Σύμφωνα με μια νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Αυστραλία, μια πρωτεΐνη που βρέθηκε στο δηλητήριο αράχνης θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να σχεδιάσουν ένα αποτελεσματικό φάρμακο για τη θεραπεία μιας σπάνιας μορφής επιληψίας.
Το σύνδρομο Dravet είναι μια σοβαρή μορφή επιληψίας που εμφανίζεται συνήθως κατά τους πρώτους 12 μήνες της ζωής. Οι επιληπτικές κρίσεις, οι οποίες αυξάνουν τη θερμοκρασία και τα έντονα φώτα μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν συχνές επιληπτικές κρίσεις.
Τα παιδιά με σύνδρομο Dravet τείνουν επίσης να παρουσιάζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση, προβλήματα ομιλίας, διαταραχές του ύπνου και ορισμένα άλλα συμπτώματα.
Η κατάσταση είναι ανθεκτική στις τρέχουσες θεραπείες και δυστυχώς τα παιδιά που προσβάλλονται συχνά πεθαίνουν πριν φτάσουν στην ενηλικίωση. Πρόσφατα, μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Queensland (UQ) και το Ινστιτούτο Νευροεπιστημών και Ψυχικής Υγείας του Florey, στην Αυστραλία, έψαχναν να βρουν απαντήσεις σε ένα ασυνήθιστο μέρος: το δηλητήριο αράχνης.
Το δηλητήριο της αράχνης και η επιληψία
Οι ερευνητές καθοδηγούνται από τον καθηγητή Dr. Glenn King, από το Πανεπιστήμιο του Queensland, η έρευνα των οποίων επικεντρώνεται στην αξιοποίηση διαφόρων τύπων δηλητηρίου για να χρησιμοποιηθεί με ιατρική χρήση. Στην πραγματικότητα, το εργαστήριο του UQ φιλοξενεί «την πιο εκτενή συλλογή δηλητηρίων στον κόσμο».
Ο καθηγητής King εξηγεί γιατί το δηλητήριο της αράχνης μπορεί να βοηθήσει παιδιά με σύνδρομο Dravet λέγοντας: «Το 80% περίπου των περιπτώσεων του συνδρόμου Dravet προκαλούνται από μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο που ονομάζεται SCN1A στον εγκέφαλο, που ρυθμίζει την εγκεφαλική δραστηριότητα και δεν λειτουργεί σωστά».
Συγκεκριμένα, η μετάλλαξη στο γονίδιο SCN1A μεταβάλλει μια υπομονάδα των ανασταλτικών ιντερνουργών ταχείας ανάπτυξης. Όταν πυροδοτούν αυτούς τους ανασταλτικούς νευρώνες, επιβραδύνουν τη νευρική δραστηριότητα. Ωστόσο, εάν δεν λειτουργούν πλήρως, ο εγκέφαλος είναι πιο επιρρεπής σε υπερεκτικότητα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα επιληπτικών κρίσεων.
Οι ερευνητές διερεύνησαν την επίδραση ενός πεπτιδίου δηλητηρίου αράχνης σε μοντέλο ποντικού με σύνδρομο Dravet. Έδειξαν ότι αυτό το μόριο, που ονομάζεται Hm1a, είναι μηδενισμένο στους ακριβείς υποδοχείς που επηρεάζονται σε αυτήν την κατάσταση.
«Στις μελέτες μας, το πεπτίδιο από το δηλητήριο αράχνης ήταν σε θέση να στοχεύσει τα συγκεκριμένα κανάλια που επηρεάστηκαν από το Dravet, αποκαθιστώντας τη λειτουργία των εγκεφαλικών νευρώνων και εξαλείφοντας τις επιληπτικές κρίσεις». Τονίζει ο Dr. Glenn King.
Η εξέλιξη του δηλητηρίου αράχνης
Παρόλο που η χρήση δηλητηρίου για τη δημιουργία φαρμάκων δεν είναι μια νέα ιδέα, ο σχεδιασμός φαρμάκων με βάση το δηλητήριο αράχνης είναι πιο ασυνήθιστο. Μέχρι σήμερα, το δηλητήριο των ερπετών έχει δει περισσότερες χρήσεις.
Για παράδειγμα, οι αναστολείς ΜΕΑ – τα κοινά φάρμακα για την αρτηριακή πίεση – ήταν το αποτέλεσμα της μελέτης του δηλητηρίου των οχιών της Νότιας Αμερικής.
Ο καθηγητής Steven Petrou, από το Ινστιτούτο Florey – ο οποίος συνεργάστηκε με τον καθηγητή King στη νέα μελέτη – εξηγεί γιατί το δηλητήριο αράχνης ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο στην περίπτωση αυτή.
«Οι αράχνες», λέει ο Petrou, «σκοτώνουν το θήραμά τους μέσω ενώσεων δηλητηρίου που στοχεύουν το νευρικό σύστημα, αντίθετα από τα φίδια για παράδειγμα, των οποίων το δηλητήριο στοχεύει στο καρδιαγγειακό σύστημα».
«Εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης έχουν εξευγενίσει το δηλητήριο αράχνης για να στοχεύσουν συγκεκριμένα ορισμένα κανάλια ιόντων, χωρίς να προκαλούν παρενέργειες σε άλλους και φάρμακα που προέρχονται από δηλητήρια αράχνης διατηρούν αυτήν την ακρίβεια».
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα ευρήματα αυτά θα δώσουν ώθηση σε περαιτέρω έρευνες. Ο καθηγητής Petrou πιστεύει ότι η ανακάλυψη μπορεί να «βοηθήσει στην ανάπτυξη φαρμάκων ακριβείας για τη θεραπεία της επιληψίας του συνδρόμου Dravet, η οποία ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τα υπάρχοντα φάρμακα».
Επιστημονικό Άρθρο:
, , , , , , , , , , , , , , and
