Από τη στιγμή της ανατροπής του δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα από τις δυνάμεις του Φιντέλ Κάστρο, οι σχέσεις της κουβανικής κυβέρνησης με τις ΗΠΑ επιδεινωνόταν διαρκώς. Ήδη από το 1960, η αμερικανική κυβέρνηση είχε προχωρήσει στην απαγόρευση των εξαγωγών προς την Κούβα και στις 3 Ιανουαρίου 1961 διέκοψε και τις διπλωματικές σχέσεις μαζί της. Η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων τον Απρίλιο του 1961 δε συνιστούσε μια ενέργεια εν βρασμώ. Αντιθέτως, αποτελούσε μια προσχεδιασμένη ενέργεια, η οποία μαρτυρούσε την ύπαρξή της από το 1960. Τη βασική μορφή του σχεδίου είχε συλλάβει η CIA, ύστερα από την έγκριση του Προέδρου Άιζενχάουερ, με τον Πρόεδρο Κένεντι να κληρονομεί το σχέδιο. Οι ΗΠΑ ανησυχούσαν διαρκώς για την αυξανόμενη επιρροή του κομμουνισμού και θέλοντας μια πιο φιλική κυβέρνηση προς τους ίδιους, η εισβολή και η ανατροπή του Κάστρο φάνταζε ως την ιδανική λύση. Ήδη από το 1960, 1400 Κουβανοί εξόριστοι εκπαιδεύονταν σε διάφορες αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Φλόριντα, τον Παναμά και τη Γουατεμάλα.
Η αρχή της επιχείρησης
Στη αρχή της επίθεσης, οι αποβατικές δυνάμεις επρόκειτο να αποβιβαστούν στο λιμάνι του Τρινιδάδ στις νότιες ακτές της κεντρικής Κούβας, αλλά πολύ γρήγορα το σημείο κρίθηκε ριψοκίνδυνο. Επιλέχθηκε τελικά μια βαλτώδης περιοχή, περίπου 97 χιλιόμετρα δυτικά γύρω από τον Κόλπο των Χοίρων. Στρατιώτες της Ταξιαρχίας 2506 ξεκίνησαν να κατευθύνονται προς την Κούβα. Τα μεσάνυχτα της 16ης Απριλίου, ορισμένες από τις αποβατικές δυνάμεις κατέλαβαν ένα μικρό στρατιωτικό φυλάκιο, αλλά οι πολιτοφύλακες κατάφεραν και ειδοποίησαν μέσω ασυρμάτου για την πραγματοποίηση της εισβολής. Έξι κυβερνητικά αεροπλάνα επιτέθηκαν στα αποβατικά σκάφη και ένα από αυτά αναγκάστηκε να προσαράξει. Επιπλέον, την επόμενη ημέρα, η ρίψη αλεξιπτωτιστών και οπλισμού απέτυχε, καθώς ο εξοπλισμός έπεσε σε βάλτους χωρίς να καταφέρει να ανακτηθεί οδηγώντας τους Αμερικανούς στην πεποίθηση πως η Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων δε θα ήταν μια εύκολη υπόθεση.
Η εισβολή είχε ξεκινήσει στις 15 Απριλίου 1961, όταν τρία αμερικανικά αεροπλάνα με διακριτικά της κουβανικής αεροπορίας και κουβανούς πιλότους βομβάρδισαν κουβανικές αεροπορικές βάσεις. Στη συνέχεια, στις 17 Απριλίου, σε διάφορα σημεία της Κούβας αποβιβάστηκαν δυνάμεις εξόριστων Κουβανών χρησιμοποιώντας αμερικανικό εξοπλισμό, τους οποίους είχαν φροντίσει να εκπαιδεύσουν οι ΗΠΑ. Από αέρος, οι Αμερικανοί είχαν φροντίσει να επιτεθούν χρησιμοποιώντας βομβαρδιστικά αεροπλάνα Β-26. Μέχρι τότε, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ήταν σίγουρες πως στο νησί θα πραγματοποιούνταν εξέγερση κατά του Κάστρο, και τμήματα του κουβανικού στρατού θα προσχωρούσαν στις γραμμές των ανταρτών. Στην πραγματικότητα όμως συνέβη το αντίθετο. Οι Κουβανοί αντιμετώπισαν με λύσσα και κατέπνιξαν την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων μέσα σε τρεις ημέρες.
