Ο τίτλος «Βαρδιάνος στα σπόρκα» αναμφίβολα προκαλεί απορία, ειδικά αν δεν είναι κανείς εξοικειωμένος με το ιδίωμα της Σκιάθου. Στο ιδίωμα αυτό επέλεγε να γράφει τα διηγήματά του ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες λογοτέχνες. Εάν επιχειρήσουμε λοιπόν να «μεταφράσουμε» τη φράση θα βρούμε ότι σημαίνει «Φύλακας στα μολυσμένα καράβια», με το μυστήριο όμως του τίτλου να παραμένει.
Το «διαμάντι» του Παπαδιαμάντη στην τηλεόραση της ΕΡΤ
Η πρεμιέρα της σειράς έγινε «με το δεξί» στην πλατφόρμα του ERTFLIX, μιας και κατάγραψε ιδιαίτερα ικανοποιητικά ποσοστά θέασης. Βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η σειρά «Βαρδιάνος στα σπόρκα» αξιοποιεί τον πλούτο της ελληνικής ιστορίας και λογοτεχνίας. Αναμφίβολα, επενδύσεις σαν κι αυτή μόνο θετικό πρόσημο θα μπορούσαν να έχουν, μιας και συνδέουν δύο τόσο αγαπητούς χώρους: τη λογοτεχνία και την τηλεόραση.
Μάλιστα, έχουν περάσει χρόνια απ’ όταν είχε μεταφερθεί πόνημα του λογοτέχνη στη μικρή οθόνη σε μορφή επεισοδίων, όπως η «Φόνισσα» (1993) με την Τούλα Σταθοπούλου. Η απόφαση λοιπόν να δοθεί πίστη σε μια τέτοια παραγωγή σίγουρα δίνει ελπίδες για ενίσχυση της σύνδεσης της ελληνικής τηλεόρασης με την πάμπλουτη ελληνική λογοτεχνία.
Υπόθεση
Ας γυρίσουμε όμως στον τίτλο. Ο «Βαρδιάνος στα σπόρκα» συνεγράφη από τον Παπαδιαμάντη στα 1893 κι αναφέρεται στην επιδημία χολέρας που έπληξε την Ευρώπη στα 1865. Τότε η ελληνική κυβέρνηση είχε λάβει ιδιαιτέρως αυστηρά μέτρα για την αποφυγή εξάπλωσης της μολυσματικής ασθένειας, στέλνοντας τους μολυσμένους στο έκτακτο λοιμοκαθαρτήριο στο νησί Τσουγκριά των Σποράδων με καράβια:
«Εναντίον της χολέρας τοῦ 1865 διετάχθησαν εν Ελλάδι μακραί και αυστηραί καθάρσεις. Τότε τα νεόκτιστα λοιμοκαθαρτήρια του τόπου δεν ήρκεσαν πλέον και δεν εκρίθησαν κατάλληλα διά τον σκοπόν των καθάρσεων, και διετάχθη προς τοις άλλοις να συσταθή έκτακτον λοιμοκαθαρτήριον επί της ερημονήσου Τσουγκριά. Τας πρώτας ημέρας του Αυγούστου είχαν καταπλεύσει ολίγα πλοία. Μετά δύο ή τρεις ημέρας ο αριθμός των κατάπλων εδιπλασιάσθη.» (Παπαδιαμάντης, Βαρδιάνος στα σπόρκα)
Το διήγημα και η σειρά αποδίδουν το γενικότερο κλίμα πανικού που επικρατούσε, έχοντας ως επίκεντρο την ιστορία της γρια-Σκεύως (Ρένια Λουιζίδου). Συγκεκριμένα, η γρια-Σκεύω ανησυχώντας για το γιο της που δουλεύει λοστρόμος σε καράβι που κατέπλευσε στην Κωνσταντινούπολη, αποφασίζει να μάθει τι απέγινε και να τον γλιτώσει. Μεταμφιέζεται λοιπόν σε φύλακα στα χολερικά καράβια ή αλλιώς, όπως γράφει ο Παπαδιαμάντης, γίνεται «Βαρδιάνος στα σπόρκα»…
Είναι μήπως ο «Βαρδιάνος στα Σπόρκα» επίκαιρος;
Το διήγημα του Παπαδιαμάντη γράφτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, τα μηνύματά του όμως φαντάζουν ιδιαίτερα επίκαιρα στην παρούσα ιστορική συγκυρία της πανδημίας. Προβληματισμοί του συγγραφέα μεταφέρονται και στη σειρά και εξετάζουν το φόβο, τη μικροπρέπεια και τη φιλαυτία των ανθρώπων. Πέρα όμως από το μικροεπίπεδο ο Παπαδιαμάντης μεταφέρει το συλλογισμό του και στο μακροεπίπεδο της κοινωνίας. Κατακρίνει τον εμπαιγμό του απλού κόσμου από τους μεγάλους οικονομικούς «παίχτες» και την ανικανότητα των υψηλά ιστάμενων της ελληνικής πολιτείας, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα χωρίς καλλωπισμούς κι αποσιωπήσεις τις ισχύουσες κοινωνικές αντιθέσεις. Γιατί μπορεί σε αυτόν και σε εκείνον το «χορό» να χορεύουμε όλοι, κάποιοι όμως αφήνονται να πέσουν…
Στοιχεία προβολής
Η σειρά θα προβάλλεται κάθε Σάββατο στις 22:00 το βράδυ (αρχής γενομένης από τις 2 Οκτωβρίου 2021).
Κάθε επεισόδιο θα είναι διαθέσιμο στην πλατφόρμα του ERTFLIX.
Το σενάριο επιμελούνται οι Σταύρος Αβδούλος και Ειρήνη Ριτσώνη.
Η σκηνοθεσία είναι του Μανούσου Μανουσάκη.
Πρωταγωνιστούν οι Ρένια Λουιζίδου, Γιώργος Σαββίδης, Τζένη Καζάκου
Trailer
