Μελέτη για τα ελληνικά έθνη την εποχή αυτή
Την μελέτη αυτή παρουσιάζει στο βιβλίο του ο Μιχαήλ Β. Σακελλάριος, ο σημαντικότερος Έλληνας ιστορικός του 20ου αιώνα. Ο ιστορικός αυτός άρχισε τις έρευνές τους για τα ελληνικά έθνη κατά την εποχή του Χαλκού το 1958. Ο Μιχαήλ Σακελλάριος αντιλήφθηκε ότι στις μελέτες των ελληνικών εθνών όσον αφορά τις πρωτοελληνικές ομάδες και τους προελληνικούς λαούς έχουν κοινή προσέγγιση, καθώς φαίνεται να χρησιμοποιούν τις ίδιες πηγές. Αυτά τα ελληνικά έθνη ήταν είκοσι πέντε. Σημειώνει ότι οι βασικές υποθέσεις είναι δύο. Αρχικά, η εγκατάσταση των πρώτων Ελλήνων στον ελλαδικό χώρο, δημιούργησε τα πρώτα έθνη τα οποία έφεραν μαζί τους, στον χώρο αυτό, τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους. Η άλλη υπόθεση μαρτυρά ότι το κάθε έθνος από αυτά είχε διαμορφώσει πολιτική κοινότητα με τα δικά της πολιτισμικά στοιχεία, ήδη από την Εποχή του Χαλκού.
Στο βιβλίο του, ο Μιχαήλ Σακελλάριος μελετά το καθένα από αυτά τα έθνη ξεχωριστά. Τις παρουσιάζει ως αυτοτελείς και ανεξάρτητες οντότητες που ανήκουν σε μία μεγαλύτερη οντότητα, τους Έλληνες. Αυτό το όνομα <<Έλληνες>> χρησιμοποιείται στην ιστορική εποχή, ενώ κατά τα ομηρικά έπη το σύνολο αυτών των εθνών ονομαζόταν είτε Αχαιοί, είτε Δαναοί, είτε Αργείοι. Επιπλέον, ο συγγραφέας προσπαθεί να τεκμηριώσει την ύπαρξη αυτών των εθνών με βάση τα ιστορικά, γλωσσολογικά, μυθολογικά και αρχαιολογικά δεδομένα. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί το γεγονός ότι από όπου και να προέρχονταν αυτά τα έθνη, είχαν μια ξεχωριστή ομορφιά και ζωή κατά την Εποχή του Χαλκού. Αυτή η ομορφιά ήταν και αυτό το στοιχείο που διαχώριζε το κάθε έθνος από το σύνολο.
Η ενδυμασία και η εμφάνιση την Εποχή του Χαλκού
Η ενδυμασία και η εμφάνιση κατά την Εποχή του Χαλκού θεωρούταν τα δύο βασικότερα στοιχεία που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στον διαχωρισμό των φυλών, καθώς και αποτέλεσαν σημαντική πηγή έμπνευσης για τα σημερινά πρότυπα ομορφιάς. Βέβαια η Μινωική και η Μυκηναϊκή ομορφιά ξεχώρισαν περισσότερο από κάθε άλλη εκείνη την εποχή. Αρχικά, η Κρήτη μετατράπηκε σε μεσογειακή υπερδύναμη, χάρη στους Μινωίτες, η οποία κυριαρχούσε σε ολόκληρο το Αιγαίο για αρκετά χρόνια. Υπολογίζεται, όμως, ότι το π. 1450 π.Χ., ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός της ηπειρωτικής Ελλάδας άκμασε και κατάφερε να πάρει τον έλεγχο.
