Η υψηλή ικανότητα συγχώρεσης είναι το αποτέλεσμα ενός πλήθους συνειδητών αποφάσεων παραίτησης. Παραίτηση από όσα εκπαιδευόμαστε (ήδη από τη βρεφική και νηπιακή ηλικία ) να θεωρούμε σωστά και λάθη. Παραίτηση από τη σειρά των “πρέπει να κάνεις καλά πράγματα”, “δεν πρέπει να κάνεις κακά πράγματα”. Πρέπει να φαίνεσαι και να είσαι δυνατός άνθρωπος. Δεν πρέπει να είσαι ευάλωτος και αδύναμος.
Πρέπει να συγχωρείς και να υπομένεις αυτόν που σε πλήγωσε. Δεν πρέπει να μην επιδεικνύεις ανοχή και υπομονή. Ζούμε σε μια οργανωμένη κοινωνία που μας εκπαιδεύει συνεχώς στη διχοτόμηση του εαυτού. Σε μια διχοτόμηση παγίδα για τον εαυτό. Εάν πιστέψουμε ότι ο εαυτός μας είναι όλες εκείνες οι διαστάσεις των καλών και κακών επιλογών (επίκτητη προσωπικότητα),τότε έρχεται ως φυσικό επακόλουθο η χαμηλή ικανότητα για συγχώρεση. Χαμηλή ικανότητα συγχώρεσης είναι η ανυπαρξία βιώματος της μέγιστης ικανοποίησης από τη ζωή.
Η πάλη ανάμεσα στις ενοχές και την ικανοποίηση
Όσοι καταφέρνουν να συγχωρούν με ευκολία, είναι όσοι επιλέγουν να αφήσουν πίσω τους κάθε αρνητικό συναίσθημα που τους “φόρεσαν”. Είτε το άτομο που τους πλήγωσε το αξίζει, είτε όχι. Η ικανότητα της συγχώρεσης συνδέεται άμεσα με την αποδέσμευση των συναισθημάτων που χρειάζεται να εκφραστούν. Δεν είμαστε παντοδύναμοι, δεν βρίσκονται όλα στον απόλυτο έλεγχό μας. Κάθε αποκάλυψη της ιερότητας της αδυναμίας είναι μια αρχή για την αντίληψη της ικανοποίησης στο εδώ και τώρα.
Ο σύγχρονος ψυχίατρος/ ψυχοθεραπευτής Ίρβιν Γιάλομ επισημαίνει, στα περισσότερα συγγραφικά του έργα, τη σημασία του νοήματος της ζωής για τον άνθρωπο. Όταν υπάρχει ένα σημαντικό νόημα για την ύπαρξη, τότε οι δυσκολίες της ζωής βιώνονται ευκολότερα. Ένα ισχυρό νόημα που απαντάει στο… “γιατί” ζω, μπορεί να απαντήσει άμεσα στο ερώτημα: γιατί να συγχωρώ;
Η έννοια της συγχώρεσης δεν θα πρέπει να περιορίζεται στους άλλους. Η συγχώρεση ξεκινάει από τον εαυτό μας. Είναι ύψιστη ανάγκη να συγχωρήσουμε κάθε διχοτόμησή μας και να αποδεχτούμε όλες εκείνες τις ευκαιρίες ανακάλυψης των σκιωδών κομματιών μας. Τα κρυμμένα κομμάτια του εαυτού είναι εκείνα που θα ελευθερώσουν το δυναμικό μας. Η ομολογία τους είναι ένας καταπέλτης άρσης της ενοχής. Ίσως, κι εσείς όποτε κάνετε λάθη να σας μαστιγώνετε με διάφορες λέξεις κι εκφράσεις.
Για παράδειγμα, πολλοί από εμάς, όταν στη συντροφική σχέση τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά, αμέσως σκεφτόμαστε τι θα έπρεπε να κάνουμε καλύτερα. Ή στην εργασία απορούμε γιατί δεν αναγνωρίζεται το έργο μας με συγκεκριμένους τρόπους όπως μια αύξηση! Η ενοχή εμφανίζεται με διαφορετικά κουστούμια στον καθένα μας.
Πότε μπορώ να είμαι αυθεντικά ικανοποιημένος;
Η ενοχή εμπεριέχει φόβους. Κάθε φορά που μαθαίνουμε να φοβόμαστε λιγότερο τον πανικό που προκαλεί ο φόβος, γινόμαστε περισσότερο συνειδητοί. Αντιλαμβανόμαστε πως ο κάθε φόβος είναι κομμάτι του εαυτού μας. Οπότε παλεύοντας μαζί του παλεύουμε με τον εαυτό μας. Αναμετράμε τις δυνάμεις μας σε μια πάλη που αυτός που φοβίζει και ο φοβισμένος είναι η ίδια οντότητα. Είναι η ίδια οντότητα φωτισμένη σε διαφορετικές πλευρές. Ο φόβος δεν είναι έξω από εμάς. Είναι μέρος του εαυτού μας. Όσο περισσότερο παρατηρώ τους φόβους και τις εσωτερικές μου μάχες, τόσες περισσότερες ευκαιρίες έχω να βιώσω γενναιότητα για τη ζωή μου.
Όσο παρατηρώ, είμαι σε θέση να κάνω συνειδητές επιλογές σε όλους τους τομείς της ζωής. Ιδιαίτερα, όμως, όταν προχωράω αγκαλιά με τους φόβους μου, αναλαμβάνω την ευθύνη του εαυτού μου και τα συναισθήματα μου γίνονται η πυξίδα μου για το πως μπορώ να υπάρχω αυθεντικά. Η αποκάλυψη των κρυμμένων μου κομματιών με οδηγό τα συναισθήματά μου σηματοδοτεί την εξέλιξη. Εξασκεί την ικανότητα μας για δρόμους ευφορίας και ανεξαρτητοποίησης.
Άλλωστε, όπως είπε και ο Όσκαρ Ουάιλντ: “όταν εκπληρώνω τα καθήκοντα που έχω προς τον εαυτό μου, νιώθω μια απέραντη ευχαρίστηση…”
