Ο Κώστας Λιάκος εκπροσωπεί μια γενιά πλούσια σε ευαισθησίες, ανησυχίες και γνώσεις. Τον Κώστα Λιάκο τον θαυμάζουμε για τη γραφή του.Ξεδιπλώνει τις απόψεις του με παρρησία και μάς σαγηνεύει με την ωριμότητα και την καλλιέργειά του.
Η συνομιλία με τον Κώστα Λιάκο για το Maxmag ήταν υπέροχη!
Συστήσετε μας το βιβλίο σας «Όλα είναι παρελθόν»
Στο «Όλα είναι παρελθόν» παρακολουθούμε την ιστορία μιας νεαρής κοπέλας και τη δύσβατη πορεία της μέσα στο χρόνο. Από τα δύσκολα παιδικά και εφηβικά χρόνια στην Αμπχαζία, η πρωταγωνίστρια του βιβλίου μου μεταναστεύει στην Ελλάδα και δη στην Αθήνα. Εκεί γνωρίζει τον κόσμο των ενηλίκων και προσπαθεί με όπλα το πείσμα, την εξυπνάδα και την ομορφιά της, πρώτα να επιβιώσει και να προσαρμοστεί στις καινούριες συνθήκες και κατόπιν να πραγματοποιήσει τα όνειρά της. Αόρατο σύμμαχο σε αυτή τη μοναχική διαδρομή έχει την τύχη και όσα καταφέρνει ξεπερνούν και την πιο τρελή φαντασία. Μετά από χρόνια, πλούσια αλλά και μόνη θα γυρίσει πίσω στην πατρίδα της, όπου συνεχίζει να ζει απομονωμένη με τις ελληνικές της αναμνήσεις. Μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον της θα ανατρέψει την καθημερινότητά της και θα τη φέρει ξανά αντιμέτωπη με το παρελθόν της, καθώς εκεί κρύβονται οι απαντήσεις και το πρόσωπο του ανθρώπου , που διέταξε την εξόντωσή της.
Ποια είναι τα δυνατά στοιχεία του βιβλίου σας;
Είναι δύσκολο να αποποιηθώ την ιδιότητα του συγγραφέα και να «δω» το έργο μου αποκλειστικά σαν αναγνώστης. Θα προσπαθήσω να το κάνω με όση αντικειμενικότητα γίνεται και με δεδομένο ότι είμαι ο άνθρωπος που έχει διαβάσει τις 86.234 λέξεις του βιβλίου πολλές φορές.
Νομίζω ότι ένα δυνατό στοιχείο στο «Όλα είναι παρελθόν» είναι ο χαρακτήρας της πρωταγωνίστριας, της Τάμι. Η ζωή της καθεαυτή σε συνδυασμό με τις συνειδησιακές και συναισθηματικές μεταβολές, δημιουργούν τις προϋποθέσεις εκείνες, έτσι ώστε ο αναγνώστης να συνδεθεί μαζί της. Ο συναισθηματικός αυτός δεσμός και η ταύτιση με τα παθήματα της ηρωίδας παραμένουν ζωντανά σε κάθε σελίδα. Η ανάπτυξη των χαρακτήρων δεν υπολείπεται της πλοκής, η οποία οδηγεί βήμα-βήμα τον αναγνώστη προς τον επίλογο, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αναπάντεχος. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα βιβλίο γραμμένο σε σύγχρονη, απλή γλώσσα που ρέει αβίαστα. Οι διάλογοι, που εναλλάσσονται με την αφήγηση προσθέτουν ζωντάνια και μοιάζουν με σύντομες θεατρικές παρενθέσεις, ενώ οι περιγραφές και οι εικόνες-κάποιες φορές κινηματογραφικές-οπτικοποιούν το κείμενο και προσθέτουν μια δεύτερη αισθητική διάσταση στην ανάγνωση.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που συνδυάζει αρκετές θεματικές, από την εξέλιξη της χαρακτηροδομής των λογοτεχνικών υποκειμένων μέχρι τα βιτριολικά σχόλια για πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά φαινόμενα και γεγονότα που χρωμάτισαν με τον πόνο και το αίμα τους τη σύγχρονη ιστορία. Η λεπτή ευαισθησία, το χιούμορ, ο σατιρικός κυνισμός και ο απαλός αισθησιασμός που ισορροπούν διαρκώς μεταξύ τους είναι μερικά ακόμα δυνατά στοιχεία που μπορεί να ανακαλύψει ο καθένας που θα θελήσει να κάνει το ταξίδι των 367 σελίδων του μυθιστορήματος.
