Μνήμη: ο μαγικός αριθμός 7 συν-πλην 2

μαγικός αριθμός 7

Αριθμός 7:

Έχεις προσπαθήσει να ανακαλέσεις στη μνήμη έναν αριθμό τηλεφώνου; Σου φάνηκε δύσκολο; Μήπως επέλεξες να τον “τμηματοποιήσεις”;

Πόσους αριθμούς νομίζεις ότι μπορεί να απομνημονεύσει ο ανθρώπινος νους; Τι γνωρίζεις για τη μαγική δύναμη του αριθμού 7;

Ο μαγικός αριθμός 7 φαντάζει ως ένας σταθερός κρίκος στην αλυσίδα της ανθρώπινης ιστορίας, καθώς “κρύβεται” πίσω από κάθε επιστημονικό πείραμα. Το θρησκευτικό 7 εμφανίζεται αλλεπάλληλα στην πορεία της «Δημιουργίας». Τη στιγμή που εξυμνείται από τους Πυθαγόρειους ως απόλυτο πρότυπο τάξης και αρμονίας στη φύση. Ο αριθμός 7 -“σύμπραξη” των αριθμών 3 και 4 που αντιπροσωπεύουν δύο τέλεια γεωμετρικά σχήματα, το ισόπλευρο τρίγωνο και το τετράγωνο.

Ο μαγικός αριθμός 7 κυβερνά τη μνήμη εργασίας του εγκεφάλου. Άραγε ένα τυχαίο γεγονός ή μία επιστημονική πραγματικότητα;

Τζον Άρμιτατζ Μίλερ και μνήμη:

«Το πρόβλημά μου είναι ότι με κατατρέχει ένας ακέραιος. Εδώ και επτά χρόνια, αυτός ο ακέραιος με ακολουθεί παντού». Αυτό δήλωσε ο Τζορτζ Άρμιτατζ Μίλερ στο περιβόητο άρθρο του «Ο μαγικός αριθμός 7, συν – πλην δύο: περιορισμοί της ικανότητάς μας να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες». «Υπάρχει.. ένα μοτίβο των εμφανίσεών του. Ή συμβαίνει κάτι ασυνήθιστο με αυτόν τον αριθμό ή υποφέρω από μανία καταδίωξης».

Το εκκεντρικό άρθρο του Μίλερ δημοσιεύτηκε το 1956 στο επιστημονικό περιοδικό «The Psycholigical Review». Αποπειράθηκε να εξερευνήσει τις νοητικές διεργασίες της μνήμης και της προσοχής. Ταυτόχρονα, διαδοχικά «τεχνολογικά άλματα» στη γνωριμία με τη λειτουργία των ηλεκτρονικών υπολογιστών «διέδωσαν» ευρέως την ιδέα της τεχνητής νοημοσύνης. Μήπως η λειτουργία των Η/Υ «αναπαριστά» τις «νοητικές εξισώσεις» του εγκεφάλου; Χορεία γνωσιακών ψυχολόγων επιχείρησε να φωτίσει τις σκοτεινές γωνιές της ανθρώπινης μνήμης, περιγράφοντας τις νοητικές διεργασίες με όρους επεξεργασίας πληροφορίας.

Διαβάστε επίσης Τέχνη και ψυχολογία: η αποτύπωση του ψυχισμού

Με το «επιστημονικό βλέμμα» στραμμένο στον Κλόντ Σάνον, μία αδιαμφισβήτητα ηγετική φυσιογνωμία στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, ο Μίλερ «ασκήθηκε» ιδιαίτερα στη γλωσσική αντίληψη. Το μοντέλο επικοινωνίας του Σάνον, ένα πάλαι ποτέ θεμέλιο της ψηφιακής επικοινωνίας, “προέβλεπε” τη μετατροπή των ιδεών σε κώδικα δυαδικών ψηφίων.

