17η Ιουλίου 2015.
Η χώρα μας θα διανύσει μια ακόμη μαύρη μέρα. H σημαδιακή ημερομηνία είναι ταυτόσημη της φωτιάς που θα ξεσπάσει στο βουνό του Υμηττού. Η φωτιά θα ξεκινήσει το διάβα της μεταξύ του νεκροταφείου του Βύρωνα και της Λεωφόρου Κατεχάκη και θα φτάσει σε σπίτια στον Καρέα, την Ηλιούπολη και την Αργυρούπολη. Μέσα από τις στάχτες της τελευταίας μεγάλης φωτιάς θα αναδυθεί μια σπάνιας αξίας αφόρητη αγάπη για την φύση και τον άνθρωπο. Μια ομάδα τριών ανθρώπων αποφασίζει ότι κάτι πρέπει να γίνει. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργήθηκε η ομάδα εθελοντών δασοπυρόσβεσης-δασοπροστασίας του Δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης. Το βουνό αναζήτησε και βρήκε την απαντοχή του σε αυτούς τους ανθρώπους και μαζί με την ομάδα του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αττικής ‘Ώρα για Δράση’ δεν έχει πλέον να φοβάται τίποτα…
Η Συνάντηση…
Δεν έχασα χρόνο. Πάντα τυπικός στα ραντεβού μου, έχω καταφθάσει ήδη στο σημείο συνάντησης με τον Νίκο Κιούση. 27 ετών, Εθελοντής – Ιδρυτής της Πανελλήνιας Εθελοντικής Εκστρατείας Let’s do it Greece – Γίνε η Αλλαγή που Περιμένεις, και ιδρυτικό μέλος του ‘Ώρα για Δράση’. Με περιμένει με το αμάξι του στον σταθμό του μετρό της Αργυρούπολης για μια συναρπαστική εμπειρία στο βουνό. Ήταν ημέρα ποτίσματος. Μέχρι τον προορισμό μας ο ασύρματος επικοινωνίας δεν σταματά να λειτουργεί.
Στο βουνό…ώρα για δράση!
Με τον δείκτη επικινδυνότητας στον χάρτη πρόβλεψης πυρκαγιών στο 4, η πρόσβαση στο βουνό δεν επιτρέπεται για τον απλό κόσμο και η ομάδα βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση. Όπως συμβαίνει άλλωστε σε κάθε τέτοια περίπτωση. Στο βουνό τίποτα δε θυμίζει εκείνες τις μέρες. Με συλλογικές προσπάθειες αναδιαμόρφωσης του περιβάλλοντα χώρου, όπως δενδροφυτεύσεις, καθαρισμούς, ανακαίνιση του μικρού θεάτρου, δημιουργία λιμνάζοντα χώρου, και πολλές ακόμα, το δάσος του Υμηττού δεν μου θύμιζε καμένο δάσος. Με ξεναγό τον Νίκο, περπάτησα ένα μεγάλο μέρος του χώρου και με τον φακό συνοδοιπόρο αποτυπώνω κάθε στιγμή της δράσης.
Με την αίσθηση του χρόνου και της στιγμής να με συνεπαίρνει επιστρέφω στο πυροφυλάκιο. Εκεί με περιμένει ο κ. Χρήστος Κανελλίδης – Υπεύθυνος Εκπαιδεύσεων και Δράσεων της Εθελοντικής Ομάδας Δασοπροστασίας – Δασοπυρόσβεσης Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης. Μια επί παντός επιστητού συζήτηση μαζί του και εύκολα συμπεραίνεις δυο βασικά πράγματα. Να μην τερματίζεις ποτέ τον αγώνα παρά τα μέσα που διαθέτεις, και το βασικότερο: Ότι ο εθελοντισμός είναι μια πολυδιάστατη έννοια.
Ξεκινώντας τη συζήτηση τον ρωτάω να μου πει δυο λόγια για την συγκεκριμένη ομάδα.
