Η Ιατρική επιστήμη φαίνεται πως αντιλαμβάνεται τη φιλαργυρία ως ιδιοτροπία. Το χρήμα, λειτουργικά, είναι μέσο που μας διευκολύνει στη διεξαγωγή των εμπορικών μας συναλλαγών. Είναι ένας τρόπος για να γνωρίζουμε την αξία των αντικειμένων, της εργασίας, πνευματικής και χειρωνακτικής, των υπηρεσιών. Ωστόσο, από ένα εργαλείο για την καθημερινή μας ζωής πολύ εύκολα δύναται να μεταμορφωθεί σε όπλο. Ακόμη ευκολότερα μετατρέπεται σε πάθος, υποδουλώνει τον φιλάργυρο εφ’ όρου ζωής.
Και πάλι θα καταφύγουμε στην ιατρική επιστήμη με σκοπό να δούμε τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται τα συναισθήματά μας. Η γέννηση του συναισθήματος, ξεκινά με την διάχυση της πληροφορίας από ένα κύτταρο σε ένα άλλο γειτονικό του. Τότε, το κύτταρο ενημερώνει το άλλο για το αποτέλεσμα της επεξεργασίας βάσει της αρχικής πληροφορίας που του δόθηκε. Οι πληροφορίες στον ανθρώπινο εγκέφαλο βρίσκονται σε υγρή κατάσταση. Εν ολίγοις, μια ουσία εκκρίνεται από το ένα κύτταρο μεταφέροντας στο άλλο την πληροφορία που έχει υποστεί επεξεργασία. Οι ουσίες που σήμερα γνωρίζουμε ότι έχουν την λειτουργία «αγγελιοφόρων πληροφοριών», είναι λιγοστές και ονομάζονται νευροδιαβιβαστές.
Τι συμβαίνει με την φιλαργυρία ;
Ωστόσο στην περίπτωση της φιλαργυρίας τα πράγματα είναι διαφορετικά από όλα όσα περιγράψαμε νωρίτερα. Το χρήμα έχει την ικανότητα, παρόλο που είναι άυλο και απρόσωπο να εξαγοράζει συγκινήσεις. Επομένως, ο ρόλος του δεν περιορίζεται μόνο στα αγαθά. Προχωρά και παραπέρα, διαφθείροντας ή και σμιλεύοντας συνειδήσεις. Με άξονα την απόκτηση του χρήματος το άτομο σταδιακά εκχωρεί τον σεβασμό τόσο προς τον ίδιο του τον εαυτό όσο και προς τους συνανθρώπους του. Η διαρκής αίσθηση του ανικανοποίητου και του ανεκπλήρωτου δημιουργεί ακόμη περισσότερο συναισθηματικό βάρος. Η φιλαργυρία προκαλεί άγχος, στρες και συμπλέγματα κατωτερότητας στα άτομα. Και εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο:
Παρόλο που η φιλαργυρία έχει την δύναμη να επιδρά στο ψυχισμό του ατόμου ,κατακερματίζοντάς τον, η επιστήμη της ψυχολογίας καθώς και της ψυχιατρικής δεν την συγκαταλέγουν στις ψυχικές διαταραχές. Με βάση αυτήν την λογική, μπορεί κάποιος να είναι φιλάργυρος αλλά όχι ψυχικά διαταραγμένος. Δυστυχώς η ζωή και τα γεγονότα δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν τον προαναφερθέντα ισχυρισμό. Τόσο ο τσιγκούνης όσο και ο τζογαδόρος πάσχουν. Και μαζί με αυτούς και οι γύρω τους. Η «ιδιομορφία» και το πάθος τους καταλήγει να στιγματίζει ολόκληρο το βίο τους. Η φιλαργυρία κάνει τον άνθρωπο θύτη και θύμα, την ίδια στιγμή. Ο τσιγκούνης θεωρεί τον εαυτό του αιτιολογημένα συντηρητικό, προνοητικό και αυτοελεγχόμενο, χωρίς να αντιλαμβάνεται τον πραγματικό κίνδυνο που βρίσκεται προ των πυλών.
Απ’ όλες τις αρρώστιες που παθαίνει η ψυχή του ανθρώπου, η πιο σιχαμερή, κατά την κρίση μου, είναι η φιλαργυρία, η τσιγκουνιά. Τα λεφτά είναι επικίνδυνα πράγματα, και πολύ φαρμακερά για την ψυχή. Πολλοί αρχίζουνε από οικονομία, και, σιγά σιγά, γίνονται φιλάργυροι. Με τη φιλαργυρία, στενεύει η καρδιά του ανθρώπου, όπως με την ανοιχτοχεριά πλαταίνει. Ο τσιγκούνης είναι τσιγκούνης και στα αισθήματα, δε μπορεί νa’ χει μέσα του τίποτα γενναίο. Πώς να κάνει θυσία για τον άλλον ένας τέτοιος άνθρωπος; Φ.Κόντογλου-Απόσπασμα από το βιβλίο «Μυστικά Άνθη», Εκδ. Παπαδημητρίου
