Περίπου 5.000 χρόνια πριν, οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν πρωτόγονα λίθινα εργαλεία για να κάνουν διάτρηση στο κεφάλι μιας αγελάδας, καθιστώντας την μια πρώιμη γνωστή περίπτωση χειρουργικής επέμβασης κρανίου σε ένα ζώο.
Δεν είναι σαφές εάν η αγελάδα (Bos taurus) ήταν ζωντανή ή νεκρή όταν έλαβε χώρα η επέμβαση, αλλά αν ήταν ζωντανή, το ζώο δεν επιβίωσε δεδομένου ότι το κρανίο του ζώου δεν δείχνει σημάδια επούλωσης, σύμφωνα με νέα μελέτη .
Ωστόσο, ο σκοπός της επέμβασης παραμένει ένα μυστήριο. Αν η χειρουργική επέμβαση, γνωστή ως τρυπανισμός, ένας πρωτόγονος τύπος χειρουργικής επέμβασης στον εγκέφαλο που προοριζόταν να σώσει την αγελάδα και θα ήταν η παλαιότερη γνωστή απόδειξη κτηνιατρικής χειρουργικής σε ένα ζώο, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής της μελέτης Fernando Ramirez Rozzi, ειδικευμένος στην ανθρώπινη εξέλιξη στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας στην Τουλούζη.
Είναι επίσης πιθανό οι νεολιθικοί άνθρωποι να χρησιμοποίησαν απλά την αγελάδα για να εξασκηθούν στην διάτρηση «για να τελειοποιήσουν την τεχνική πριν την εφαρμόσουν στους ανθρώπους», δήλωσε ο Ramirez Rozzi και ο συνεργάτης του Alain Froment, βιολογικός ανθρωπολόγος στο Museum of Man, ένα ανθρωπολογικό μουσείο στο Παρίσι και το τόνισαν στη μελέτη.
Οι ερευνητές αποκάλυψαν το αρχαίο κρανίο των αγελάδων κατά τη διάρκεια ανασκαφής που διήρκεσε από το 1975 έως το 1985 στη νεολιθική περιοχή Champ-Durand στην Vendée, μια περιοχή στις ακτές του Ατλαντικού της δυτικής Γαλλίας. Μια ανάλυση έδειξε ότι το κρανίο της αγελάδας χρονολογείται κάποτε μεταξύ των 3400 π.Χ. και 3000 π.Χ., και ότι το ζώο ήταν σαφώς ενήλικας, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Όταν προηγουμένως οι αρχαιολόγοι εξέτασαν το σχεδόν πλήρες κρανίο των αγελάδων, σκέφτηκαν ότι μια άλλη αγελάδα πρέπει να έχει προκαλέσει το τραύμα. Αλλά η τρύπα – η οποία είναι 4,6 έως 6,4 εκατοστά – ήταν τόσο περίεργη που ένας από τους αρχικούς ερευνητές ζήτησε από τον Ramirez Rozzi και τον Froment να το εξετάσουν το 2012.
Εάν ένα άλλο ζώο είχε ταλαιπωρήσει την αγελάδα, το βίαιο χτύπημα θα είχε προκαλέσει κατάγματα ή θρυμματισμό γύρω από την πληγή, ανέφεραν οι ερευνητές. Και «δεν υπάρχουν ενδείξεις τέτοιου είδους κατάγματος, είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη. Ούτε η τρύπα μοιάζει με αυτή που προκλήθηκε από μολυσματική ασθένεια, όπως η σύφιλη ή η φυματίωση, σημείωσαν οι Ramirez Rozzi και Froment.
Ενώ χρησιμοποιούσαν ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης, οι ερευνητές είδαν κομμένα σημάδια γύρω από την τρύπα στο κεφάλι της αγελάδας που έμοιαζε εξωφρενικά με τα σημάδια αποκοπής που παρατηρήθηκαν στα κρανία των ασθενών ανθρώπων.
Οι πρώτες ενδείξεις τρυπανισμού σε ανθρώπινο κρανίο χρονολογούνται στη Μεσολιθική περίοδο, η οποία διήρκεσε από περίπου 8000 π.Χ. σε 2700 π.Χ., ανέφεραν οι ερευνητές. Οι αρχαιολόγοι έχουν αρκετές ιδέες για το γιατί οι αρχαίοι άνθρωποι θα ξύσουν ή θα τρυπήσουν μια τρύπα σε ένα κρανίο. Ίσως η τεχνική είχε ως στόχο την επίλυση μιας ιατρικής κατάστασης, όπως η επιληψία ή ίσως ήταν μέρος μιας τελετουργίας, ανέφεραν οι ερευνητές.
Στην περίπτωση της αγελάδας, δεν είναι ξεκάθαρο γιατί οι Νεολιθικοί άνθρωποι θα είχαν κάνει την υπέρβαση για να σώσουν μια αγελάδα με κάποια ιατρική διαταραχή, είπε ο Ramirez Rozzi. Είναι πιο πιθανό ότι οι αρχαίοι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το κρανίο της αγελάδας για την πρακτική τρυπανισμού.
Η μελέτη αυτή εκδόθηκε online από το Journal Scientific Reports στις 19 Απριλίου.
Επιστημονικό Άρθρο:
Fernando Ramirez Rozzi & Alain Froment, Earliest Animal Cranial Surgery: from Cow to Man in the Neolithic, Scientific Reports volume 8, (2018)