Αποτελέσματα της εισβολής
Όσοι από τους εισβολείς δεν κατέληξαν νεκροί, κατέληξαν ως αιχμάλωτοι και ο αριθμός αυτών ανέρχεται στους 1.202 αιχμαλώτους. Ο Κάστρο χρησιμοποίησε τους αιχμαλώτους ως μέσο πολιτικής πίεσης στα χέρια του μέχρι και την απελευθέρωσή τους, ύστερα από επίπονες διαπραγματεύσεις, τους οποίους και παραχώρησε ως αντάλλαγμα για τρόφιμα, αγροτικά εφόδια και φάρμακα. Αξίζει να σημειωθεί πως για να κατορθώσει ο Κάστρο να ανταποκριθεί στην Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων είχε ακινητοποιήσει περίπου 20.000 στρατιώτες.
Την κατάκρισή τους για την εισβολή το 1961 δεν έκρυψε η ΕΣΣΔ, αλλά και η πλειονότητα των Δυτικών Χωρών. Η κυβέρνηση Κένεντι κατηγορήθηκε πως δε στήριξε την εισβολή όσο μπορούσε, μια κίνηση που εν μέρει δικαιολογείται, καθώς στην αρχή η αμερικανική πλευρά προσπάθησε να αποκρύψει την εμπλοκή της. Γι΄ αυτόν τον λόγο, για παράδειγμα, ο Κένεντι δεν είχε προχωρήσει σε επιπλέον αεροπορικές επιδρομές, επειδή φοβόταν πως η εμπλοκή των ΗΠΑ θα ήταν έκδηλη. Κάτι τέτοιο βέβαια, εν τέλει δεν απέμεινε κρυφό. Η αεροπορία του Κάστρο κατόρθωσε να κυριαρχήσει στους αιθέρες παρά τις απώλειές του κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών και να βυθίσει όσα από τα μεταγωγικά πλοία προσπάθησαν να μεταφέρουν ενισχύσεις. Έτσι, το 1961 η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων κατέληξε σε αμερικανικό φιάσκο, αλλά και να διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο “προετοιμάζοντας” την πυραυλική κρίση της Κούβας, που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 1962.
Πηγές
Χουάιτλοου, ‘Ιαν. Η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων. Το στρατιωτικό φιάσκο των Αμερικάνων στην Κούβα. Γιατί ο Τσε Γκεβάρα ευχαρίστησε τον Κένεντι. Ανακτήθηκε από https://www.mixanitouxronou.gr/o-kolpos-ton-chiron-to-stratiotiko-fiasko-ton-amerikanon-stin-kouva-o-tse-gkevara-efcharistise-ton-kenenti-epidi-me-tin-apotichia-tou-enischise-tin-kouvaneziki-epanastasi/ (τελευταία πρόσβαση: 18/01/24).
Η απόβαση στων Κόλπο των Χοίρων. Ανακτήθηκε από https://www.sansimera.gr/articles/1083 (τελευταία πρόσβαση: 18/01/24).
Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων. Ανακτήθηκε από https://www.kathimerini.gr/k/100yk/1031648/eisvoli-ston-kolpo-ton-choiron/ (τελευταία πρόσβαση: 18/01/24).
Η Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων: Το απόλυτο φιάσκο των ΗΠΑ (2023). Ανακτήθηκε από https://tvxs.gr/istoria/san-simera-istoria/50-chronia-apo-tin-epicheirisi-kolpos-ton-choiron/ (τελευταία πρόσβαση: 18/01/24).
Βασιλόπουλος, Δ., (2023). Η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων (1961). Ανακτήθηκε από https://www.offlinepost.gr/2023/10/12/h-eisbolh-ston-kolpo-tvn-xoirvn-1961/ (τελευταία πρόσβαση: 18/01/24).