«Η ομάδα λειτουργεί κάτω από την αιγίδα του Δήμου και είναι πιστοποιημένη από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ως όφειλε να είναι. Μέσα σε 3 χρόνια ο αριθμός έχει φτάσει τους 120. Εκτός της αντιπυρικής περιόδου (1η Μαΐου -31 Οκτωβρίου), εμείς εκπαιδευόμαστε συνέχεια από πιστοποιημένους φορείς. Τον περασμένο Μάιο, μια ομάδα 27 εθελοντών από τους 70 ενεργούς, πραγματοποίησε εκπαίδευση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον 8ο σταθμό, έδωσε εξετάσεις στην Πυροσβεστική Ακαδημία, και η προσπάθεια αυτή στέφθηκε με επιτυχία. Οι εκπαιδεύσεις αφορούν πρώτες βοήθειες, δασοπυρόσβεση και δασοπροστασία με το δήμο να αναλαμβάνει τη στήριξη και το μεγαλύτερο κόστος.»
Που όμως εξυπηρετεί αυτή η εξειδίκευση;
«Τα 27 μέλη της ομάδας ανά πάσα ώρα και στιγμή σε περίπτωση φωτιάς μπορούν να βοηθήσουν αυτόνομα διότι είναι πιστοποιημένοι. Έχουν την τεχνολογία και τα μέσα και η Πυροσβεστική τους εμπιστεύεται. Ξέρεις, είναι μεγάλη ευθύνη να δίνεις κάθε μέρα λόγο στην Πυροσβεστική Υπηρεσία. Δίνουμε κάθε μέρα λόγο από την έναρξη της βάρδιας έως και τη λήξη αυτής. Τόσο το πυροσβεστικό όσο και τα δύο μας παρατηρητήρια σε περίπτωση συμβάντος ειδοποιούν και κατόπιν το πυροσβεστικό μας όχημα επεμβαίνει. Κεντρικό θέμα των σεμιναρίων μας είναι πρώτα ο άνθρωπος και μετά όλα τα υπόλοιπα.»
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλά…
«Σε συμβάν εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου δύσκολα θα ενεργήσουμε. Δυστυχώς, αυτή είναι η αλήθεια. Ό,τι γίνει εδώ. Το μικρό εύρος του εξοπλισμού δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Τα μέσα προσωπικής και ατομικής προστασίας είναι πρόβλημα όλων των εθελοντικών ομάδων. Π.χ. δεν έχουμε κράνη. Αντιμετωπίζει και η Πυροσβεστική όμως προβλήματα για δικούς της ανθρώπους. Πόσο μάλλον για εμάς. Είναι αδύνατον να βλέπεις πυροσβέστες της πρώτης γραμμής χωρίς κράνος. Μόνο μέσω του Δήμου και κάποιων χορηγιών προσφέρεται ό,τι κριθεί απαραίτητο για την ομάδα μας. Δεν μπορώ να πω ότι είμαστε εξοπλισμένοι ιδανικά, αλλά προσπαθούμε για το καλύτερο.»
Ποιο πόστο της ομάδας αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο κίνδυνο σε περίπτωση πυρκαγιάς; Που έγκειται η δυσκολία;
«Καταρχάς υπάρχει οργανωμένο σχέδιο σε μια τέτοια περίπτωση. Ο καθένας ξέρει τι είναι υποχρεωμένος να πράξει. Υπάρχει ένα κομμάτι της πολιτικής προστασίας του Δήμου που καθορίζει κάθε 15 μέρες τι θα πρέπει να γίνει. Σε δυο οδηγούς έχουμε κάθε μέρα τις υδροφόρες, έναν οδηγό φορτηγού, έναν οδηγό 4Χ4, έναν οδηγό JCB, και έναν ο οποίος είναι στο γραφείο και στην αποθήκη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει αυτός(οι) που θα σβήσει τη φωτιά. Πόσο μάλλον σε μέρα δυνατών ανέμων. Αν σκεφτείς ότι το αυτοκίνητο μας έχει 800 λίτρα νερό μέσα, με όλη την πίεση που έχει η αντλία, έχει τουλάχιστον 5-7 λεπτά ρίψη στη διάθεση του. Μεγάλο ρόλο διαδραματίζει η ορθή και γόνιμη επικοινωνία μεταξύ μας, καθώς και η σαφής πληροφόρηση.»
