Η θέση ότι το φθαρτό σώμα μας είναι όντως ο φυσικός περιορισμός της ύπαρξής (;) μας έχει διατυπωθεί ασφαλώς αιώνες τώρα. Αυτό που δε θα μπορούσε να φανταστεί ο άνθρωπος αιώνες τώρα, είναι πως για την επιστήμη, το πεπερασμένο του ανθρώπινου σώματος είναι μια δυνητικά παρακάμψιμη τεχνική δυσκολία.
Ο διανθρωπισμός, ή αλλιώς transhumanism διατυπώθηκε ως έννοια για πρώτη φορά από τον βιολόγο και ευγονιστή Julian Huxley (αδελφό του Aldus) και περιγράφει την μετάβαση του ανθρώπου σε ένα ον εν μέρει ανθρώπινο, που όμως μπορεί να ξεπεράσει τα όρια της βιολογικής φύσης του, χρησιμοποιώντας την επιστήμη και την τεχνολογία. Με τα χρόνια και την παράλληλα αυξανόμενη δημοτικότητα της επιστημονικής φαντασίας, το ρεύμα αυτό άρχισε να αποκτά όλο και επιστημονικότερο υπόβαθρο. Η ενδελεχής και συστηματική έρευνα της επιστήμης πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη, ωθούσε συνεχώς και τις πιθανότητες της πραγμάτωσης του διανθρωπισμού σε ρεαλιστικά όρια. Στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, UCLA, αναπτύχθηκε ο πυρήνας της διανόησης του διανθρωπισμού και από το ’80 η διανθρωπιστική κοινότητα άρχισε να μελετά συστηματικά τις κοινωνικές, ιδεολογικές και πολιτικές εκφάνσεις του ρεύματος. (Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι προσεγγίσεις διάφορων θιασωτών όπως ο FM-2030).
Εμφορούμενος εις βάθος από το όραμα του φουτουρισμού και του τεχνοπροοδευτισμού, ο διανθρωπισμός συμβαδίζει ιδεολογικά με την κουλτούρα του κυβερνοπανκ αν και χρειάζεται αρκετή μελέτη για να βρει κάποιος όλες τις φιλοσοφίες και κοινωνικές προσεγγίσεις που ενυπάρχουν και μετασχήματίζονται μέσα στον διανθρωπισμό, προκειμένου να συνιστούν ολιστικά ένα νέο ρεύμα. Το σκοπούμενο του πολύ απλά είναι η απόρριψη της περιορισμένης φύσης μας, η απελευθέρωση από ένα φθαρτό σώμα, η παραμέριση βιολογικών περιορισμών. Βέβαια, έστω κι αν λίγο το εξετάσει κάποιος, οι πιθανές συνέπειες της επίτευξης ενός τέτοιου οράματος, είναι τόσο μεγάλες που αφενός δεν νομίζω ότι μπορούμε να τις συλλάβουμε και αφετέρου μπορούμε να μιλήσουμε για υπερεπανάσταση που καταργεί όχι μόνο την ανθρώπινη φύση όπως την ξέρουμε αλλά και οτιδήποτε έχει συλλάβει και δημιουργήσει η ανθρωπότητα μέχρι σήμερα, από νόμους, νόρμες και επιστήμες μέχρι και τον ίδιο το χωροχρόνο.
Και όμως, γυρίζει. Ο Randal Koene και η Carboncopies διερευνούν και προάγουν την τεχνολογία με τη χρήση της υπολογιστικής νευροεπιστήμης, εξελίσσοντας την αντίστροφης μηχανικής προσομοίωση του εγκέφαλου, προκειμένου να στραφούν στην κατεύθυνση δημιουργίας “ανεξάρτητου νου”. Εξαιρετικά ενδιαφέρον το Transhumanism, σαν αντικείμενο πραγματικής έρευνας και εξέλιξης, έχει βρει και άλλους οπαδούς από τον χώρο των επιστημών, και έχει δημιουργήσει μια κοινότητα που εργάζεται πυρετωδώς σε αυτή την κατεύθυνση. Στο πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Mark O’Connell για την Guardian (το οποίο κλείνει και με έναν πολύ ωραίο τρόπο), ο Randal Koene εξηγεί πως η ουσία αυτής της νοητικής ανεξαρτησίας έγκειται στο ότι -δυνητικά- δεν μοιάζει με τίποτα άλλο γιατί πλεόν δεν θα υπάρχει μέσο ύπαρξης. Και ο αρθρογράφος συνεχίζει επεξηγώντας πως αυτή είναι η σύλληψη, η ιδέα πίσω από την “μορφολογική ελευθερία” στην οποία αναφέρονται οι διανθρωπιστές, δηλαδή η ελευθερία να παίρνει ένας νους, μια προσωπικότητα οποιοδήποτε σχήμα η τεχνολογία της επιτρέπει.
Ένας νους, μια προσωπικότητα; Όχι απαραίτητα, όχι πλέον. Είναι σημαντικό να παρατηρηθεί πως αρχίζουν και καταργούνται οι έννοιες της ατομικότητας και μοναδικότητας. Η υλοποίηση ενός τέτοιου σεναρίου θα έδινε την δυνατότητα αναίρεσης της μοναδικότητας του προσώπου, καθώς ο “ανεξάρτητος” πλέον αυτός νους είναι δεδομένα που μπορούν να αναπαραχθούν, να αντιγραφούν ξανά και ξανά και ξανά, και στην χειρότερη περίπτωση απλώς να χρησιμοποιηθούν.
Σε κάθε περίπτωση, γύρω από το Transhumanism, θεωρώ ότι το ζήτημα του Transhumanism είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και σίγουρα χρειάζεται πολλή έρευνα για να μπορεί κανείς να εκφέρει απόψεις και θέσεις (και υπάρχει κυριολεκτικά άπειρο υλικό πάνω στο συγκεκριμένο θέμα). Με επιφύλαξη λοιπόν απέναντι στην άγνοιά μου και την προσέγγιση μου όχι ως ειδικής, αναρωτιέμαι, μήπως τελικά το φθαρτό σχήμα μας υπηρετεί ένα μυστήριο πιο μεγάλο από αυτό που μπορούμε να συλλάβουμε, την αληθινή ουσία της ζωής; Μήπως όλες αυτές οι προσπάθειες να προσπεράσουμε τη φύση μας καταργούν επί της ουσίας τον άνθρωπο;
Με μεγάλη αγάπη στην επιστήμη και την εξέλιξή της, κι ακόμα περισσότερη στον φουτουρισμό, έχω μια αισιόδοξη όσο και απογοητευτική πεποίθηση ότι τα πεπερασμένα όρια μας δε θα τα ξεπεράσουμε επιτυχώς ποτέ. Κι εδώ είμαστε και θα με βρει κι εμένα η τεχνολογία για να με διαψεύσει, παρουσιάζοντας μια μέρα μπροστά μου το alter ego μου ως Jet City Woman. Στο 2030 που θα μας δείξει λοιπόν.