Οι τοιχογραφίες και τα ειδώλια της εποχής μαρτυρούν το γεγονός ότι επρόκειτο για έναν λαμπρό λαό, ο οποίος συνήθιζε να εκφράζεται μέσω της τέχνης κυρίως. Όσον αφορά τη μόδα των δύο αυτών εθνών, παρουσίαζαν κοινό στοιχείο την επιδίωξη και των Μινωιτισσών και των Μυκηναίων για μια λεπτή μέση η οποία συνέβαλε στην επίτευξη της γυναικείας αισθητικής. Η μεγαλύτερη τους διαφορά ήταν ότι η μόδα των Μυκηναίων εξέφραζε πολεμική ιδιοσυγκρασία, ενώ η μόδα των Μινωιτών επιδίωκε την επίδειξη και το μεγαλείο.
Η ομορφιά των Μινωιτών γυναικών
Οι Μινωίτισσες είναι πρωταγωνιστικές φιγούρες στα ευρήματα της Κνωσού, του Ακρωτηρίου και άλλων μινωικών κέντρων. Αυτό που ξεχωρίζει περισσότερο, βέβαια, είναι το ειδώλιο της <<Θεάς των όψεων>> στο οποίο απεικονίζεται η ενδυμασία των Μινωιτών. Συγκεκριμένα, απεικονίζεται μία γυναίκα η οποία φοράει μια κωδονόσχημη, μακριά φούστα με βολάν. Το περικόρμιό της έχει κοντά μανίκια και κυματιστή λαιμόκοψη. Οι Μινωίτες χρησιμοποίησαν τους φυσικούς πόρους που διέθεταν ώστε να φτιάξουν έντονα πρωτογενή χρώματα τα οποία κυριαρχούσαν στα σχεδιαστικά μοτίβα.
Στη συνέχεια, στις γυναικείες ενδυμασίες συχνή ήταν η χρήση σφιχτών ζωνών ή κορσέδων. Οι Μινωίτισσες επιδίωκαν να δημιουργήσουν μια σιλουέτα η οποία θα είχε πολύ λεπτή μέση, στοιχείο εξιδανικευμένο στην κουλτούρα τους. Τα κοσμήματα ήταν ακόμα μία συνήθης επιλογή των γυναικών καθώς ήθελαν να τονίσουν τα χαρακτηριστικά τους. Σκουλαρίκια, δαχτυλίδια, περιδέραια αποτελούνταν και από γυάλινες χάντρες και χρυσό για να δίνουν λάμψη στην εμφάνιση των γυναικών.
Τέλος, οι τοιχογραφίες της εποχής μαρτυρούν και άλλα χαρακτηριστικά της εμφάνισης των Μινωιτισσών. Από αυτές, οι γυναίκες φαίνεται να έχουν μαύρα μαλλιά είτε χτενισμένα σε μπούκλες είτε σε χαίτες. Το δέρμα τους φαίνεται να ήταν φωτεινό λευκό, το οποίο τότε υποδήλωνε την ιδανική γυναίκα η οποία περνάει τον περισσότερο χρόνο της σε εσωτερικούς χώρους, με μόνη ασχολία τις οικιακές εργασίες.
Η ομορφιά των Μυκηναίων γυναικών
Ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός άκμασε μετά από τον Μινωικό, άρα είναι λογικό να επηρεάστηκε αρκετά από αυτόν υιοθετώντας αρκετά όμοια στοιχεία. Για αυτόν τον λόγο, η μυκηναϊκή ομορφιά έμοιαζε με την μινωική. Οι Μυκηναίες φορούσαν και αυτές κωδονόσχημες φούστες. Ενώ το μεγαλύτερο διάστημα η μυκηναϊκή ομορφιά ταυτιζόταν σε μεγάλο βαθμό με τη μινωική, σε ορισμένες περιόδους σημειώθηκαν διαφορές. Για παράδειγμα, κάποια χρονικά διαστήματα, οι Μυκηναίες προτίμησαν ένα στυλ πιο συντηρητικό και άλλες φορές ακόμα και χιτώνες είτε με ζώνη είτε χωρίς. Πάνω από τα φορέματα τους, άρχισαν να φορούν πλεκτές εσάρπες ή μανδύες και στόλιζαν τα μαλλιά τους με φουρκέτες από ελεφαντόδοντο.
