Ο εποικοδομητικός ρόλος του κουκλοθέατρου στην εκπαίδευση έχει αναγνωριστεί από την κοινότητα των εκπαιδευτικών της προνηπιακής και νηπιακής ηλικίας. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κουκλοθέατρου, στις 21 Μαρτίου και την πορεία του μέσα στους αιώνες, θα φτάσουμε στο σήμερα και θα ανακαλύψουμε γιατί αποτελεί ένα σπουδαίο εκπαιδευτικό εργαλείο.
Η ιστορία του κουκλοθέατρου ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν. αφού η πρώτη μορφή του ως θεατρικό δρώμενο καταγράφηκε τον 5ο αιώνα π. Χ. Ορισμένες μορφές του κουκλοθέατρου μπορεί να έχουν τις ρίζες τους ήδη από το 3000 χρόνια π.Χ . Το κουκλοθέατρο εμφανίζεται σχεδόν σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες όπου οι κούκλες χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγία μέσω παραστάσεων, ως ιερά αντικείμενα σε τελετουργίες, ως συμβολικά ομοιώματα σε εορτασμούς όπως τα καρναβάλια και ως καταλύτης για κοινωνική και ψυχολογική αλλαγή στις μεταμορφωτικές τέχνες.
Το κουκλοθέατρο ως διδακτικό εργαλείο βασίζεται στο γεγονός ότι περιλαμβάνει πολλές τέχνες μαζί, την εικαστική τέχνη, την τέχνη του θεάτρου και του χορού. Το κουκλοθέατρο είναι ένα ψυχαγωγικό μέσο που όμως οι εκπαιδευτικοί το χρησιμοποιούν για να συζητήσουν και να μεταλαμπαδεύσουν στους μικρούς μαθητές τους ηθικά μηνύματα όπως ο εκφοβισμός. Είναι ένα παιχνίδι ρόλων και όχι μόνο. Το κουκλοθέατρο έχει αναγνωριστεί, από την κατασκευή του έως την θέασή του, ως μία ουσιαστική, παιδαγωγική διαδικασία. Τα οφέλη του είναι πολλά για την απόκτηση διαφορετικών δεξιοτήτων. Η κινητική δεξιότητα είναι μία από αυτές, καθώς τα παιδιά χρησιμοποιώντας γαντόκουκλες ή ακόμα και δαχτυλόκουκλες αναπτύσσουν τη λεπτή κινητικότητα. Ενισχύει την ανάπτυξη λόγου καθώς και την αφηγηματική και γλωσσική ικανότητα, αφού τα παιδιά καλούνται να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες αλλά και να τις αφηγηθούν ξανά και ξανά με διαφορετική υπόθεση ή δομή. Εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, μαθαίνουν να ξεκινούν μία συζήτηση αλλά και να ακούνε τους άλλους. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να δημιουργήσουν διαλόγους, ιστορίες ή και να αλλάξουν το σενάριο μιας γνωστής υπόθεσης. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η δημιουργικότητά τους που έχει ανεκτίμητα αξία αλλά και η γνωστική τους ικανότητα.
Τα παιδιά ταυτίζονται με τους πρωταγωνιστές και ήρωες μιας παράστασης κουκλοθέατρου όταν αφηγούνται ξανά και ξανά μία γνωστή ιστορία διατηρώντας τη σωστή σειρά των γεγονότων και έτσι ακονίζουν το μυαλό τους και την ικανότητα της μνήμης. Επιπλέον μαθαίνουν να επιλύουν προβλήματα, καθώς οι ήρωες-κούκλες αντιμετωπίζουν θέματα που ζητούν απαντήσεις στη διάρκεια της παράστασης και πρέπει να επιλυθούν άμεσα. Τα παιδιά υποδύοντας ρόλους ανακαλύπτουν νέες ιδέες και διαστάσεις της δικής τους προσωπικότητας. Είναι πιο εύκολο να εκφράσουν τα συναισθήματά τους μέσα από το παιχνίδι ρόλων με τις κούκλες. Αυτό αποτελεί ένα τεράστιο πλεονέκτημα για παιδιά πιο συνεσταλμένα ή πιο επιφυλακτικά. Η ενασχόληση με το κουκλοθέατρο βοηθά τα παιδιά να εκφράσουν συναισθήματα όπως η απογοήτευση, το άγχος κι ο φόβος, με τον καλύτερο τρόπο, ευνοώντας έτσι την κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Παράλληλα το κουκλοθέατρο, μέσα από το παιχνίδι ρόλων, καλλιεργεί στα παιδιά την ενσυναίσθηση, γιατί ταυτίζονται με το χαρακτήρα της κούκλας και μπαίνουν στη θέση της.
Σύμφωνα με μελέτες παιδαγωγών και ψυχολόγων η αγωγή των παιδιών κατά τα πρώτα χρόνια πρέπει να στηρίζεται κυρίως σε δραστηριότητες όπως το κουκλοθέατρο. Η βιωματική μάθηση έχει αποδειχθεί ότι είναι, ειδικά σε μικρές ηλικίες, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μάθησης. Μέσω αυτών, το παιδί θα μπορέσει να αναπτύξει δεξιότητες ζωής αλλά και να μάθει.
Είναι φανερό ότι το κουκλοθέατρο είναι ένα αποτελεσματικό μέσο, τόσο ψυχαγωγίας όσο και διαπαιδαγώγησης. Είτε το χρησιμοποιήσουμε στο σπίτι, είτε στο σχολείομ αποτελεί ένα φανταστικό εργαλείο μετάδοσης μηνυμάτων και αξιών. Οι κούκλες και το παιχνίδι του κουκλοθέατρου αποτελεί μια πολύτιμη παρέα για το παιδί και έναν ξεχωριστό τρόπο έκφρασης.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο
Κουκλοθέατρο. Ανακτήθηκε από πηγή:https://wblog.wiki/el/Puppetry(τελευταία πρόσβαση 24/03/2022)
Παράσταση κουκλοθέατρου τι προσφέρει στα παιδιά. Ανακτήθηκε από πηγή: https://www.schooling.gr/article/347/parastasi-kouklotheatrou-ti-prosferei-sta-paidia(τελευταία πρόσβαση 24/03/2022)
Το κουκλοθέατρο ως παιδαγωγικό μέσο. Ανακτήθηκε από πηγή:https://moms.gr/to-koyklotheatro-os-paidagogiko-meso/(τελευταία πρόσβαση 24/03/2022)
