Η Αντιγόνη (το κορίτσι που αγαπούσε τους λύκους), του Φίλιππου Μανδηλαρά είναι εμπνευσμένη από την Αντιγόνη του Σοφοκλή αλλά και από τον Οιδίποδα επί Κολωνό και τους 7 επί Θήβας του Αισχύλου. Η μάτια του Φιλίππου Μανδηλαρά μας οδηγεί σε μία διαφορετική Αντιγόνη από αυτήν που έχουμε ήδη συναντήσει μέσα από τα σχολικά βιβλία. Ποια είναι όμως η διαφορετικότητα αυτή της Αντιγόνης, του κοριτσιού που αγαπούσε τους λύκους;
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
Η δικαιοσύνη, η εντιμότητα, η αλληλεγγύη, η κοινωνική ισότητα και η ελευθερία του ατόμου μέσα στο κοινωνικό σύνολο είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ο συγγραφέας μας. Για να το πετύχει αυτό εισάγει τα παιδιά με επεξηγηματικό και απολαυστικά περιγραφικό τρόπο στον κόσμο του μύθου.“Eλάτε να πάμε στη Θήβα μία μέρα λαμπρή όπου όλοι οι κάτοικοι της πόλης έχουν συγκεντρωθεί στο στάδιο ντυμένοι στα γιορτινά τους για να θαυμάσουν τους μελλοντικούς βασιλιάδες τους” γράφει ο συγγραφέας μας.
Ο συγγραφέας φωτίζει τον μύθο μέσα από το πρίσμα της Αντιγόνης και μέσα από το βλέμμα του Αίμονα, του γιου του Κρέοντα που αγαπάει την Αντιγόνη και αντιδρά στην εξουσία που ασκεί ο πατέρας του. Ο Αίμονας αντιστέκεται σθεναρά στην εξουσία του αυταρχικού βασιλιά πατέρα του και επιλέγει να επιστρατεύσει το θάρρος του και να συνταχθεί με την αγαπημένη του Αντιγόνη. Ο Φίλιππος Μανδηλαράς μας αποκαλύπτει μία νέα όψη, ένα νέο παράθυρο στην παιδική σκέψη για την έννοια και μορφή της Ελευθερίας.
«….Κάνεις δεν πρόσεξε το σκοτεινό δάσος έξω από τα τείχη της πόλης να ανοίγει, κανείς δεν είδε να προβάλει μέσα από το πηχτό σκοτάδι ο τυφλός λύκος που ήταν στην πραγματικότητα ο παλιός βασιλιάς της πόλης και πατέρας των αγοριών ο Οιδίποδας.»
ΑΝΤΙΓΟΝΗ: ΘΥΣΙΑ ΚΑΙ ΜΑΧΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τα βασικά ιδιώματα μεταξύ Αντιγόνης και Ισμήνης φωτίζονται, εννοείται ότι η Ισμήνη παραμένει φοβισμένη, εννοείται ότι η Αντιγόνη είναι η παρορμητική, είναι εκείνη που παίρνει την πρωτοβουλία να υπερασπιστεί το δίκαιο. “Αυτή ήταν η Αντιγόνη. Πεισματάρα τολμηρή μαχητική και ασυμβίβαστη”
Η αγάπη της Αντιγόνης για τον πατέρα της είναι το προσδόκιμο: «Ήρθε ο πατέρας να μάθει το νικητή. Πως γινόταν να τον αφήσω μόνο; Είπε αργότερα στην Ισμήνη όσο εκείνη της έπλεκε πλεξούδες τα μαλλιά. Και μου πε να προσέχουμε τα αδέλφια μας, γιατί η εξουσία είναι γλυκιά και δεν την αφήνει εύκολα εκείνος που την κρατά. Η Ισμήνη έχασε μία πλέξη στα μαλλιά. Λες να βρισκε κι άλλο κακό το σπιτικό τους; Μέσα λοιπόν από αυτή την υπέροχη τεχνική περίπλεξη που δημιουργεί ο συγγραφέας προεικονίζει αυτό που θα ακολουθήσει και προετοιμάσει τα παιδιά ψυχικά για το κακό που έπεται να συμβεί.