Στις τοιχογραφίες που βρέθηκαν από την εποχή της ακμής των Μυκηναίων, οι γυναίκες απεικονίζονταν με τον πόλο, ένα κυλινδρικό στέμμα. Αυτό, βέβαια, παρατηρείται συχνότερα σε τοιχογραφίες που απεικονίζονταν κυρίως θεές.
Η ομορφιά των ανδρών των δύο πολιτισμών
Αρχικά, οι Μινωίτες συνήθιζαν να φορούν ελάχιστα ρούχα. Όπως και οι Μινωίτισσες, δεν ένιωθαν ντροπή για το σώμα τους. Αντιθέτως, τους άρεσε να επιδεικνύουν το πάνω μέρος του σώματός τους καθώς ήταν καλογυμνασμένοι από την γυμναστική που συνήθιζαν να κάνουν και από τη συμμετοχή τους σε αθλήματα, όπως τα ταυροκαθάψια και η πυγμαχία. Τα ρούχα που φορούσαν ήταν οι περισκελίδες και οι κοντές φούστες σε συνδυασμό με μία διακοσμημένη ζώνη που διέθετε ειδικό κάλυμμα για τα γεννητικά τους όργανα. Τα χρώματα που στόλιζαν τις ενδυμασίες τους, ήταν συνήθως το κίτρινο, το μπλε και το λευκό. Συχνά οι Μινωίτες φορούσαν καπέλα με μακριά φτερά, καθώς και κοσμήματα όπως διακοσμητικές ταινίες γύρω από τα σκέλη τους. Τα δαχτυλίδια που φορούσαν είχαν σχέδια ιδιαίτερης σημασίας. Άλλοτε μπορεί να χρησίμευαν και ως σφραγίδες.
Στις τοιχογραφίες που απεικονίζονται οι Μινωίτες, φαίνονται καλοξυρισμένοι, συνήθως με λίγους μακριούς μαύρους βοστρύχους και το υπόλοιπο της κεφαλής τους ξυρισμένο. Ενώ οι γυναίκες απεικονίζονταν με φωτεινό λευκό χρώμα δέρματος, οι άντρες απεικονίζονται με κοκκινωπό – καφετί χρώμα. Αυτό μαρτυρεί την συμμετοχή του άντρα σε υπαίθριες δραστηριότητες όπως το ψάρεμα, το κυνήγι και ο αθλητισμός. Σε άλλες τοιχογραφίες παρατηρείται το χρώμα του δέρματος των αντρών να έχει ροδαλή απόχρωση. Έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες για την κατανόηση της διαφοράς αυτής όπου ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι το ροδαλό αυτό χρώμα αντιπροσώπευε άνδρες αριστοκρατικής καταγωγής.
Από την άλλη μεριά, οι Μυκηναίοι προτιμούσαν να καλύπτουν περισσότερο το σώμα τους. Τα βασικά τους είδη ένδυσης ήταν οι κοντές φούστες, οι χιτώνες και οι μανδύες, τα οποία ήταν συνήθως ελαφρά διακοσμημένα. Καθώς ήταν γνωστοί για τις στρατιωτικές τους ικανότητες, δεν έλειπαν από την εμφάνισή τους οι πανοπλίες και τα κράνη. Τα κράνη τους ήταν στην ουσία ένας δερμάτινος σκούφος ο οποίος ήταν ενισχυμένος με χαυλιόδοντες.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
- Μία σημαντική μελέτη παρουσιάζει τα ελληνικά έθνη κατά την εποχή του Χαλκού | LiFO
- Η ομορφιά στην Εποχή του Χαλκού – Μινωική και Μυκηναϊκή μόδα – Εγκυκλοπαίδεια Παγκόσμιας Ιστορίας (worldhistory.org)
