Επιθετικότητα: ψυχολογία και επιθετική συμπεριφορά

Η επιθετικότητα από ψυχολογική σκοπιά
https://www.psychologynoteshq.com/aggression/

Η επιθετική συμπεριφορά συνιστά διαχρονικά ένα μείζων κοινωνικό πρόβλημα που χρίζει διερεύνησης και διαχείρισης. Οι άνθρωποι προέβαιναν ανέκαθεν σε δολοφονίες, πολέμους, εγκλήματα και βίαιες συμπεριφορές. Άλλωστε, αποτελούν ένα από τα λίγα είδη που συστηματικά εναντιώνονται και σκοτώνουν μέλη τους. Ως  επιθετικότητα ορίζεται η συμπεριφορά που έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή περιουσίας, την πρόκληση βίας ή και εκούσιας προσωπικής βλάβης σε ένα άλλο ανθρώπινο ον.

Δύο βασικοί τύποι επιθετικής συμπεριφοράς:

Η συντελεστική επιθετικότητα: που αποβλέπει στην απόκτηση κάποιου πλεονεκτήματος ή προσωπικής επιβράβευσης (π.χ.  ληστείες).

Η παρορμητική επιθετικότητα: που απορρέει από αισθήματα θυμού και αποσκοπεί κυρίως  να βλάψει ή να κάνει κάποιον να υποφέρει (π.χ. οι περισσότεροι φόνοι).

Αίτια της επιθετικής συμπεριφοράς:

Τα αίτια της επιθετικότητας είναι πολυπαραγοντικά και άπτονται κοινωνικούς, ψυχολογικούς, πολιτισμικούς, βιολογικούς και οικονομικούς παράγοντες.

Advertising

Advertisements
Ad 14

1. Βιολογικοί παράγοντες

Σύμφωνα με την ψυχοβιολογία, η επιθετικότητα είναι έμφυτη, ενστικτώδης στον άνθρωπο και σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση. Αυτή την άποψη υποστηρίζει και ο Lorenz konrad (ζωολόγος, ηθικολόγος) ο οποίος ασπάζεται την αρχή της επιβίωσης και την θεωρία του Δαρβίνου και διατείνεται ότι η επιθετικότητα (fighting instinct) αποτελεί απαραίτητο συστατικό για την επιβίωση. Ακόμα ο Freud υποστήριξε ότι οι άνθρωποι διαθέτουν το ένστικτο του θανάτου, που συνιστά μια καταστροφική δύναμη μέσα μας που εξωτερικεύουμε με την άσκηση βίας απέναντι στους άλλους ή στον εαυτό μας. Ωστόσο, οι σύγχρονες μελέτες τονίζουν ότι πολλές ανθρώπινες συμπεριφορές είναι απόρροια ψυχολογικών μηχανισμών. Μάλιστα, τα δύο φύλα διαφέρουν ως προς τον τρόπο που εκδηλώνουν επιθετικές συμπεριφορές, καθώς οι γυναίκες τείνουν να εκδηλώνουν λεκτική βία, ενώ οι άντρες περισσότερο σωματική.

2. Κοινωνικοί παράγοντες

Ο Bandura διατύπωσε την θεωρία της κοινωνικής μάθησης και διεξήγαγε το πείραμα με την κούκλα στο οποίο ένας ενήλικας βιαιοπραγούσε σε μια κούκλα και μικρά παιδιά παρακολουθούσαν αυτό το γεγονός.Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να γίνει αντικείμενο μάθησης άμεσα και έμμεσα και να οδηγήσει τα παιδιά στην μίμηση της επιθετικότητας και την εφαρμογή της σε άλλες περιπτώσεις. Επίσης, ο τρόπος που μεγαλώνει κάποιος επιδρά στην αντίληψη που διαμορφώνει απέναντι στην επιθετικότητα. Συχνά, άτομα που έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλοντα με έντονες σκηνές βίας, θεωρούν την επιθετική συμπεριφορά κοινωνικά αποδεκτή.

Advertising

3. Άλλοι παράγοντες

Επιπρόσθετα, υπάρχουν και άλλοι περιβαλλοντικοί και οικονομικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ενίσχυση της επιθετικότητας όπως η υψηλή θερμοκρασία,η συγκέντρωση σε μεγάλα πλήθη, η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και αλκοόλ, η φτώχεια και η ανεργία.

Ο ρόλος της απογοήτευσης:

Ο ανθρωπολόγος Dollard υποστήριξε ότι η απογοήτευση μπορεί να ενισχύσει την επιθετικότητα. Η ματαίωση και οποιοδήποτε απογοητευτικό γεγονός (πχ. απώλεια εργασίας) μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση επιθετικότητας από το άτομο. Η αντίληψη της στέρησης από προηγούμενες κατακτήσεις και η απομόνωση του ατόμου μπορεί να εγείρουν επιθετικά συναισθήματα.

Πηγές

https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxologias/prosopikotita/thymos/6862-epithetikotita-ti-na-kanoume-otan-dyskolevomaste.html

Advertising

https://www.obrela.gr/epithetiki-simperifora/

https://www.verywellmind.com/what-is-aggression-2794818

https://www.mednutrition.gr/portal/lifestyle/psyxologia/1169-epithetikotita-h-psyxologiki-proseggisi

https://exploringyourmind.com/the-psychology-of-aggressive-behavior/  

Advertising

http://www.i-psyxologos.gr/epithetikotita/

Περισσότερα από τη στήλη: Ψυχολογία

Ψυχολογία

Το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης

Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με το ψυχογράφημα του παιδικού σχεδίου ως εργαλείου αξιολόγησης,…

Ψυχολογία

Ψυχολογία και χρόνιες ασθένειες: Ο ρόλος της ψυχολογικής υποστήριξης σε ασθενείς με καρκίνο

Ο καρκίνος δεν αποτελεί μόνο μια σωματική νόσο αλλά και μια βαθιά ψυχολογική εμπειρία που…

Ψυχολογία

Pop Ψυχολογία: Πέντε μεγάλοι μύθοι

Το άρθρο, με τίτλο «Pop Ψυχολογία: Πέντε μεγάλοι μύθοι», αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή αποσπάσματος του…

Ψυχολογία

Ο ρόλος του ψυχολόγου στη θεραπεία της ημικρανίας

      Από την απαξίωση στην αναγνώριση «Δεν θέλω να εξετάσω μια γυναίκα με…

Ψυχολογία

Οι άλλοι ως καθρέπτες

Η ζωή μοιάζει με διάδρομο γεμάτο καθρέφτες. Σε κάποιους αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας καθαρά, σαν…

Ψυχολογία

Οι μηχανισμοί πίσω από το victim blaming

  Πόσες φορές έχουμε ακούσει ότι το θύμα φταίει αντί για τον θύτη; Το γνωστό…

Ψυχολογία

Σχολική Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο και το Λύκειο: Άγχος, Ψυχική Υγεία και Οδηγός Στήριξης για Γονείς και Εκπαιδευτικούς

Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο – και αργότερα από το Γυμνάσιο στο Λύκειο…