Ο νόμος για τη μη διάκριση των γενετικών πληροφοριών του 2008, ή GINA, επέκτεινε την πρόσβαση των ατόμων σε γενετικές πληροφορίες επιβάλλοντας αλλαγές στο κανόνα περί προστασίας της ιδιωτικότητας του φορέα ασφάλισης υγείας (HIPAA). Αυτές οι τροποποιήσεις, που ολοκληρώθηκαν το 2013 και το 2014, έδωσαν στους Αμερικανούς ένα πολιτικό δικαίωμα να αποκτήσουν αντίγραφα των δικών τους γενετικών αποτελεσμάτων που φυλάσσονται σε εργαστήρια που έχουν ρυθμιστεί από τον HIPAA. Σε ένα σχόλιο που δημοσιεύθηκε στις 4 Ιανουαρίου στο American Journal of Human Genetics, η Barbara J. Evans, καθηγήτρια Νομικής του Alumnae College και καθηγήτρια Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Χιούστον περιγράφει πως τα αστικά δικαιώματα και οι ανησυχίες για την ασφάλεια ήρθαν σε σύγκρουση μετά από αυτές τις αλλαγές και προσέφεραν στρατηγικές για τη συμφιλίωση των δύο πλευρών.
Το ατομικό δικαίωμα πρόσβασης που δημιουργήθηκε από το GINA είναι επίσης μια πηγή θερμών αντιπαραθέσεων. Οι νομοθέτες προέβλεπαν ότι οι Αμερικανοί χρειάζονται δικαίωμα πρόσβασης, για παράδειγμα, για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το ότι συνδέονται λανθασμένα με ένα έγκλημα που βασίζεται σε γενετική δοκιμή ή για να τους βοηθήσουν να εκτιμήσουν πως οι χάκερς έκλεψαν από ένα ερευνητικό εργαστήριο που αποθηκεύει τα γονιδιωματικά τους δεδομένα . Αλλά ο GINA δημιούργησε αυτό το δικαίωμα τροποποιώντας τον κανόνα προστασίας ιδιωτικού απορρήτου του HIPAA, ο οποίος άφησε κάποιους χαλαρούς άξονες.
«Έχετε δικαίωμα πρόσβασης μόνο εάν το συμβαλλόμενο μέρος που αποθηκεύει τα δεδομένα σας είναι εναρμονισμένο με τους κανόνες του HIPAA. Οι περισσότερες υπηρεσίες άμεσης εξυπηρέτησης πελατών και αποθήκευσης δεδομένων cloud δεν ρυθμίζονται από το HIPAA, επομένως ενδέχεται να μην έχετε δικαίωμα πρόσβασης εάν τα δεδομένα σας υπάρχουν, λέει η Evans και το νέο δικαίωμα πρόσβασης δεν ολοκληρώθηκε επιτυχώς με άλλους κανονισμούς, επομένως «έχετε έναν κανόνα που λέει στα ερευνητικά εργαστήρια για την παροχή πρόσβασης και την προστασία των πολιτικών σας δικαιωμάτων. Άλλες ρυθμιστικές αρχές προσπαθούν να αποκλείσουν την πρόσβαση, αναφέροντας ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια. Τα εργαστήρια είναι στη μέση και πολλοί Αμερικανοί στερούνται ενός ομοσπονδιακού πολιτικού δικαιώματος για να δουν τα δεδομένα τους».
Η πηγή της διαφοράς είναι ότι πολλά ερευνητικά εργαστήρια ρυθμίζονται από τον HIPAA και υπόκεινται στο νέο δικαίωμα πρόσβασης. Η παροχή πρόσβασης σε δεδομένα από ερευνητικά εργαστήρια είναι αμφιλεγόμενη διότι τα γονιδιωματικά δεδομένα που παράγουν δεν περιέχουν πάντα κλινικά σχετικές πληροφορίες (μόνο περίπου 200 αλληλουχίες γονιδίων έχουν γνωστή κλινική σημασία). Κάποιος μπορεί να ερμηνεύσει εσφαλμένα τα δεδομένα για να επιδιώξει άσκοπη ιατρική περίθαλψη ή πόρους υγειονομικής περίθαλψης για να διευκρινίσει τα ευρήματα που παρερμηνεύουν.
Λόγω των ανησυχιών ότι τα δεδομένα της έρευνας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά λάθος, οι βιοθεραπευτές και οι επαγγελματίες του τομέα της ιατρικής καθώς και οι ρυθμιστικές αρχές της ασφάλειας όπως η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και τα κέντρα για τα φάρμακα και τις υπηρεσίες Medicaid, τα οποία ρυθμίζουν τα κλινικά εργαστήρια, που αναγκάζουν τα ερευνητικά εργαστήρια να εμποδίσουν το νέο δικαίωμα πρόσβασης των ανθρώπων. «Τα καλά νέα είναι ότι δεν είμαστε αναγκασμένοι να επιλέξουμε μεταξύ ασφάλειας ή κατοχής πολιτικών δικαιωμάτων», προσθέτει η Evans. «Μπορούμε να έχουμε και τα δύο, αλλά απαιτεί οι ρυθμιστές να είναι έξυπνοι και να σκέφτονται έξω από τα συνηθισμένα».
Στο σχόλιό της, η Evans λέει ότι οι ρυθμιστικές αρχές ασφάλειας έχουν πολλά εργαλεία για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την ασφάλεια χωρίς να εμποδίζουν την πρόσβαση, όπως η απαίτηση προειδοποιήσεων και αποκαλύψεων και η αποστολή ενημερωτικών επιστολών σε γιατρούς. Συνιστά επίσης τη δημοσίευση βαθμολογιών αξιοπιστίας για οργανισμούς που παρέχουν υπηρεσίες γονιδιωματικής διερμηνείας. Το Κογκρέσο ενδέχεται επίσης να χρειαστεί να εγκρίνει κεφάλαια για να βοηθήσει τα ερευνητικά εργαστήρια να ασχοληθούν με το κόστος παροχής πρόσβασης μετά την λήξη των ερευνητικών επιχορηγήσεων.
«Η πρόσβαση στα δικά σας γονιδιωματικά δεδομένα σας επιτρέπει επίσης να ασκείτε σημαντικά συνταγματικά δικαιώματα, όπως τα δικαιώματα της Πρώτης Τροποποίησής, να συγκεντρώσετε και να υποβάλετε αναφορά στην κυβέρνηση. Μπορείτε να πάτε στα κοινωνικά μέσα και να συγκεντρώσετε ομάδες ανθρώπων με γονίδια όπως το δικό σας», λέει η Evans. «Όπως το δικαίωμα ψήφου, η πρόσβαση στα δικά μας γονιδιωματικά δεδομένα είναι ένα θεμελιώδες πολιτικό δικαίωμα που εξουσιοδοτεί τους ανθρώπους να προστατεύουν όλα τα άλλα πολιτικά τους δικαιώματα».
Ολόκληρο το επιστημονικό άρθρο:
Barbara J. Evans. HIPAA’s Individual Right of Access to Genomic Data: Reconciling Safety and Civil Rights. The American Journal of Human Genetics, 2018
