Ο Δαίμονας των Χριστουγέννων
Είναι Χριστούγεννα. Σπίτια παντού στολισμένα. Μυρίζει το κρύο: οι καμινάδες των σπιτιών σε συνδυασμό με τα γλυκά της μαμάς, τα μελομακάρονα, τους κουραμπιέδες και τις δίπλες. Κάθε παιδί με ελπίδα και πίστη στην καρδιά του έχει φροντίσει να αφήσει το γράμμα του για τον αγαπημένο του Άγιο Βασίλη. Ή τουλάχιστον, έτσι θα πιστεύαμε εδώ στην Ελλάδα πως περνούν κανονικά τα Χριστούγεννα: με τη θαλπωρή της οικογένειας και μια ζεστή σοκολάτα στο χέρι.
Ένας διαχωρισμός όμως γίνεται στη Βόρεια Ευρώπη, εκεί όπου τα παιδιά που ήταν άτακτα και δεν πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη, έχουν διαφορετική μοίρα… Η παράδοση φέρνει στο προσκήνιο το αντίθετο άκρο του Αγίου Βασιλείου. Μεγάλα κέρατα, μαύρα μαλλιά, μυτεροί κυνόδοντες και μια αλυσίδα στα ρουθούνια συνθέτουν τη μορφή του Δαίμονα Krampus. Ο συγκεκριμένος δαίμονας τιμωρεί τις μέρες των εορτών τα άτακτα παιδιά χτυπώντας τα με ένα μπαστούνι από σημύδα και οδηγώντας τα τελικά στα έγκατα της γης.
Μάλιστα, σύμφωνα με τη Λαογραφία, ο Krampus εμφανίζεται στις πόλεις τη νύχτα της πέμπτης Δεκεμβρίου. Τότε είναι η Παραμονή του Αγίου Νικολάου, γνωστή και ως Krampusnacht. Την επόμενη μέρα τα παιδιά θα δουν αν η χριστουγεννιάτικη κάλτσα τους περιέχει δώρο (για τα καλά παιδιά) ή μπαστούνι (για τα άτακτα παιδιά).
Η Προέλευση του Krampus
Η ιστορία του Krampus, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει την προέλευσή της στις προχριστιανικές παραδόσεις των Άλπεων. Η λέξη Krampus προέρχεται από τη γερμανική λέξη Krampen, που σημαίνει νύχι και σύμφωνα με τη Σκανδιναβική μυθολογία είναι ο γιος της Χελ (της κόρης του Λόκι και της βασίλισσας Χελχάιμ του κάτω κόσμου). Οι σάτυροι και οι φαύνοι της ελληνικής μυθολογίας μοιράζονται με τον δαίμονα κοινά χαρακτηριστικά.
Ο Krampus, λοιπόν, δημιουργήθηκε στον αντίποδα του Αγίου Βασιλείου. Δεν επιβραβεύει τα παιδιά με δώρα και γλυκά, αλλά αντίθετα τα αιχμαλωτίζει στο βασίλειό του. Χριστιανικές χειμωνιάτικες εορτές έχουν ενσωματώσει τη φιγούρα του Krampus στην ιστορία τους θέλοντας να είναι συνεργάτης του Αγίου Νικολάου.
Η Παράδοση του Krampus Σήμερα:
Στη σύγχρονη εποχή, η παράδοση του Krampus παραμένει ζωντανή στην Αυστρία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβενία και την Τσέχικη Δημοκρατία. Τις ημέρες που εορτάζεται ο Krampus, μεθυσμένοι άνδρες ντυμένοι δαίμονες παρελαύνουν στους δρόμους (το λεγόμενο Krampuslauf).
Ωστόσο, πριν την αναβίωση και την καθιέρωση της συγκεκριμένης εορτής, πολιτισμοί με έντονη ανησυχία καταδίκαζαν τον δαίμονα Krampus και την ιδέα της ύπαρξης του. Το 1923 με τις αυστριακές εκλογές είχε αρχικά καταψηφιστεί ένας τέτοιος εορτασμός. Μάλιστα, η γιορτή του Krampus είχε απαγορευτεί για χρόνια από την Καθολική Εκκλησία, αλλά και από τους Ναζιστές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που θεώρησαν τον δαίμονα δημιούργημα των Σοσιαλδημοκρατικών. Τη δεκαετία του 1950 άνθρωποι κυκλοφορούσαν στους δρόμους μοιράζοντας φυλλάδια που έλεγαν πως ο Krampus είναι κακός άνθρωπος. Προς το τέλος του αιώνα ξεκίνησε και η λαϊκή αναβίωση των εορτών αυτών έως σήμερα. Συγκεκριμένα, στη Βαυαρία η παράδοση του Krampus αναβιώνει με την τοπική παράδοση των ξύλινων μασκών σκαλισμένων στο χέρι.
Πλέον, ο χριστουγεννιάτικος δαίμονας είναι αρκετά δημοφιλής. Πολλές χώρες της Βόρειας Ευρώπης προσπαθούν να εμπορευματοποιήσουν τη σαρδόνια εικόνα του Krampus πουλώντας σοκολάτες, κουκλάκια και συλλεκτικά κέρατα. Συνεπώς, σε ένα κλίμα άφθονου πανηγυρισμού ο Krampus αποκτά φήμη ίση με αυτή του Άγιου Βασίλη.
Κανείς δεν γνωρίζει πώς η μαγεία των Χριστουγέννων μπορεί να μας εκπλήξει κάθε φορά. Το σίγουρο όμως είναι πως τόσο οι μικροί όσο και οι μεγάλοι δε θα επιθυμούσαν να νιώσουν την ανατριχίλα που προκαλεί η σκέψη ορισμένων λαών πως ο μύθος του Krampus βγαίνει αληθινός. Ας έχουμε λοιπόν, την πίστη και την αγάπη να καίει μέσα στις καρδιές μας τις ημέρες των Χριστουγέννων, καθώς ως είναι γνωστόν: «He sees you when you’re sleeping. He knows when you’re awake. He knows if you’ve been bad or good, so be good for goodness sake!»
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν
- Ο Διάβολος των Χριστουγέννων: Ο Krampus στον αντίποδα του Άγιου Βασίλη, αναρτήθηκε από iefimerida.gr (Τελευταία Πρόσβαση: 28/11/2019)
- Κράμπους, αναρτήθηκε από el.wikipedia.org (Τελευταία πρόσβαση: 28/11/2019)