Τα πάντα είναι θέμα οργάνωσης. Από τη μεγάλη φωτιά στο Μάτι Αττικής μέχρι την περίπτωση της Μάνδρας όλα μοιάζουν διαφορετικά…
«Φαντάσου το εξής: Μια αποθήκη τροφίμων από τη μια με ρούχα και από την άλλη με τρόφιμα, όλα στοιβαγμένα σαν ένας μεγάλος λόφος. Φέρτο αυτό στο μυαλό σου και σκέψου πως μπορεί να γίνει διαλογή; Είναι δυνατόν; Αυτήν την κατάσταση αντικρίσαμε στην Μάνδρα παρά τη μεγάλη κινητοποίηση. Όλα είναι θέμα διαδικασίας. Εμείς έχουμε εκπαιδευτεί και γι αυτό. Ξεχωρίσαμε τα είδη σε σακούλες και τα μοιράσαμε. Στο Μάτι όμως όλη αυτή η ευαισθητοποίηση, η οποία ήταν μοναδική για τα δεδομένα, είχε συντονισμό. Εκεί τα είδη πρώτης ανάγκης τα πήγαμε έτοιμα σε κούτες. Δύο φορτηγά με εθελοντές εργαζόμενους του Δήμου μας συνέδραμαν στις μεταφορές πραγμάτων για τους πληγέντες. Η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγάλη. Αυτό αναδεικνύει τη μεγάλη ευαισθησία του κόσμου.»
Νέοι και εθελοντισμός…
«Εγώ περιμένω πολλά από τα νέα παιδιά. Ειδικότερα, από τις ηλικίες 15-20. Μια τέτοια ηλικία μπορείς να την πλάσεις άμα θες. Σήμερα ας πούμε ήρθαν δυο παιδιά 15 χρονών που ήθελαν να γίνουν εθελοντές. Τους εξήγησα ότι η νομοθεσία αναφέρει ότι πρέπει να είσαι ενήλικας για να μπεις σε μια τέτοια ομάδα. Παρά το γεγονός αυτό όμως τους λέω, δεν πειράζει καθίστε να συζητήσουμε δυο πράγματα. Πραγματικά, οι απόψεις τους για τον εθελοντισμό, για το βουνό, για την βοήθεια στον συνάνθρωπο με εντυπωσίασαν. Το χάρηκα και εγώ το χάρηκαν και εκείνα.»
Μας ανέλυσε και τη φωτιά στο Μάτι…
«Ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι θα συνέβαινε. Ακόμη περισσότερο όταν υπάρχει ένας τόσο δυνατός άνεμος. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν άτυχοι μέσα σε όλα τα άλλα. Η φωτιά κατέβηκε από το Νταού Πεντέλης. Στο Νταού Πεντέλης ποτέ δε φυσάει δυτικό άνεμο. Κι όμως! Εκείνη την ημέρα φύσαγε! Ο άνεμος κατέβηκε από την κορυφή κάτω, πήρε όλη τη λωρίδα και τους έκαψε όλους. Αργά ή γρήγορα θα γινόταν. Κανείς όμως δεν ενδιαφέρθηκε να δει ότι υπήρχε μόνο ένα δρομάκι που χωρούσε αποκλειστικά «δυο άτομα». Εκεί πως θα έχει πρόσβαση το πυροσβεστικό; Κρατική μέριμνα δεν υπάρχει και όλο αυτό είναι διαχρονικό.»
«Συζητούσα τις προάλλες με ένα φίλο μου Γερμανό για τα αυθαίρετα. «Τι θα πει αυθαίρετο, λέει; Δεν μπορώ να το διανοηθώ. Στη Γερμανία δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Ξέρω ότι πρέπει να χτίσω συγκεκριμένα τετραγωνικά σε κάθε σημείο». Διαχρονικά το κράτος θα έπρεπε να είχε προβλέψει ότι με τον τρόπο που αναπτύσσεται ο αστικός ιστός εδώ, θα γινόταν αυτό. Ούτε στρατηγικός σχεδιασμός δεν υπήρχε από ό,τι διάβασα. Αεροπλάνα δεν μπορούσαν να κάνουν πτήσεις. Σε κατοικημένη περιοχή με 5.500 λίτρα νερό είναι δυνατόν; Φαντάσου, κινδυνεύει και ο πιλότος να πάει φυλακή σε περίπτωση που υπάρχουν άνθρωποι από κάτω. Στη συγκεκριμένη φωτιά όλοι είναι συνυπεύθυνοι, είτε ήταν από εμπρησμό, είτε από αμέλεια.»
