/
https://www.naturanrg.org