Επτά κατηγορίες:

Η πρώτη συνάντηση με τον μαγικό ακέραιο αριθμό 7 πραγματοποιήθηκε στο εργαστηριακό περιβάλλον ενός πειράματος καθορισμού του εύρους ή αλλιώς της ακρίβειας διάκρισης ενός αριθμού ερεθισμάτων. Πρόκειται για ένα πλαίσιο της εργαστηριακής προσομοίωσης. Οι συμμετέχοντες υπό τις οδηγίες του φυσικού και ακουστικολόγου Ίρβιν Πόλακ άκουγαν διάφορους μουσικούς τόνους, επιχειρώντας παράλληλα να τους απαριθμήσουν. Σε περίπτωση 7 τόνων, η πλειονότητα των συμμετεχόντων απαριθμούσε τον καθένα με σχετική ευχέρεια, ενώ τα αποτελέσματα εκτραχύνονταν σημαντικά με περισσότερους των 7 τόνους (συν ή πλην ένα ή δύο).

Το 1949 σε αντίστοιχη πειραματική προσπάθεια των Κάουφαν, Λορντ με την προβολή διαφόρων αριθμών χρωματιστών κουκίδων σε μία οθόνη για κλάσματα του δευτερολέπτου, οι συμμετέχοντες αναγνώριζαν ταχύτερα έναν αριθμό κουκίδων μικρότερο των 7.

Επομένως βάσει των επιστημονικών δοκιμών, το εύρος προσοχής εντοπίζεται γύρω στο 6, παρατήρηση που «εξενάγκασε» τον Μίλερ να στραφεί στην μελέτη ερευνών του Πόλακ. Μία μεγάλη ποσότητα πληροφοριών μέσω της αντικατάστασης των απλών τόνων με τόνους που απέκλιναν κατά 6 τρόπους-τονικό ύψος, διάρκεια, ένταση και θέση-οδήγησε παράδοξα και πάλι στον αριθμό 7 συν ή πλην δύο. Ίσως με αυτόν τον τρόπο εξηγείται η εγγενής ικανότητα του ανθρώπου να «αποκωδικοποιεί» σύνθετα αντικείμενα, όπως τον προφορικό λόγο χωρίς την ανάγκη επεξεργασίας μεμονωμένων χαρακτηριστικών.

Ο ανθρώπινος νους στα επιστημονικά μάτια του Μίλερ φαντάζει ως ένα άλλο σύστημα επικοινωνίας. Με την αύξηση της εισόδου πληροφοριών, παρατηρείται αύξηση της ποσότητας που μεταδίδεται στον εγκέφαλο πριν από την τελική εξισορρόπηση στη «χωρητικότητα διαύλου». Την ποσότητα δηλαδή που μπορεί να επεξεργαστεί ένα σύστημα.

Διαβάστε επίσης Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία και πώς εμποδίζει τη σχέση μας με το παιδί

Πληροφορίες – τμήματα και μνήμη:

«Η απομνημόνευση μπορεί να είναι απλώς ο σχηματισμός τμημάτων, μέχρι που ο αριθμός τους μας επιτρέπει να θυμηθούμε όλα τα στοιχεία», ισχυριζόταν ο Μίλερ. Η ανάλυση μίας μεγάλης σειράς αριθμών ή γραμμάτων σε τμήματα προς απομνημόνευση, «επεκτείνει» το όριο πληροφοριών που απορροφώνται από τη μνήμη εργασίας. Η «ανακωδικοποίηση» επομένως αποτελεί ένα «σημαντικό όπλο» στη φαρέτρα του ανθρώπου «προκειμένου να αυξηθεί η ποσότητα των πληροφοριών που καλούμαστε να επεξεργαστούμε». Ωστόσο, διαφορετικό επιστημονικό βηματισμό ακολούθησαν οι Ντόναλντ Μπρόουντμπεντ και αργότερα με πειραματικά δεδομένα ο Νέλσον Κάουαν. Απέδειξαν ότι ο αριθμός για τη μνήμη εργασίας είναι μικρότερος του 7. Ίσως τελικά να πρόκειται για έναν αστικό μύθο ή για μία «ολέθρια πυθαγόρεια σύμπτωση».