Μιλώντας για πορνεία σκεπτόμαστε σκοτεινά δρομάκια, οίκους ανοχής, περίεργη μουσική, γυναίκες που εμπορεύονται το σώμα τους, πολύ συχνά βέβαια και άντρες. Η πορνεία υφίσταται από αρχαιοτάτων χρόνων και γίνεται ορατή σε κάθε εποχή, όπως στην ελληνιστική περίοδο στην Ανατολή και την Κόρινθο, στη Ρωμαϊκή εποχή που υφίστατο ως απλή έννομη σχέση αν και ο Χριστιανισμός την περίοδο εκείνη έθεσε τις βάσεις για την αγνότητα και την παρθενία. Αυτές οι παραδόσεις μετέβησαν στο Βυζάντιο και η πορνεία είχε την θέση της τότε στην κοινωνία αν και ήταν προϊόν καταδίκης. Πορνεία είναι η επί χρήμασι προσφορά του σώματος με σκοπό τη συνουσία με ένα άλλο πρόσωπο και γινόταν αντιληπτή υπό διάφορες μορφές (γυναικεία, ανδρική ή και παιδική σε άλλη εποχή).
Αξιοσημείωτη πληροφορία της Βυζαντινής περιόδου για την πορνεία αποτελεί η στάση της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, η οποία στήριζε τις ιερόδουλες και ίδρυσε ένα άσυλο εκπεπουσών κορασίδων με το όνομα <<Μετάνοια>> και επιπλέον επηρέασε τη νομοθεσία προς όφελός τους. Πώς εξηγείται η στάση της ενώ η πορνεία ήταν αμάρτημα; Φημολογείται από μερικούς μελετητές ότι υπήρξε θεατρίνα σε παραστάσεις χαμηλού επιπέδου και ίσως εταίρα και έπειτα αναδύθηκε ως αυτοκράτειρα χάρη στο γάμο της με τον Ιουστινιανό. Ωστόσο, αν και η αυτοκράτειρα επεδείκνυε θετική στάση δεν ίσχυε το ίδιο για τον Κωνσταντίνο Ά, ο οποίος επεδίωξε συμβιβαστικά μέτρα για τον περιορισμό της αρχαίας ανεκτικότητας προς την πορνεία. Ο Θεοδόσιος ΄Β και ο Βαλεντινιανός ΄Γ μαζί με τον διάδοχό τους ακολούθησαν το χριστιανικό πρότυπο που ισοδυναμούσε με την αυστηρότητα. Όπως είναι γνωστό, το Βυζάντιο είναι μία περίοδος στην ιστορία που η θρησκεία διαδραμάτιζε μείζων ρόλο και άρα, η πορνεία που αφορούσε αμαρτωλά πάθη και προγαμιαίες σχέσεις δεν μπορούσε να επιβιώσει στα στενά όρια της κοινωνικής αιδούς και της ηθικής, χωρίς να σχολιαστεί ή να τιμωρηθεί. Η συνήθης τιμωρία ήταν με φυσική ή οικονομική επιβάρυνση, διότι η εκκλησία έχοντας πολλές φορές τον τελευταίο λόγο την καταδίκαζε και αρνούνταν να δώσει θεία κοινωνία στους εκπορνευόμενους. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο άντρας που συνουσιαζόταν με την ιερόδουλη αμάρτανε λιγότερο κατά τους Βυζαντινούς νόμους και τις νόρμες, ενώ η ανδρική πορνεία σημείωνε χαμηλά ποσοστά. Η εκκλησία με τον κεντρικό ρόλο που είχε επηρέαζε τις κοινωνικές καταστάσεις με συνέπεια την απαγόρευση γάμου μεταξύ των αρχόντων και των συγκλητικών με πόρνες και συγχρόνως δεν αγίαζε τις εκδιδόμενες πριν την πάροδο 7-9 ετών από την λήξη του αμαρτήματός τους.
Η παρουσία μίας εκδιδόμενης γυναίκας μαζί με τις έντιμες θεωρούταν ατιμία σε βάρος τους, γεγονός που καταδεικνύει την υπονόμευση των ιερόδουλων, οι οποίες είχαν διάφορες ονομασίες τη Βυζαντινή περίοδο, όπως <<προϊσταμένη πόρνη>>, <<δημοσίαν>>, <<δημοσία πόρνη>>, <<κοινή γυναίκα>>, <<κόρη>>, <<κοράσιον>>, <<αμαρτωλή>> κλπ. Πώς μπορούσε να διακριθεί η ιερόδουλη από την έντιμη γυναίκα της Βυζαντινής εποχής; Από την εμφάνιση, διότι συνήθως οι ιερόδουλες φορούσαν ένα βραχύ μελανό χιτώνα και δεν κάλυπταν το κεφάλι τους και το πρόσωπό τους με καλύπτρα και προσωπίδιο. Επιπλέον, καλλωπίζονταν ιδιαίτερα και φορούσαν υποδήματα με χαραγμένα ασπαζόμενα πρόσωπα, συνήθεια που προέκυψε από τις αρχαίες πόρνες που είχαν χαραγμένο το ΑΚΟΛΟΥΘΙ, με στόχο να αφήσει σημάδι στο έδαφος και να τις ακολουθήσει ο ερωτικός τους σύντροφος. Στο Βυζάντιο οι γυναίκες αυτές διακρίνονταν σε δύο κατηγορίες: στις θεατρίνες και τις φτωχές ιερόδουλες, δηλαδή οι θεατρίνες συνήθως δεν πωλούσαν το κορμί τους αν και μερικές ήταν εταίρες και στις ιερόδουλες που βιοπορίζονταν από την πορνεία (με συνέπεια, η έλλειψη συνοδών να οδηγεί στην πείνα). Χαρακτηριστική, όπως προαναφέρθηκε, είναι η θέση της εκκλησίας, διότι καθορίζει και την ιδιωτική σφαίρα δράσης των υπηκόων και επηρεάζει σε βάθος τη νομοθεσία. Στην περίπτωση της πορνείας είχε οριστεί οι οίκοι της λαγνείας να βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με τις εκκλησίες για τη δυνατότητα γρήγορου εξαγνισμού των ανδρών που ασέλγησαν με τις ιερόδουλες και επίσης, η νομοθεσία στρεφόταν κατά των μαστροπών και των προαγωγών, ενώ γενικότερα οι Βυζαντινοί νόμοι και η εκκλησία επεδείκνυαν περισσότερη ανοχή στους άνδρες και τους θεωρούσαν λιγότερο υπεύθυνους και αμαρτωλούς για ερωτικές επαφές με πόρνες, δεν είναι τυχαίο άλλωστε που τους επιτρεπόταν η δυνατότητα για παλλακίδες (νεαρές φτωχές γυναίκες που είχαν ανάγκη από προστασία) .
Η πορνεία δεν έλειπε όπως έγινε αντιληπτό από το Βυζάντιο, όπως και από κάθε εποχή, αν και οι νόμοι, η στάση της εκκλησίας και τα κοινωνικά τεκταινόμενα χάραξαν τη δική τους θέση στο ρου της ιστορίας.
Πηγές:
https://novoscriptorium.com/2018/12/10/%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF-%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF/
https://koutalianossimos.wordpress.com/2013/09/24/%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF/
https://terrapapers.com/pornia-stin-vyzantini-ieri-gi/
