Τα τελευταία χρόνια, ευρήματα από διάφορες περιοχές του πλανήτη συνηγορούσαν υπέρ της συνύπαρξης των Νεάντερνταλ με τους σύγχρονους ανθρώπους για αρκετές χιλιάδες χρόνια. Πρόσφατα όμως, η ανακάλυψη μερικών πέτρινων εργαλείων δείχνει ότι τελικά ο σύγχρονος άνθρωπος έφτασε πολύ νωρίτερα στη Δυτική Ευρώπη από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα, συμβιώνοντας τελικά για πολλά περισσότερα χρόνια με τους Νεάντερνταλ.
Ανακάλυψη εργαλείων σε σπήλαιο της Πορτογαλίας
Συγκεκριμένα, μια ομάδα ερευνητών του τμήματος Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Louisville ανακάλυψε μερικά πέτρινα εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούνταν από σύγχρονους ανθρώπους και χρονολογούνται περίπου 41.000 με 38.000 χρόνια πριν, δηλαδή 5.000 χρόνια νωρίτερα από την εποχή που πιστεύαμε ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι επεκτάθηκαν στην Ευρώπη. Τα συγκεκριμένα εργαλεία μοιάζουν με άλλα που ανακαλύφθηκαν σε περιοχές της Ρωσίας και της Ευρασίας κι εντοπίστηκαν σε ένα σπήλαιο στην Κεντρική Πορτογαλία. Αυτό υποδεικνύει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη πολύ πιο γρήγορα από όσο πιστεύαμε, καθώς η επικρατέστερη άποψη μέχρι σήμερα ήταν ότι τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στη Δυτική Ευρώπη μπορούσε να συναντήσει κανείς μόνο Νεάντερνταλ.
Σύγχρονος άνθρωπος και Νεάντερνταλ
Η συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική καθώς αναμένεται να ρίξει φως στην αλληλεπίδραση των δύο ομάδων και να δώσει νέες πληροφορίες για τις μεταξύ τους σχέσεις. Οι Νεάντερνταλ εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο. Διάφορες θεωρίες κάνουν λόγο για αντίξοες κλιματικές συνθήκες και περιθωριοποίησή τους σε συγκεκριμένες περιοχές. Τα νέα ευρήματα όμως υποδηλώνουν ότι υπήρχε τελικά πολύ περισσότερος χρόνος για συνύπαρξη και αλληλεπίδραση των δύο πληθυσμών. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 1,5-2,1% του DNA του σύγχρονου ανθρώπου, με εξαίρεση τους Αφρικανούς, προέρχεται από τους Νεάντερνταλ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε μια πολύ κοντινή τοποθεσία (σπήλαιο Oliveira) σε αυτή που βρέθηκαν τα εργαλεία, τα τελευταία σημάδια που άφησαν οι Νεάντερνταλ χρονολογούνται πριν 37.000 χρόνια. Επομένως, είναι πολύ πιθανό οι δύο πληθυσμοί να βρίσκονταν σε επικοινωνία, να αντάλλασσαν ιδέες αλλά και συντρόφους.
Τέλος, ένα ακόμη ερώτημα που προκύπτει είναι πώς οι σύγχρονοι άνθρωποι κατάφεραν να επεκταθούν τόσο Δυτικά στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, εξαπλώθηκαν στο κεντρικό τμήμα της μέσω της πορείας των ποταμών. Τα νέα ευρήματα ωστόσο θα μπορούσαν να αποτελούν ένδειξη και για εξάπλωσή τους μέσω θαλάσσης.
Είναι πολύ πιθανό βέβαια αυτή να μην είναι η τελευταία ανακάλυψη που θα μας εκπλήξει καθώς η ανασκαφή στο συγκεκριμένο σπήλαιο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και υπάρχει αρκετή ποσότητα ιζήματος για μελλοντική έρευνα και εργασία.
Πηγές:
Jonathan A. Haws, Michael M. Benedetti, Sahra Talamo, Nuno Bicho, João Cascalheira, M. Grace Ellis, Milena M. Carvalho, Lukas Friedl, Telmo Pereira, Brandon K. Zinsious. The early Aurignacian dispersal of modern humans into westernmost Eurasia. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2020; 202016062.
