Στη ζωή μας κάνουμε αρκετές γνωριμίες με διάφορα άτομα, είτε στον επαγγελματικό χώρο, είτε οπουδήποτε αλλού. Όμως, αρκετοί από εμάς ξεχνάμε ότι η πρώτη εντύπωση είναι υψίστης σημασίας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα -κάποιες φορές- να μην προβάλλουμε την καλύτερη εικόνα του εαυτού μας. Έτσι, ο συνομιλητής μας μπορεί να οδηγηθεί σε εσφαλμένα συμπεράσματα για εμάς από μία παράβλεψη εκ μέρους μας ή από κάποιο λάθος που κάναμε. Μπορεί, για παράδειγμα, να εκφράσαμε κάτι που θεωρείται λίγο παρεξηγήσιμο, χωρίς να το εννοούσαμε κατ’ αυτό τον τρόπο και ο άλλος να το εξέλαβε διαφορετικά. Συγκεκριμένα, μία τέτοια περίπτωση σε ένα επαγγελματικό πλαίσιο δε λειτουργεί καθόλου υπέρ μας.
Γιατί είναι σημαντική η πρώτη εντύπωση;
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που καθιστούν την αρχική εντύπωση σε μία γνωριμία σημαντική. Καταρχάς, μία καλή πρώτη εντύπωση είναι ένας γρήγορος τρόπος να προβάλλουμε τη συμπεριφορά και το χαρακτήρα μας στους άλλους. Αυτό, βέβαια, δε γίνεται μόνο σε προφορικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε μη λεκτικό. Μέσω των εκφράσεων προσώπου, της οπτικής επαφής, της σωστής χειραψίας και της όρθιας στάσης του σώματος επικοινωνούμε σημαντικά μηνύματα στους άλλους για εμάς. Για παράδειγμα, προβάλλουμε το πόσο άνετα νιώθουμε με τον εαυτό μας γενικά, τη στιγμή που τους μιλάμε. Επίσης, δείχνουμε το πώς αισθανόμαστε με τη συγκεκριμένη γνωριμία. Για αυτό, είναι προτιμότερο να μην προσποιούμαστε, μιας και όταν προσπαθούμε να καταπιέσουμε αυτό που νιώθουμε, το σώμα μας έχει τον τρόπο του να το απορρίπτει και αυτό φαίνεται στους άλλους. Είναι δύσκολο να πιεστούμε να χαμογελάσουμε, όταν πραγματικά δεν το αισθανόμαστε.
Ένας άλλος λόγος που η πρώτη εντύπωση είναι σημαντική, είναι επειδή καθορίζει την πορεία των σχέσεων που θα αναπτύξουμε με τους άλλους ανθρώπους. Αν μία καινούρια γνωριμία δεν ξεκινήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, θέλει περισσότερη προσπάθεια για να βελτιωθεί η σχέση των ατόμων μεταξύ τους. Αυτό συμβαίνει, γιατί και οι δύο μπορεί να θυμούνται κάποια κουβέντα του άλλου που τους έκανε αρνητική εντύπωση. Έτσι, χρειάζονται περισσότερες θετικές πράξεις και συμπεριφορές για να αλλάξει η εικόνα που έχει ο ένας για τον άλλον. Ακόμη, η αποτελεσματική πρώτη εντύπωση μάς καθιστά περισσότερο ικανούς επικοινωνιακά. Με αυτό τον τρόπο, συνειδητοποιούμε την ορθή ανταπόκρισή μας στις διάφορες κοινωνικές περιστάσεις.
Πώς σχηματίζεται μία πρώτη εντύπωση;
Σύμφωνα με επιστήμονες, σχηματίζουμε εντυπώσεις για κάποιον αφού δούμε το πρόσωπό του για λιγότερο από ένα δέκατο του δευτερολέπτου. Σε εκείνο το σημείο, αποφασίζουμε για το αν είναι ελκυστικός, έμπιστος, ικανός, εξωστρεφής ή κυρίαρχος. Κάποιοι επιστήμονες αναφέρουν ότι οι πρώτες εντυπώσεις δημιουργούνται αρκετά γρήγορα, χωρίς, όμως, να είναι πολύ ακριβείς. Αυτό συμβαίνει, γιατί συσχετίζουμε φυσικά χαρακτηριστικά με χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι στρατιώτες που εμφανίζονται σοβαροί και σκληροί. Αυτοί, συνήθως, ερμηνεύονται ως πιο κυρίαρχοι και θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε μια υψηλότερη κατάταξη, απλά και μόνο λόγω της εμφάνισής τους.
Όσον αφορά τα πρόσωπα στις πρώτες εντυπώσεις, παρατηρούνται τα εξής συμπεράσματα. Μία θετική έκφραση και πιο στρογγυλά και θηλυκά χαρακτηριστικά κάνουν ένα πρόσωπο να φαίνεται πιο αξιόπιστο. Αντιθέτως, μία αρνητική έκφραση και μία σκληρότερη αρρενωπή εμφάνιση τείνει να κάνει ένα πρόσωπο να φαίνεται λιγότερο αξιόπιστο. Επομένως, λειτουργούμε στερεοτυπικά, καθώς τα παραπάνω συμπεράσματα, στα οποία καταλήγουμε δεν είναι ο κανόνας απαραίτητα. Αυτός είναι και ο λόγος που ενώ, αρχικά, θεωρούσαμε κάποιον κακό, στην πορεία, όσο περισσότερο τον γνωρίζαμε, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούσαμε ότι κάναμε λάθος και ότι στην πραγματικότητα είναι αρκετά φιλικός και συμπαθητικός.
Πηγές:
- How Do People Form First Impressions? Ανακτήθηκε από https://www.healthline.com/ (τελευταία πρόσβαση 4/05/2021 στις 20:00)
- The Psychology of a First Impression. Ανακτήθηκε από https://www.psychologytoday.com/us (τελευταία πρόσβαση 4/05/2021 στις 20:00)
