Το πνευμονογαστρικό νεύρο (Vagus nerve) είναι το δέκατο κρανιακό νεύρο και συνδέεται με τον παρασυμπαθητικό έλεγχο της καρδιάς, των πνευμόνων και του πεπτικού σωλήνα.
Αποτελεί το μακρύτερο νεύρο του αυτόνομου νευρικού συστήματος στο ανθρώπινο σώμα. Θεωρείται το πιο πολύπλοκο από τα κρανιακά νεύρα και επίσης το λιγότερο κατανοητό. Το πνευμονογαστρικό νεύρο ονομάζεται επίσης κρανιακό νεύρο X.
Ανατομία και λειτουργία
Οι αισθητηριακές λειτουργίες του πνευμονογαστρικού νεύρου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Σωματικές : Αυτές είναι αισθήσεις που γίνονται αισθητές στο δέρμα ή στους μύες.
- Σπλαχνικές: Αυτές είναι αισθήσεις που γίνονται αισθητές στα όργανα του σώματος.
Οι κινητικές λειτουργίες του πνευμονογαστρικού νεύρου περιλαμβάνουν:
- Τη διέγερση μυών στο φάρυγγα, στο λάρυγγα και στον μαλακό ουρανίσκο. Αυτά είναι η σαρκώδης περιοχή κοντά στο πίσω μέρος της οροφής του στόματος.
- Τη τόνωση των μυών στην καρδιά, όπου βοηθά στη μείωση του καρδιακού ρυθμού σε συνθήκες χαλάρωσης.
- Τη διέγερση των ακούσιων συσπάσεων του πεπτικού σωλήνα. Αυτές πραγματοποιούνται στον οισοφάγο, το στομάχι και το έντερο και επιτρέπουν στα τρόφιμα να κινηθούν μέσω του σωλήνα.
Οποιαδήποτε βλάβη του έχει ως αποτέλεσμα μια σειράς συμπτωμάτων. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί το νεύρο αυτό είναι τόσο μακρύ που επηρεάζει πολλές περιοχές.
Πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν: τη δυσκολία στην ομιλία ή την απώλεια φωνής, πιθανό πρόβλημα με την κατανάλωση υγρών, την απώλεια αντανακλαστικών, πόνο στο αυτί, ασυνήθιστο καρδιακό ρυθμό, ανώμαλη αρτηριακή πίεση, μειωμένη παραγωγή οξέος στομάχου, ναυτία ή έμετο, κοιλιακό φούσκωμα ή πόνο.
Το πνευμονογαστρικό νεύρο είναι το κλειδί για την ευημερία;
Όσο περισσότερη η επιστήμη ερευνά τη τεράστια σημασία του πνευμονογαστρικού νεύρου, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι η κατανόηση της μεγάλης λειτουργίας του αποτελεί υπόσχεση στη θεραπεία κάθε είδους ανθρώπινου πόνου.
“Υπάρχει μια τεράστια βιοηλεκτρική και βιοχημική σειρά αντιδράσεων για τα οποία ευθύνεται το πνευμονογαστρικό νεύρο και όλα αυτά είναι σχεδόν αδύνατο να μελετηθούν” αναφέρει η Τiffany Field, PhD και διευθύντρια του Touch Research Institute στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής στο Μαϊάμι.
Η Tiffany Field ισχυρίζεται ότι οι διακλαδώσεις του νεύρου συνδέονται με το πρόσωπο και τη φωνή.
“Γνωρίζουμε ότι τα άτομα με κατάθλιψη έχουν χαμηλή νευρική δραστηριότητα και αυτό σχετίζεται με λιγότερους τόνους και λιγότερο δραστικές εκφράσεις του προσώπου. Μία άλλη διακλάδωση του νεύρου φτάνει μέχρι το γαστρεντερικό σωλήνα. Εδώ, η χαμηλή νευρική δραστηριότητα σχετίζεται με αργή γαστρική κινητικότητα η οποία παρεμβαίνει στη σωστή πέψη. Ακόμη, άλλα παρακλάδια του νεύρου συνδέονται με την καρδιά, τους πνεύμονες και το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση του νεύρου συνδέεται με τη ροή ορμονών όπως η κορτιζόλη και η πεπτική ορμόνη γκρελίνη, την ανάπτυξη φλεγμονών και πολλών άλλων εσωτερικών διαδικασιών που διαμορφώνουν την ανθρώπινη υγεία και ευημερία”, αναφέρει.