Η Ταμι ζει στο Σουχουμι.Γιατι η ηρωίδα σας είναι ξένη κι όχι Ελληνίδα;Τι σας ενέπνευσε;
Δεν υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που η ηρωίδα του βιβλίου είναι ξένη. Έτυχε! Η καταγωγή της όμως από το συγκεκριμένο μέρος έχει ίσως αφετηρία μία δική μου, ανεξήγητη έλξη προς τις χώρες που βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα. Η Αμπχαζία ως μια μερικώς αναγνωρισμένη χώρα, προϊόν ενός αιματηρού πολέμου θα μου έδινε την ευκαιρία να κάνω κάποια σχόλια για τη σύγχρονη ιστορία και θα εμπλούτιζε τον χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας του βιβλίου μου. Η δυστυχία που γεννά ο πόλεμος και η ανέχεια καθορίζουν τις επιλογές των ανθρώπων. Μου ήταν πολύ πιο εύκολο να φανταστώ μία κοπέλα που θα ήθελε να «δραπετεύσει» από το ρημαγμένο Σουχούμι, παρά να την αναζητήσω μάταια σε μια πόλη της Ελβετίας ή της Νορβηγίας.
Δε με ενέπνευσε κάποιο γεγονός ή κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο, πρόκειται απόλυτα για μυθοπλασία. Βέβαια στα πρόσωπα των ηρώων του βιβλίου μου συναντιούνται ο εαυτός μου και ζωές ανδρών και γυναικών –που για πολύ ή λίγο- διασταυρώθηκαν με τη δική μου. Ιστορίες που άκουσα , ιδέες που ενστερνίζομαι, μέρη που έζησα και ταξίδεψα, τόποι που φαντάστηκα, βιβλία που διάβασα, ταινίες που είδα, αποτέλεσαν την έμπνευση και το υλικό για να γραφεί το «Όλα είναι παρελθόν».
Έχετε ταξιδέψει ;Τι σας δίνει έμπνευση;
Είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κυρίως στη Ευρώπη. Δε γνωρίζω αν έχω ταξιδέψει λίγο ή πολύ, εξάλλου είναι θέμα συγκριτικό. Ξέρω όμως ότι μου αρέσει να το κάνω. Κατά μία έννοια «ταξιδεύω» ακόμα και στην Αθήνα, ανακαλύπτοντας πάντα κάτι νέο, πάντα κάτι που δεν είχα προσέξει πριν. Θεωρώ το ταξίδι σαν μία πνευματική άσκηση, είναι για μένα μια δοκιμασία για το μυαλό και τις αισθήσεις. Το ταξίδι δεν είναι απλώς μια εγγραφή εικόνων στο κεφάλι μας, που την ανασύρουμε όποτε το επιθυμούμε. Είναι μια αλλαγή εντός μας, από ανεπαίσθητη έως μεγάλη. Βγαίνουμε από το μικρόκοσμό μας και βλέπουμε τον κόσμο και τους ανθρώπους αλλιώς.
Ό,τι συλλέγουν οι πέντε αισθήσεις μου αποτελεί έμπνευση για μένα. Κουβέντες, εικόνες, γεύσεις, μυρωδιές, αγγίγματα μπορεί να γίνουν η αφορμή για μια ιστορία που πάντα θα έχει άξονα τους ανθρώπους και τις ζωές τους.
Εκτός από τη λογοτεχνία ποια άλλη τέχνη σας αρέσει;
Μου αρέσει πάρα πολύ η ζωγραφική. Θαυμάζω το χάρισμα όσων ζωγραφίζουν. Είτε πρόκειται για έργα αναπαραστατικά, είτε αφηρημένα, πάντα θα υπάρχει κάποιος λόγος να απολαμβάνω το θέμα, τα χρώματα, τις λεπτομέρειες, τις γραμμές ή και την ιδέα ενός εικαστικού έργου.
