Έλεγχος των πάντων: Ανάγκη ή αναγκαιότητα

29 Ιανουαρίου 2022
πηγή εικόνας: wordpress.com

 

Στον πλανήτη μας η μάχη για την επιβίωση των ειδών είναι «εργοστασιακή ρύθμιση». Ο άνθρωπος διαθέτει έναντι των άλλων μορφών ζωής ένα- κυρίως -υπερόπλο, τη νόηση. Αυτή του επιτρέπει να οργανώνει σκέψεις και να πραγματοποιεί στοχευμένες ενέργειες. Η ανάγκη του να ελέγχει είτε τις συνθήκες, είτε τα αποτελέσματα των παραπάνω, είναι σημαντικό στοιχείο ασφαλούς επιβίωσης.

Έλεγχος και τυχαιότητα 

Το πεδίο δράσης μας, ατομικό ή συλλογικό, είναι στην ουσία ο χώρος μέσα στον οποίο πραγματοποιούνται όλες οι δραστηριότητες και επιδράσεις μας. Μοιάζει με μια αρένα. Σχηματικά, αντίπαλος είναι κάθε φορά τα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Όταν είναι δυνατή η επιλογή ενός μοτίβου κινήσεων, έχουμε την βεβαιότητα ότι κινούμαστε προς προδιαγεγραμμένα και επομένως ασφαλή αποτελέσματα .

Ένα ανατρεπτικό γεγονός, ένας αστάθμητος παράγοντας, μια ανεξέλεγκτη παρεμβολή μας φέρνουν αντιμέτωπους με το «τυχαίο».
Η τυχαιότητα, η μη προβλέψιμη δηλαδή κατάσταση, δημιουργούν ανασφάλεια, άγχος και φόβο αποτυχίας.

Η αποτυχία και η πιθανή κριτική στην οποία θα υποβληθεί το άτομο, δεν είναι ευχάριστες συνθήκες. Σε περιπτώσεις μάλιστα ανικανότητας αποδοχής τους, ως δυσάρεστων αλλά φυσιολογικών συνεπειών ενός λάθους, αποβαίνουν τοξικά στρεσογόνες.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Άσκηση ελέγχου 

Οι άνθρωποι που αισθάνονται υποχρεωμένοι να ελέγχουν καταστάσεις είναι δέσμιοι υπεραναλυτικής σκέψης, λεπτολόγοι και συγκεντρωτικοί.
Ο έλεγχος είναι γι αυτούς μια διαδικασία που επιτρέπει τον αποκλεισμό του λάθους. Οι αστοχίες είναι μια λογικά αναμενόμενη πιθανότητα. Όσοι από εμάς, όμως,  βιώνουν επιτακτικά την ανάγκη να ελέγχουν όλα τα στάδια κάθε δραστηριότητας, έχουν  προσανατολιστεί μόνιμα σε ένα ιδανικό αποτέλεσμα.

Το σύνδρομο του καλού μαθητή 

Οποιαδήποτε παρέκκλιση από την επιθυμητή έκβαση ενός γεγονότος, αναζωπυρώνει ένα πιθανό σύνδρομο καλού μαθητή με τον εκτεθειμένο στο ανεξέλεγκτο, να αισθάνεται ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνος. Η ενδεχόμενη κριτική που θα υποστεί τραυματίζει την ούτως ή άλλως ελλειμματική αυτοπεποίθησή του. Ακόμη και αν αυτή είναι απωθημένη πίσω από έναν επίπλαστο μανδύα υπεροχής.

Οι άλλοι 

Πάμπολλες φορές, η ανάγκη ελέγχου των καταστάσεων καθιστά τους ανθρώπους  ιδιαίτερα πιεστικούς με το περιβάλλον τους. Σε διαπροσωπικό επίπεδο, σε χώρους εργασίας ή ομαδικές εκδηλώσεις. Ο συγκεντρωτισμός τους και η έντονη επιτήρηση προκαλούν τις αντοχές των άλλων. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο σύντροφος ή συνεργάτης επιλέγουν να παραμείνουν αδρανείς παρακολουθώντας τους ελεγκτικούς συντρόφους ή προϊσταμένους τους να διεκπεραιώνουν τα πάντα μόνοι τους.

Τα συναισθήματα 

Ο  φόβος του απρόβλεπτου απειλεί να τινάξει στον αέρα  την ευταξία, όπως την αντιλαμβάνεται όποιος νοιώθει την ανάγκη να ελέγχει τα πάντα. Πέρα από το αίσθημα της ασφάλειας που επιχειρεί να κατοχυρώσει, έχει διαμορφώσει και μια στρεβλή άποψη για την σημασία της γνώμης των άλλων στη ζωή του. Τα λάθη του, όπως και τα λάθη όσων διαδρούν μαζί του, του  προκαλούν οργή. Ένταση και έντονο άγχος , επικριτική διάθεση και εκδήλωση ενοχικών συναισθημάτων τον καθιστούν δύσκολο  σύντροφο, φίλο ή συνεργάτη. Τόσο η πίεση που υφίσταται, όσο και η πίεση που ασκεί, συνήθως σωματοποιούνται, με δυσάρεστα αποτελέσματα γι αυτόν και για το περιβάλλον του.

Advertising

Μέτρον Άριστον 

Είναι ανθρώπινη η ανάγκη μας να ελέγχουμε τους όρους και τις συνθήκες που ορίζουν την καθημερινότητά μας. Έτσι άλλωστε επιβιώνει το είδος μας: προβλέποντας και σχεδιάζοντας. Η  ανάγκη όμως ελέγχου των πάντων μόνο προβλήματα δημιουργεί. Η ανισορροπία στις προσπάθειές μας να πετυχαίνουμε το βέλτιστο, αποδεικνύει την αδυναμία διαχείρισης του πιθανά απρόβλεπτου.

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Το φαινόμενο του placebo και nocebo: Όταν ο νους επηρεάζει το σώμα

Η ψυχολογία και η ιατρική συναντώνται με εντυπωσιακό τρόπο στο φαινόμενο του placebo και του…

Ψυχολογία

Ελπίδα: η ψυχολογική ενέργεια που μας κινεί

Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε πως δεν αντέχουμε άλλο. Κι όμως, μια μικρή σπίθα ελπίδας μπορεί…

Ψυχολογία

Δίπλα σε ένα θυμωμένο παιδί

  Φωτογραφία από Anna Shvets: https://www.pexels.com/el-gr/photo/3905731/   Ένα θυμωμένο παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία θα εκδηλώσει…

Ψυχολογία

Η δύναμη της αγκαλιάς

Υπάρχουν στιγμές που η καρδιά μας χτυπάει δυνατά, αλλά τα λόγια δεν την καθησυχάζουν. Υπάρχουν…

Ψυχολογία

Σύνδρομο Capgras: Περιγραφή και Μελέτες Περίπτωσης

  Τι είναι το Σύνδρομο Capgras; Το Σύνδρομο Capgras είναι μία ψυχιατρική διαταραχή, η οποία…

Ψυχολογία

Το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης

Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης,…

Ψυχολογία

Ψυχολογία και χρόνιες ασθένειες: Ο ρόλος της ψυχολογικής υποστήριξης σε ασθενείς με καρκίνο

Ο καρκίνος δεν αποτελεί μόνο μια σωματική νόσο αλλά και μια βαθιά ψυχολογική εμπειρία που…