Παρατηρητής…
«Είναι ο πρώτος που θα παρατηρήσει ένα συμβάν και θα μας καθοδηγήσει. Είναι άρτια εξοπλισμένος με ασύρματους συνδεδεμένους με την πυροσβεστική και το πυροφυλάκιο μας. Στη διάθεση του έχει και κιάλια . Από τα παρατηρητήρια η θέα είναι τρομερή και η οπτική επαφή στον χώρο είναι υπό την άμεση αντίληψη του παρατηρητή. Ένα ακόμα “μαύρο θέμα” είναι το δασαρχείο. Δεν υπάρχει καμία απολύτως βοήθεια…»
|Αντί επιλόγου|
Πιστεύω πως όλοι κρύβουμε μια μεγάλη θετική αλλαγή μέσα μας. Είναι εκείνη η δύναμη της προσφοράς που κάνει τον κόσμο να γυρίζει. Μια δύναμη που μπορεί να μας ενώσει σαν μια γροθιά. Κάτι σαν το φαινόμενο της πεταλούδας. Το πώς, μέσα στο χαοτικό μας κόσμο, το φτερούγισμα μιας πεταλούδας, κάτω από αμέτρητες συνθήκες και σε αρκετό χρόνο, μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε τυφώνα στην άλλη άκρη της γης. Και φυσικά έρχεται το ερώτημα, αν μια μόνη πεταλούδα μπορεί να προκαλέσει έναν ολόκληρο τυφώνα, τότε τι μπορούν να κάνουν χιλιάδες πεταλούδες;
Κάπως έτσι ερχόμαστε, μέσα από την αξία της συνεργασίας, μέσα από το πάθος και την όρεξη χιλιάδων εθελοντών και ενεργών πολιτών σε όλη την Ελλάδα, να συνειδητοποιήσουμε πως δεν είμαστε μόνοι μας. Είμαστε όλοι μαζί, μια μεγάλη αγκαλιά, ίδιοι αλλά και λίγο διαφορετικοί, όπως τα κομμάτια ενός παζλ, κάθε ένα μοναδικό, και όταν αρχίζουμε να ενώνουμε το ένα με το άλλο, αντιλαμβανόμαστε πως αυτό που δημιουργείται είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από εμάς. Είναι τα όνειρα και οι ελπίδες μιας ολόκληρης κοινωνίας, ένας κόσμος ομορφότερος που γίνεται πραγματικότητα χάρη σε όλους μας, χάρη στο φτερούγισμα χιλιάδων πεταλούδων. Εσείς λοιπόν; Θα ανοίξετε τα φτερά σας μαζί μας;
O Περιβαλλοντικός Σύλλογος Αττικής Ώρα για Δράση, ιδρύθηκε το 2009 από παιδιά ηλικίας 18 ετών. Πήρανε την απόφαση να δράσουν συλλογικά και οργανωμένα για την προστασία του περιβάλλοντος, ξεκινώντας από τις γειτονιές που μεγαλώσαν. Η μεγάλη πυρκαγιά του 2009 τους πόνεσε πολύ. Στόχος τους έγινε αμέσως το δάσος στην περιοχή τους, ο κατάφυτος Υμηττός. Μέσα από αυτό απέδειξαν πως είναι να είσαι νέος με όραμα. Εμπνευστές σε όλο αυτό; Οι καθηγήτριες τους από το σχολείο. Με την Εθελοντική Ομάδα Δασοπροστασίας Δασοπυρόσβεσης του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης ενώθηκαν και ορκίστηκαν: Να αναγεννήσουν τον Υμηττό! Αν το κατάφεραν; Μια εξόρμηση θα σας πείσει.
*Απαγορεύεται ρητά η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή οποιουδήποτε μέρους ή ολόκληρου του άρθρου και των φωτογραφιών που εμπεριέχονται μέσα σε αυτό. Οι φωτογραφίες ανήκουν στον αρθρογράφο.
* Η ομάδα του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αττικής «ΩΡΑ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ», απαριθμεί περίπου 40 μέλη.
*Στις δράσεις λαμβάνουν μέρος και άλλοι περιβαλλοντικοί και εθελοντική φορείς όπως σχολεία κλπ.
Υ.Γ: Είναι ωραίο συναίσθημα κάποιος να μπορεί να αγγίξει την καρδιά σου. Στον εθελοντισμό αυτό συμβαίνει! Χάρη σε εκείνα τα παιδιά…Σε εκείνες τις ομάδες! Εκεί ψηλά στον Υμηττό! Εκεί ενέπνευσαν και εμένα…
