Η Ημέρα κατά του Bullying πλησιάζει και συνδυάζεται φέτος με την κορύφωση του ελληνικού #metoo, τα σκάνδαλα παρενοχλήσεων, τον βιασμό, την παιδεραστία, την εργασιακή βία, τον τραμπουκισμό και μόνο ένας Θεός ξέρει τι άλλο μας περιμένει στην γωνία. Σοκαρισμένος και αηδιασμένος με όσα ακούω τελευταία, θυμήθηκα ένα περιστατικό μπούλινγκ, εκφοβισμού, τραμπουκισμού που μέχρι σήμερα με τρομάζει.
Όλα ξεκίνησαν όταν βρέθηκα σε μία μακρινή στρατιωτική μονάδα και γνώρισα ένα ιδιαίτερο παιδί που από εδώ και στο εξής θα τον ονομάσουμε Ζ. Ο Ζ ήταν ήσυχος, συνεσταλμένος, μαζεμένος. Από την πρώτη στιγμή κατάλαβα ότι ο Ζ κουβαλά μία ιστορία που για κάποιον άγνωστο λόγο δεν ήθελε να μοιραστεί με κανέναν.
Δεν κάναμε ιδιαίτερη παρέα. Απλά είχαμε την καθημερινή τυπική επαφή. Δεν τον πίεσα ποτέ να μου πει την ιστορία του.
«Αν θέλεις να μιλήσεις σε κάποιον, μπορείς να με εμπιστευτείς», του είπα μία φορά. «Οκ, σ’ ευχαριστώ», μου είπε κοφτά χωρίς πολλά πολλά. Ήξερα ότι δεν μπορούσα να βοηθήσω αλλιώς…
Οι μέρες περνούσαν και κάποια στιγμή θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν–δύο φαντάρους να τον βρίζουν ανελέητα χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Αφορμή για το ωμό περιστατικό λεκτικής βίας στάθηκε μία χαζή παρεξήγηση στο πρόγραμμα υπηρεσιών. Τίποτα το ιδιαίτερο δηλαδή. Το ξέσπασμα των φαντάρων ήταν αδικαιολόγητο.
Όση ώρα τα «αλάνια» -χαρακτηρισμός που προσωπικά μου θυμίζει Τρούμπα του ’60– έβριζαν τον Ζ, ο Ζ δεν αντιδρούσε καθόλου. Ούτε μία λέξη. Ούτε μία γκριμάτσα. Τίποτα.
Οι μάρτυρες που δεν μιλούσαν…
Όσο καιρό ήμουν σ’ αυτήν την μονάδα, οι επιθέσεις εναντίον αυτού του παιδιού ήταν καθημερινότητα. Κάθε μέρα το συνειδητοποιούσα όλο και περισσότερο. Επιθέσεις λεκτικές και ορισμένες φορές σωματικές. Κοινό μυστικό. Όλοι γνώριζαν τι συμβαίνει και κανένας δεν μπορούσε να κάνει κάτι.
Κάποια στιγμή βρήκα το θάρρος και είπα στον Ζ πως πρέπει να καταγγείλει τι συμβαίνει. Διαβεβαίωσα ότι θα έχει την στήριξή μου.
Μάταια. Ο Ζ δεν μίλησε ποτέ.
Φοβήθηκε; Δείλιασε; Τρόμαξε;
Δεν έμαθα ποτέ.
Εν τω μεταξύ, οι επιθέσεις στον θάλαμο ήταν ασταμάτητες. Οι μέρες περνούσαν και ο Ζ κλείνονταν όλο και περισσότερο στον εαυτό του. Γινόταν απόμακρος. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το παγωμένο βλέμμα στα μάτια του. Ένα βλέμμα που με έβαζε σε σκέψεις.
Τότε ήταν η στιγμή που φοβήθηκα για αυτόν και πήρα την πρωτοβουλία να μιλήσω σε κάποιον ανώτερο που εμπιστευόμουν. Είπα τα πάντα. Ό, τι είδα και ο, τι άκουσα.
Μάταια. Ο ανώτερος απλώς με διαβεβαίωσε ότι γνωρίζει την κατάσταση, αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι.
Ο φόβος
«Τι εννοείτε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα;», ρώτησα. «Πρέπει να σταματήσει αυτό!»
«Όσο και να θέλω να βοηθήσω, μπορώ απλώς να κάνω μία σύσταση. Τίποτα παραπάνω. Εννοείται για ευνόητους λόγους», μου ανέφερε.
Στεναχωρήθηκα πολύ για τον Ζ. Πίστευα ότι θα μπορούσε να βρεθεί μία άκρη, αλλά μάταια και πάλι.
Λίγες μέρες μετά, ο Ζ ζητάει αναβολή της θητείας του για ψυχολογικούς λόγους και φεύγει οριστικά. Έπραξε το σωστό. Πολλοί βιάστηκαν να πουν ότι ήταν τρελός. Όχι όμως. Ο Ζ ήταν μια χαρά, απλά δεν βρήκε ποτέ το κουράγιο να πει το ΑΡΚΕΤΑ!
Μία αδυναμία που κάποιοι άνθρωποι εκμεταλλευόντουσαν συστηματικά για να αισθανθούν ανώτεροι, ισχυροί, δυναμικοί. Εμετικό από κάθε άποψη. Άνθρωποι αδύναμοι που προσπαθούσαν να επιρρίψουν την δική τους αδυναμία σε άλλους. Έτσι, για επιβεβαίωση. Επικίνδυνοι και κακοί…
Η ιστορία του Ζ χαράχτηκε στο μυαλό μου ανεξίτηλα και με κάνει να αναρωτιέμαι μέχρι σήμερα.
Άραγε, το μπούλινγκ έχει γίνει τόσο κοινότυπο που απλώς βρίσκουμε έναν άνθρωπο και τον κάνουμε αποκούμπι των αρρωστημένων ξεσπασμάτων μας; Και φυσικά, να μην ξεχάσω το συμβόλαιο σιωπής που άτυπα υπογράφουμε κάνοντας πλάτες στην σαπίλα της κοινωνίας. Μόνο όταν σπάσει ο κύκλος της σιωπής, αρχίζει η κάθαρση…
Πηγές
“Violence prevention”, WHO