Είναι λυτρωτική για σας η γραφή;
Νομίζω πως η λέξη λύτρωση σε σχέση με τη γραφή είναι πολύ …βαριά. Δε γράφω για να απαλλαγώ από τα δεινά του βίου μου, ούτε για να γλιτώσω από κάτι. Δεν το έχω ανάγκη. Θα χαρακτήριζα το γράψιμο ως μια φυγή από την καθημερινότητα. Μια άλλη παράλληλη ζωή, συντροφιά με τους ήρωες μου και τις περιπέτειες τους. Μια δεύτερη ζωή, που συχνά εμπλουτίζει και γονιμοποιεί την αληθινή ζωή μου με τους αγαπημένους μου ανθρώπους.
Τι βιβλία διαβάζει ο συγγραφέας Κώστας Λιάκος;
Διαβάζω κυρίως μυθιστορήματα κοινωνικά και ιστορικά και βιογραφίες. Μου ταιριάζει περισσότερο η θεματολογία και το γλωσσικό ύφος των Λατινοαμερικανών και των Νοτιοευρωπαίων συγγραφέων. Ενώ διάβαζα κυρίως μεταφρασμένη πεζογραφία τα τελευταία χρόνια έχω κάνει «στροφή» σε σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Από τα φλύαρα βιβλία των πολλών εκατοντάδων σελίδων, που στην πραγματικότητα πρόκειται για πολλά βιβλία σε συσκευασία ενός, έχω στραφεί σε βιβλία με λιγότερες σελίδες αναζητώντας το μέτρο, τη λιτότητα και το ουσιώδες, που εξαφανίζονται στις ογκώδεις εκδόσεις που κατακλύζουν τις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων.
Έχετε χάσει ευκαιρίες στη ζωή σας που θα σας έδιναν εύκολο κέρδος;
Σε αυτή την ερώτηση η απάντηση θα είναι μονολεκτική και …μεταξική! Όχι!
Ποια στιγμή της ζωής σας νοσταλγείτε;
Κρίνω πως είναι σχεδόν αδύνατο να επιλέξει κανείς μία μόνο στιγμή, που νοσταλγεί, από ολόκληρη τη ζωή του. Αν είσαι και μεσήλικας όπως εγώ , τότε η επιλογή ανήκει στη σφαίρα της ουτοπίας! Θα έλεγα πως νοσταλγώ στιγμές από περιόδους της ζωής μου, όπου ήμουν περισσότερο ελεύθερος και ανέμελος να δοκιμάσω εμπειρίες χωρίς να σκέφτομαι ιδιαίτερα το «μετά» των πράξεων μου. Και για να είμαι επίκαιρος νοσταλγώ έντονα τη ζωή μου χωρίς μάσκες και αντισηπτικά, χωρίς τα ηλίθια σκουντήματα των αγκώνων και τον φόβο που σκεπάζει τα πάντα γύρω μας και απομακρύνει τους ανθρώπους.
Ποια στιγμή ήταν σημείο αναφοράς στη ζωή σας;
Για μια ακόμη φορά πιστεύω πως δεν αρκεί ο ενικός για να απαντήσω στην ερώτησή σας. Δεν μπορεί να είναι μόνο μια στιγμή , σημείο αναφοράς για μια ολόκληρη ζωή. Υπάρχουν περισσότερες στιγμές που καθορίζουν ή και αλλάζουν την πορεία μας στο χρόνο. Νομίζω ότι στιγμές-σημεία αναφοράς-είναι αυτές όπου «συναντιέσαι» με τους ανθρώπους της ζωής σου. Με τη σύντροφό σου, με τα παιδιά σου, με τους φίλους σου, με όλους και όλες που συνθέτουν το προσωπικό σου σύμπαν.
