Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή αποτελεί μια σύνθεση ιδεοληψιών, ψυχαναγκασμών και ισχυρού άγχους. Οι ιδεοληψίες συχνά αφορούν θέματα που αγαπάμε και επενδύουμε σε αυτά. Φόβος και άσχημες σκέψεις κάνουν την εμφάνιση τους. Σε συνέχεια τους, το άγχος αυξάνει τα επίπεδα του. Η καθημερινότητα έχει τη μορφή μάχης ανάμεσα στην αγωνία και τη λογική. Οι ιδεοληψίες προκαλούν μεγάλο πόνο. Κάποιοι άνθρωποι νομίζουν οτι είναι απαίσιοι και δεν έχουν καμία θέση στην κοινωνία. Κάποιοι άλλοι ίσως πιστεύουν οτι είναι επικίνδυνοι και κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις. Όμως, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή δεν είναι μόνο αυτό. Ανάλογα με την προσωπικότητα και το περιβάλλον της εκφράζεται με ποικίλους τρόπους.
Σκέψεις χωρίς πραγματική υπόσταση
Τα άτομα που κάνουν φρικτές σκέψεις υποφέρουν. Στην πραγματικότητα, αυτές οι σκέψεις παρεισφρύουν χωρίς τη θέληση του ατόμου. Μαζί τους έρχονται οι ενοχές. Κι ενώ είναι ανεπιθύμητες, οι περισσότεροι άνθρωποι τις νιώθουν επειδή γνωρίζουν πως συνειδητά δεν θα έκαναν κακό σε κανέναν. Οι κίνδυνοι συχνά είναι ψευδείς. Η αναγνώριση της υπόστασης τους, της πηγής αλλά και του σκοπού της εμφάνισης τους, είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των ιδεοληψιών. Οι παρεισφρύουσες σκέψεις δε σημαίνουν πως ο άνθρωπος είναι κακός και επικίνδυνος. Οι παρεισφρύουσες σκέψεις αποτελούν μόνο ένα σύμπτωμα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Ο άνθρωπος χρειάζεται την κατανόηση της διαφοράς ανάμεσα στο πώς μοιάζει να είναι και στο ποιος πραγματικά είναι. Ομοίως, χρειάζεται η αναγνώριση πως ο καθένας μας έχει παρεισφρύουσες σκέψεις. Η διαφορά με τον πάσχοντα και τον μη πάσχοντα έγκειται στη διαχείριση των σκέψεων και τον βαθμό που επιτρέπει να τον επηρεάζουν.
Ο κύκλος της OCD (Ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής)
Οι σκέψεις κρίνονται ως λάθος, απαράδεκτες και επικίνδυνες. Έτσι, το άγχος κορυφώνεται και φέρνει στην επιφάνεια το αίσθημα του εγκλωβισμού. Για να ηρεμήσει ο άνθρωπος, απο όλα τα αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις, καταφεύγει σε καταναγκασμούς. Συχνά, οι καταναγκασμοί έχουν την μορφή τελετουργίας. Για παράδειγμα, μια φράση μπορεί να λεχθεί τρεις φορές, ή μια διαδρομή να ακολουθηθεί με συγκεκριμένο τρόπο. Μέσα απο τις τελετουργίες επέρχεται η προσωρινή ανακούφιση. Το άτομο ηρεμεί για λίγο έως ότου εκτεθεί στο επόμενο ερέθισμα που θα πυροδοτήσει τον φαύλο κύκλο της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής απο την αρχή.
Αντιμετώπιση και απενεχοποίηση
Οι ιδεοληψίες δεν έρχονται συνειδητά. Δεν είναι επιλογή, δεν ευθύνεται το άτομο που τις έχει. Κι ενώ το άτομο δεν ευθύνεται για το βάρος που κουβαλά, είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του. Όταν δεν θέλουμε αυτές τις αρνητικές σκέψεις, είναι σημαντικό να θυμίζουμε στον εαυτό μας πώς δεν μας αντιπροσωπεύουν. Δεν είναι αληθινές και δεν μας καθορίζουν. Η δύναμη τους βρίσκεται στις ενοχές και την απαξίωση που προκαλούν. Δεν αξίζουμε τον πόνο τους. Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι ασθένεια και μόνο έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Όπως θα φροντίζαμε μια ανοιχτή πληγή στο σώμα μας, η οποία έτυχε και δεν ήταν στον έλεγχο μας να την αποφύγουμε, έτσι οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε και τις ιδεοληψίες. Νοσούμε και χρειαζόμαστε φροντίδα. Δεν είναι στον έλεγχο μας και είναι εντάξει.
Οι ιδεοληψίες δεν χρειάζονται τροφή. Μόλις σταματήσει η διαδικασία του μηρυκασμού, αυτές υποχωρούν. Μην αμφιβάλλετε για αυτές, μην τις αμφισβητείτε, απλά παρατηρείστε τις. Σπάστε τα μοτίβα. Οι τελετουργίες προκαλούν προσωρινή ανακούφιση, όμως, μακροπρόθεσμα αυξάνουν το μέγεθος και την ένταση των ιδεοληψιών. Να είστε έτοιμοι για όλους τους μη αποτελεσματικούς χειρισμούς και να θυμάστε πως δεν υπάρχει το παιχνίδι του όλα ή τίποτα. Ακόμη κι όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά, αυτό δε σημαίνει οτι δεν θα υπάρξουν ευκαιρίες για βελτίωση και αλλαγή. Εάν τα επίπεδα άγχους είναι υπερβολικά υψηλά, τότε πηγαίνετε προς τον φόβο σας. Δεν έχει νόημα να τον αποφύγετε, επιλέξτε τον.Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να είναι μια ενοχλητική φωνή στο κεφάλι που ελέγχει τις πράξεις σας. Μην την αφήσετε να καθορίζει την ποιότητα της ζωής σας. Ζητείστε τη βοήθεια ειδικών, μάθετε για τους τρόπους αυτοβοήθειας και ψυχικής διεργασίας.
