Ελληνική γλώσσα: ως δεύτερη ξένη γλώσσα
Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας του σύγχρονου ελληνικού σχολείου τις τελευταίες δεκαετίες είναι γεγονός. Τι συμβαίνει όμως με τα παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο που αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα με την Ελληνική γλώσσα και την εκμάθησή της; Παιδιά των οποίων οι οικογένειες έχουν έρθει αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν ακούσια την πατρίδα τους λόγω πολέμων; Παιδιά που μεταξύ άλλων προβλημάτων ένταξης, γι’ αυτά η κατάκτηση της ελληνικής γλώσσας είναι πολύ δύσκολη;
Ελληνική γλώσσα: η εκμάθηση και η κατάκτησή της
Αρχικά, είναι σημαντικό να διακρίνουμε τις διαφορές ανάμεσα στην εκμάθηση και στην κατάκτηση μιας γλώσσας.
Η εκμάθηση αποτελεί μια συνειδητή διαδικασία η οποία επιτυγχάνεται μέσω διδασκαλίας. Μέσω του σχολείου ή εξωσχολικών μαθημάτων. Αντίθετα η κατάκτηση της γλώσσας είναι μια διαδικασία όπου επιτυγχάνεται με φυσικό τρόπο. Όταν το άτομο είναι πλέον ενταγμένο στην κοινωνία και ζει σε αυτήν. Το πρόβλημα παρουσιάζεται καθώς η Ελληνική γλώσσα διδάσκεται αλλά δεν κατακτιέται ουσιαστικά. Πολλά παιδιά δεν μιλούν την Ελληνική γλώσσα στο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, αλλά τη μητρική. Έτσι τα προβλήματα κατανόησης και σωστής εφαρμογής της Ελληνικής γλώσσας είναι έντονα και η ανταπόκριση στα σχολικά μαθήματα δυσχερής, ειδικά στο μάθημα της Γλώσσας.
Ελληνική Γλώσσα και ο ρόλος του σχολείου
Πως θα μπορέσει λοιπόν το σχολείο να πετύχει το ρόλο του και στον τομέα της διδασκαλίας της Ελληνικής για όλα αυτά τα παιδιά;
Ακούγεται συχνά η θέση ότι οι μαθητές που προέρχονται από τις άλλες χώρες υστερούν γνωστικά ή είναι «κακοί» μαθητές. Εκείνο όμως που θα πρέπει να γίνει είναι να καταπολεμηθεί η ύπαρξη τυχόν στερεοτύπων που λειτουργούν σε βάρος των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο.
Είναι αναγκαίο να συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς πως μια διαπολιτισμική εκπαίδευση δεν πραγματώνεται με την διδασκαλία απλά της Ελληνικής γλώσσας. Είναι απαραίτητη η οργάνωση της διδασκαλίας με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτευχθεί η κατάκτηση της γλώσσας της κοινωνίας ένταξης.
Τρόποι κατάκτησης της Ελληνικής γλώσσας
Στην συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για την Ελληνική γλώσσα. Μια γλώσσα με μακραίωνη ιστορία αλλά και δυσκολία, λόγω του πλούσιου λεξιλογίου και των μορφοσυντακτικών και γραμματικών της φαινομένων.
Η συνεργασία του σχολείου με τις οικογένειες θα αποτελούσε μια σημαντική λύση. Πρέπει να γίνεται συχνά σύσταση, ώστε τα παιδιά να μιλούν τη γλώσσα ένταξης και έξω από το χώρο του σχολείου. Μόνο με αυτήν την προϋπόθεση θα επιτευχθεί η κατάκτησή της. Είναι απαραίτητο τα παιδιά να την εντάξουν σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητά τους. Διαφορετικά το αποτέλεσμα δεν θα είναι το επιθυμητό, καθώς Θα δυσκολεύονται πολύ και η απόδοσή τους δεν θα είναι ικανοποιητική. Αυτό είναι βέβαια ένα πρώτο βήμα. Περαιτέρω οι μέθοδοι που πρέπει να χρησιμοποιηθούν να είναι εκσυχρονισμένοι και βιωματικοί.
Συμπέρασμα
Είναι απαραίτητο οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό της χώρας ένταξής τους και να θελήσουν να μάθουν γι’ αυτόν. Έτσι θα ενδιαφερθούν και για το βασικό εργαλείο αυτού του πολιτισμού, τη γλώσσα. Θα περάσουν σταδιακά στο στάδιο της εκμάθησης και τέλος της κατάκτησης.
Παράλληλα όμως, να τους δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουν για τον πολιτισμό της δικής τους χώρας από την οποία προέρχονται. Για να αγαπήσει κάποιος τη χώρα που τον δέχεται πρέπει πρώτα να αγαπηθεί γι αυτό που είναι, χωρίς στερεοτυπικές συμπεριφορές. Να ενταχθεί σε μια κοινωνία που θα διακατέχεται από τις αρχές της αλληλεγγύης και της αρμονικής συμβίωσης. Μόνο τότε θα αγαπήσει και θα μάθει να χειρίζεται σωστά και τη γλώσσα της κοινωνίας αυτής. Και μια και μιλάμε για την Ελληνική γλώσσα ίσως όταν την κατακτήσει αληθινά κατανοήσει και τη θέση του Γάλλου ιστορικού Κλωντ Φωριέλ, ο όποιος είχε διατυπώσει χαρακτηριστικά “Η Ελληνική Γλώσσα έχει ομοιογένεια σαν τη Γερμανική, είναι όμως πιο πλούσια από αυτήν. Έχει τη σαφήνεια της Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη από την Ιταλική και πολύ πιο αρμονική από την Ισπανική. Έχει δηλαδή ό,τι χρειάζεται για να θεωρηθεί η ωραιότερη γλώσσα της Ευρώπης”.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Μοσχονάς, Σ. (2006). Τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα: Γραμματική οργάνωση της μάθησης και της διδασκαλίας. Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, 22, 37-88. Ανακτήθηκε από http://users.sch.gr/gkelesidis/images/PDF/Eid%20diapol/Ta%20ell%20xeni%20glossa%20gram%20organization.pdf
