Μνήμη: Πώς συνδέεται με τη συναισθηματική μας κατάσταση

Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε το Psychological Review συνδυάζοντας  μαθηματικές εξισώσεις και αναμνήσεις, προέκυψε ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Όπως όλοι γνωρίζουμε, η μνήμη είναι πιο ακριβής για θέματα που προκαλούν  συναισθηματική αντίδραση. Μία αρκετά πιθανή ερμηνεία υποστηρίζει πως οι άνθρωποι εκ φύσεως συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος της προσοχής τους για ζητήματα που τους αφορούν άμεσα. Ως εκ τούτου, τα θέτουν ως προτεραιότητες. Έτσι, καταλήγουν να τοποθετούν στο περιθώριο άλλα ζητήματα. Βάσει της εν λόγω εκδοχής, η προσοχή που δίνεται στην αρχική κωδικοποίηση των πληροφοριών βοηθά τους ανθρώπους στην ανάκτησή τους.

Η μνήμη στη σκέψη των περισσότερων ανθρώπων αφορά κάτι από το παρελθόν. Παρομοιάζεται με μια «συσκευή» καταγραφής, αποθήκευσης κι αναπαραγωγής πληροφοριών και εικόνων που καταγράφηκαν παλαιότερα.

Ο μηχανισμός που αφορά την καλή απόδοση της συναισθηματικής μνήμης δεν είναι τόσο ξεχωριστός όσο θεωρούνταν παλαιότερα. Αυτό συμβαίνει διότι τόσο οι έντονα συναισθηματικές εμπειρίες όσο και οι ουδέτερες υφίστανται  παρόμοια επεξεργασία. Η μνήμη αναφέρεται στις νοητικές διεργασίες με τις οποίες το άτομο κατορθώνει να διατη­ρεί την  εμπειρία του για ένα χρονικό διάστημα. Πρόκειται για ικανότητα εντύπωσης, διατήρησης, ανάπλασης και αναγνώρισης παρα­στάσεων. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι είναι ευκολότερο να ανακαλέσουμε μια ανάμνηση που έχει μέτρια συναισθηματική ένταση για εμάς, εάν ακολουθείται από μια μακρά περίοδο γαλήνης . Φυσικά ισχύει και το αντίθετο.

• Περισσότερα για τη μνήμη:  εδώ  καθώς και εδώ

Η ανάκληση των πληροφοριών από τη μνήμη χαρακτηρίζεται ως η βασικότερη μέθοδος αξιολόγησης  των γνώσεων. Χάρη σε αυτήν μπορούμε να εντοπίζουμε και να ανασύρουμε από τη μνήμη τις πληροφορίες που είχαμε προσλάβει. Αν η ανάκληση έχει μια ορισμένη σειρά, χαρακτηρίζεται ως ανάκληση σειράς. Αν δεν υφίσταται τέτοιους περιορισμούς, χαρακτηρίζεται ως ελεύθερη. Συνιστά σύνθετη γνωστική δραστηριότητα, για αυτό και οι πληροφορίες που τελικά μπορούν να ανακαλούνται φαίνεται να είναι λιγότερες από τις πληρο­φορίες που διαθέτουμε. Στην περίπτωση που κάποιος αποτυγχάνει στην ανάκληση των ζητούμενων πληροφοριών, είναι πολύ πιθανό και η ίδια η μάθησή τους να μην ήταν τόσο καλή, με αποτέλε­σμα να μην είναι δυνατή η ανάκλησή τους.

Χωρίς την μάθηση δεν υπάρχει μνήμη. Και χωρίς μνήμη δεν υπάρχει μέλλον γιατί δεν υπάρχει ταυτότητα. Η μνήμη δεν αφορά μόνο το παρελθόν, αλλά και το παρόν και το μέλλον. Δε θυμόμαστε μόνο πράγματα που έχουν συμβεί, αλλά επίσης και πράγματα που πρέπει να κάνουμε στο μέλλον

Σύμφωνα με τη θεωρία ανάκλησης, καθεμία από τις εμπειρίες μας συνδέεται με την πνευματική διαύγεια τη δεδομένη χρονική στιγμή. Άλλωστε, η πνευματική μας κατάσταση μεταβάλλεται ανάλογα με τις μεταγενέστερες εμπειρίες που βιώνουμε. Εκείνες συνακόλουθα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν αργότερα για την ανάκληση παρελθοντικών εμπειριών. Η ”αποτύπωσή” τους στη συνείδηση αποτελεί το πρώτο στάδιο της μνήμης. Συνήθως εξαρτάται από την ευφυΐα, την υγεία, την ηλικία, την ψυχική διάθεση, τις επαναλήψεις, την προφορική και γραπτή έκφραση.

Μέσα από τη χρήση εξισώσεων, που μεταφέρθηκαν σε ένα υπολογιστικό πρόγραμμα, επιβεβαιώθηκε από τους μελετητές του Psychological Review ότι η σχέση  εμπειρίας και  πνευματικής αντίληψης είναι ισχυρότερη, όταν η εμπειρία είναι συναισθηματικού χαρακτήρα. Εκτός αυτού, οι εξισώσεις αυτές επιβεβαίωσαν και την αντίθετη άποψη.  Δηλαδή δεν είναι αναγκαίο οι καταστάσεις να είναι συναισθηματικού χαρακτήρα για να ενισχύσουν την ανάκληση. Μέσα από τη χρήση μαθηματικών εξισώσεων για τη μελέτη των επιπτώσεων του συναισθήματος, ίσως δοθεί μια μέρα στους επιστήμονες η δυνατότητα να προβλέπουν εμπειρίες. Απώτερος στόχος, όμως, είναι να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν αυτήν την μέθοδο σε ατομικό επίπεδο.

• Πηγές: 

https://www.psychologynow.gr

https://www.psyxology.gr

https://theconversation.com