Υπάρχουν ευκαιρίες για νέους συγγραφείς;
Θεωρώ πως πάντα θα υπάρχουν ευκαιρίες για τον καθέναν που δοκιμάζει να εκτεθεί γράφοντας ένα βιβλίο. Σίγουρα δεν είναι πολλές, μπορεί να είναι και εξαιρετικά λίγες. Είναι πολύ δύσκολο να υπερπηδήσεις το τείχος της ανωνυμίας που κάνει τους εκδοτικούς οίκους από επιφυλακτικούς έως αρνητικούς στο να προωθήσουν νέους συγγραφείς. Ευτυχώς κάποιοι στον εκδοτικό χώρο τολμούν. Μπορεί το κίνητρο για κάποιον που ξεκινά να γράφει να είναι ισχυρό, δεν παύει όμως ανάμεσα στις λέξεις που πληκτρολογεί να εμφιλοχωρεί η αβεβαιότητα αν αυτό που γράφεται , με τόσο κόπο, θα τυπωθεί ή θα πεταχτεί στο καλάθι των σκουπιδιών κάποιου εκδότη, αδιάβαστο ή πλημμελώς αξιολογημένο. Σε καμιά περίπτωση όμως καθένας που γράφει και θέλει να διαβαστεί δεν πρέπει να αποθαρρύνεται και να παύει να αγωνίζεται για να πείσει πως το συγγραφικό του έργο αξίζει να έχει μία εκδοτική ευκαιρία ώστε να κριθεί από το αναγνωστικό κοινό.
Είστε δάσκαλος, τα παιδιά είναι δύσκολο να τα τραβήξει την προσοχή το βιβλίο;
Το βιβλίο έχει στις μέρες μας έναν πολύ ισχυρό αντίπαλο. Η εξέλιξη της τεχνολογίας με τις «έξυπνες» συσκευές που διαθέτει και με τις οποίες τα παιδιά εξοικειώνονται σε όλο και μικρότερες ηλικίες δυσκολεύει έως και ακυρώνει τα όποια προγράμματα φιλαναγνωσίας προσπαθούν να ευδοκιμήσουν στα σχολεία μας. Το κινητό και η εικόνα με όσα στοιχεία τα χαρακτηρίζουν, όπως είναι η κίνηση, το χρώμα, η αμεσότητα, η ευκολία, ακόμα και η διάδραση κάνουν την ανάγνωση ενός βιβλίου να φαντάζει μια παρωχημένη και βαρετή ενασχόληση, η οποία εκτός των άλλων απαιτεί συγκέντρωση, προσοχή και υπομονή. Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον του βιβλίου και ιδιαίτερα του έντυπου, από τη στιγμή που η χαρά της ανάγνωσης μοιάζει να αφορά όλο και λιγότερα παιδιά σχολικής ηλικίας. Για τα περισσότερα η μόνη σχέση με τα βιβλία-κι αυτή προβληματική-θα είναι με τα σχολικά εγχειρίδια και στην καλύτερη περίπτωση μέχρι το τέλος της Γ᾽Λυκείου.
Τα βιβλία διαμορφώνουν τις αξίες των ανθρώπων;
Νομίζω πως οι αξίες κληρονομούνται και διαμορφώνονται μέσα στην κοινωνία, η οποία απαρτίζεται από ανθρώπους. Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς, μαζί τους κι εγώ πως τα βιβλία, που αποτελούν ανθρώπινα έργα, μπορούν να επηρεάσουν με έμμεσο τρόπο τη σκέψη, τα συναισθήματα και τη δράση κάποιων από αυτούς που τα διαβάζουν. Νομίζω πως η ιστορία-με πολλά παραδείγματα-μπορεί να βεβαιώσει την παραπάνω άποψη.
O Κώστας Λιάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Σπούδασε Παιδαγωγικά και έκανε µεταπτυχιακό στη Διδακτική της Ιστορίας στο Πανεπιστήµιο της Αθήνας. Μιλάει αγγλικά και γαλλικά. Υπηρετεί ως δάσκαλος στη δηµόσια εκπαίδευση. Το Όλα είναι παρελθόν είναι το πρώτο του µυθιστόρηµα και σηµατοδοτεί το πέρασµά του από την όχθη της ανάγνωσης στην όχθη της συγγραφής.
Εκδόσεις πηγή εδώ
Κώστας Λιάκος φωτογραφικό αρχείο