Τα ιστορικά στοιχεία ο συγγραφέας τα σέβεται, τα κρατάει ακριβώς όπως πρέπει. Αυτή την ιστορικότητα την περνάει όχι ως αρχαιολατρία αλλά ως μάθημα προς τη νεότητα για αυτό που πρέπει να πάρει από τα ιστορικά δρώμενα , την πεμπτουσία της ιστορίας. Ο συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς αφήνει στην συγκριτική ικανότητα των μικρών αναγνωστών την διάκριση ανάμεσα στις έννοιες Ελευθερία και Εξουσία.
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Με έναν τρόπο εικονικό και παραδειγματικό μας εξιστορεί τον τρόπο Αντίστασης της Αντιγόνης στις διαταγές του Κρέοντα. Η Αντιγόνη λοιπόν αντιστέκεται στο βασιλικό νόμο, και όλα αυτά για να ακολουθήσει το νόμο της καρδιάς της. Που πήγε η δικαιοσύνη; ρωτάει με επαναστατική διάθεση. Αυτή της ακριβώς την επανάσταση και αντίδραση πληρώνει με τη ζωή της.«Μήπως αυτός που ορίζει το σωστό και το δίκαιο δεν είναι πια σοφός;»
Για να λάβει την βασιλική διαταγή από τον Κρέοντα: «αφού επιλέγει να ορίζει εκείνη τους δικούς της νόμους αφήστε τη να γίνει λύκος ανάμεσα στους λύκους της γενιάς της αυτή είναι η απόφασή μου». Ο Κρέοντας φοβούμενος να χάσει τον θρόνο του, επιθυμεί να καταπνίξει το αίσθημα του δικαίου και του ωφέλιμου για την πολιτεία, υπερσιτίζει το εγώ του, καταπνίγει το εμείς . Ο Κρέοντας είναι κακός βασιλιάς γιατί αντί να επαινέσει το σωστό και το δίκαιο, το πνίγει στο βωμό του εγωισμού και της αλαζονείας.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΝΑΡΧΙΑ
Για αυτή την απόφασή της Αντιγόνης αντιδρά ο Κρέοντας με την υπέρτατη τιμωρία να τη φυλακίσει. Μέσα λοιπόν στην τυφλωμένη του δίψα για εξουσία ξεχνά το ίδιο του το παιδί τον Αίμονα, ο οποίος βλέποντας την αγέρωχη Αντιγόνη να κατευθύνεται προς το σκοτεινό δάσος αποφασίζει να την ακολουθήσει. Τι γίνεται όμως μετά; Ποια είναι η διαφορετικότητα του μύθου που μας προσφέρει ο συγγραφέας Φίλιππος Μανδηλαράς;
Δεν μένει παρά τα ίδια τα παιδιά να το ανακαλύψουν και να τοποθετηθούν με ελεύθερο πνεύμα και καθαρή καρδιά, όπως πάντα τα παιδιά ξέρουν από τη φύση τους να κάνουν. Πιστέψτε με θα το λατρέψουν. Γιατί όπως ο συγγραφέας Α.Σ Νήλ είπε: «Πρέπει να δώσουμε στο παιδί κατά την ανάπτυξη του όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ελευθερία, να καταργήσουμε την εξουσία και την αυταρχικότητα των ενηλίκων και να κάνουμε την εμπιστοσύνη και την αγάπη βάση των διαπροσωπικών σχέσεων.»
Όσο για την θαυμάσια εικονογράφηση με τα δυναμικά της χρώματα, τις παιδικές φιγούρες και τα μυθικά της τοπία, η Ναταλία Καπατσούλια φωτίζει το ονειρικό στοιχείο, δίνοντας οντότητα στις λέξεις.