Πώς μπορεί ένα νεύρο να έχει τόση μεγάλη επιρροή στο ανθρώπινο σύστημα;
Ενώ ορισμένες πτυχές της δραστηριότητας του πνευμονογαστρικού νεύρου είναι αδιάκριτες, είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο νεύρο είναι ο κυβερνήτης του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Αυτό βοηθά στον έλεγχο των αντιδράσεων χαλάρωσης του σώματος. Με απλά λόγια, η αυξημένη δραστηριότητά του αντισταθμίζει την απόκριση στο στρες, η οποία ελέγχεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα.
Ο Stephen Silberstein, MD, καθηγητής νευρολογίας και διευθυντής του Κέντρου Πονοκέφαλου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Thomas Jefferson της Φιλαδέλφειας ολοκλήρωσε μια ανασκόπηση το 2016 πάνω στη λειτουργία του πνευμονογαστρικού νεύρου. Αναφέρει ότι η αυξημένη δραστηριότητα του νεύρου επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό και επίσης απενεργοποιεί τη φλεγμονή, προκαλώντας την παραγωγή χημικών ουσιών από το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι η ενεργοποίηση του νεύρου μπορεί να σταματήσει μια κρίση άσθματος ή επιληψίας, όπως επίσης μπορεί να σταματήσει την ημικρανία ή τον πονοκέφαλο και να μειώσει την γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση».
Είναι γεγονός ότι για οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση που επιδεινώνεται από το άγχος ή τη φλεγμονή, από την αρθρίτιδα έως τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η διέγερση του συγκεκριμένου νεύρου μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία ή να ανακουφίσει τα συμπτώματα.
Ο Stephen Silberstein υποστηρίζει ότι οι νευροεπιστήμονες διερευνούν τη χρήση της διέγερσης του νεύρου και σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών και διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων και ψυχικών παθήσεων. Ήδη άλλωστε, υπάρχουν ενδείξεις ότι η διέγερση του νεύρου μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη ή να βοηθήσει άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. Αρκετοί είναι και οι επιστήμονες που ερευνούν την επιρροή του νεύρου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Πώς να πετύχουμε διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου;
Ενώ η ηλεκτρική διέγερση εφαρμόζεται από το 2000 και σε ορισμένες περιπτώσεις παρέχει ήδη ανακούφιση σε άτομα με μια σειρά από ασθένειες, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το πετύχουμε αυτό χωρίς συσκευή ή εμφύτευμα.
Για παράδειγμα το μασάζ, η γιόγκα, ο διαλογισμός, και η βαθιά αναπνοή, η φροντίδα του εντέρου, η σωστή διατροφή και η άσκηση προωθούν τη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος που είναι η δραστηριότητα του συγκεκριμένου νεύρου.
Σχετική έρευνα έδειξε ότι αυτές και πολλές σχετικές δραστηριότητες αυξάνουν τη δραστηριότητα μέσω υποδοχέων πίεσης που είναι θαμμένοι κάτω από την επιφάνεια του δέρματος και που βρίσκονται σε όλο το σώμα. Αυτοί μπορούν να ενεργοποιηθούν με εφαρμογή έντονης πίεσης ή μετά από βαθιά έκταση. Επίσης το ελαφρύ άγγιγμα ή η αγκαλιά ή η ισχυρή χειραψία είναι εγγενώς καταπραϋντικά.
Θα μπορούσε ένα νεύρο που ίσως δεν έχετε ακούσει ποτέ να είναι το κλειδί για την ενίσχυση της διάθεσής και τη μείωση του άγχους; Η φροντίδα αυτού του μακρού, περιπλανώμενου νεύρου είναι το κλειδί για την ευημερία μας.
References
https://en.wikipedia.org/wiki/Vagus_nerve
