Το άγαλμα του Διογένη στη Σινώπη της Τουρκίας, είναι ένα μνημείο αφιερωμένο στον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο, γνωστός και ως Διογένης ο Σινωπεύς ή Κύων, ή Κυνικός. Ο Διογένης φέρεται ότι γεννήθηκε περίπου το 412 π.Κ.Ε. στη Σινώπη της Τουρκίας και είναι ένας από τους διασημότερους κυνικούς φιλοσόφους. Το άγαλμα στήθηκε από τον δήμο της Σινώπης το 2006, στην είσοδο της πόλης και φιλοτεχνήθηκε από τον Turan Baş, λέκτορα στο Τμήμα Καλών Τεχνών στο πανεπιστήμιο Ondokuz Mayiz στη Σαμψούντα.
Το άγαλμα με ύψος 5,50 μέτρα, απεικονίζει τον Διογένη να στέκεται με τον σκύλο του πάνω σε ένα πιθάρι, μέσα στο οποίο σύμφωνα με διάφορες αφηγήσεις που γράφτηκαν γι’ αυτόν, ζούσε ώστε να αποδείξει την ανεξαρτησία του από τις υλικές ανάγκες. Ο Έλληνας φιλόσοφος επίσης, παρουσιάζεται να κρατά στο χέρι του ένα λυχνάρι το οποίο σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο (6ο βιβλίο, κεφάλαιο 41 «Βίοι επιφανών φιλοσόφων») αναφέρει ότι με το φως του λυχναριού προσπαθούσε να βρει έναν άνθρωπο, δηλαδή έναν ενάρετο/έντιμο άνθρωπο.
Οι αντιδράσεις για το άγαλμα του Διογένη.
Η ανέγερση του αγάλματος δημιούργησε πολλές αντιδράσεις και διαμάχες στην Τουρκία. Διάφορα πολιτικά πρόσωπα και πολιτικές παρατάξεις επέκριναν την απόφαση αυτή και ισχυρίστηκαν ότι το άγαλμα και ο συμβολισμός του λυχναριού αποτελεί προσβολή για τον λαό της Σινώπης. Αν και ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη, είχε μετέπειτα εγκατασταθεί στην Αθήνα, η αναφορά αυτή της αναζήτησης ενός ενάρετου/έντιμου ανθρώπου, απευθυνόταν λοιπόν στην αρχαία Αθήνα και τους πολίτες της και όχι στην Σινώπη. Επίσης, το 2017, Τούρκοι πολίτες και το συντηρητικό θρησκευτικό ίδρυμα Ερμπακάν, πραγματοποίησαν διαμαρτυρίες με βασικό αίτημα την αφαίρεση του αγάλματος καθώς σύμφωνα με τους ίδιους, το άγαλμα συνδέει την πόλη με την Ελλάδα και διαχέει την Ελληνική ιδεολογία και φιλοσοφία στη Σινώπη και τον λαό της. Προτάθηκε μάλιστα από τους ίδιους να αποσπαστεί το άγαλμα από το κέντρο της πόλης και να μεταφερθεί στο Μπαλατλάρ (Balatlar), σε μία παλιά βυζαντινή εκκλησία. Πιο συγκεκριμένα, οι δηλώσεις του εκπροσώπου του ιδρύματος Ismail Tezic ήταν οι εξής:
«Δεν είμαστε ενάντια στην τέχνη και τα αγάλματα. Ωστόσο, είμαστε αντίθετοι σε όσους προσπαθούν να κολλήσουν την ταμπέλα της ελληνικής φιλοσοφίας και ιδεολογίας στη Σινώπη. Ζητάμε να αφαιρεθεί το άγαλμα από την είσοδο της Σινώπης και να μεταφερθεί στο Balatlar. Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε αυτό. Αν χρειαστεί, θα μαζέψουμε υπογραφές και θα βάζουμε συνεχώς δελτία τύπου εδώ…θα παλέψουμε μέχρι το τέλος». Ο δήμαρχος της πόλης της Σινώπης, υποστήριξε την ανέγερση του αγάλματος και δήλωσε ότι ο Διογένης είναι σημαντικό πρόσωπο για την προβολή της Σινώπης και πως το γεγονός ότι γεννήθηκε εκεί μπορεί να φέρει θετικά προνόμια στην πόλη, αλλά και στη χώρα.
Η φιλοσοφία και ο βίος του Διογένη:
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο Διογένης ήταν ένας από τους σημαντικότερους κυνικούς φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας, υιοθέτησε μία φιλοσοφική προσέγγιση η οποία αντιστάθηκε στις θρησκευτικές και κοινωνικές συμβάσεις. Ο ίδιος και η φιλοσοφία του επικεντρώθηκαν σε αρχές όπως η απλότητα, η ανεξαρτησία και η ελευθερία. Αρκετοί μελετητές χαρακτηρίζουν τον Διογένη ως την ακραία μορφή της Σωκρατικής διδασκαλίας.
Ο Διογένης ζούσε μία ζωή αποκλεισμένη από τον πολιτισμό και κάθε μορφής άνεσης, ενώ υποστήριζε ότι η αρετή βρίσκεται στη φύση και στην απλότητα που τη χαρακτηρίζει. Ο ίδιος αντιτάσσονταν σε κάθε μορφή κοινωνικής σύμβασης και περιορισμού, συχνά για να εκφράσει τα μηνύματα και τη φιλοσοφία του χρησιμοποιούσε τη σάτιρα και το καυστικό χιούμορ. Θεωρούσε ότι, η ανθρώπινη συμπεριφορά ήταν μία προσποίηση, μία αυταπάτη γεμάτη ματαιοδοξία η οποία ως μοναδικό της στόχο είχε την κοινωνική προβολή.
Η φιλοσοφία του ήταν επίσης εντυπωσιακή καθώς διακωμωδούσε τις κοινωνικές αξίες, τον “καθωσπρεπισμό” και αποδοκίμαζε συνεχώς τη συμβατικότητα και την υποκρισία. Μέσα από τον τρόπο ζωής του προσπαθούσε να στηρίξει και να επιβεβαιώσει τις θεωρίες του και τη φιλοσοφία του. Υπήρξε εμπνευστής πολλών κινημάτων και ακόμη και σήμερα, θεωρείται ότι είναι πρότυπο της αντίστασης στις κοινωνικές συμβάσεις και της αναζήτησης των πραγματικών αξιών μέσα από την απλότητα και τη φύση.
Πηγές:
