Ο διαγωνισμός «Mνήμες» χάρη στην εξαίρετη πρωτοβουλία της ιδρύτριας του 41 Street Café Ευαγγελίας Nούτσου δημιουργήθηκε. Το εικαστικό έργο του δημιουργού Γιώργου Mανιατάκη με τίτλο “Βενετία αλλιώς” αποτέλεσε την πηγή της δημιουργικότητας των διαγωνιζομένων ποιητών. Και πώς αλλιώς, αφού η ομορφιά του πίνακα, πέρα από την αισθητική του αρτιότητα, οδηγεί το θεατή στη δική του ερμηνεία. Ο δρόμος όπου το παλιό συνδέεται με το καινούργιο, η διασύνδεση δηλαδή παρελθόντος παρόντος υπήρξε το κυρίως αίτημα πρόκλησης των διαγωνιζόμενων.
Πράγματι το βιβλίο αυτό, οι Μνήμες, αποδεικνύει πώς όλα τα ποιήματα των παιδιών δονούνται από το προσωπικό τους ύφος και στίγμα, δημιουργώντας, με αυτό τον τρόπο ένα παζλ δημιουργικότητας φαντασίας και ποίησης. Πρόκειται για ένα παζλ έμπλεο από χρώματα, μουσική, λέξεις και δονήσεις του παρελθόντος. Ουσιαστικά, όλα ζουν στο παρόν υμνώντας το χθες.
Γράφει ο εικαστικός και συγγραφέας Γιώργος Μανιατάκης σε ένα εισαγωγικό ποίημα του στο βιβλίο. «Φυσά βοριάς, φυσά νοτιάς//αγρίεψε το κύμα//και οι δυο μας εχαθήκαμε//στης μοναξιάς τη σπείρα//σε πήρανε οι άνεμοι//και δεν σε ξαναείδα.»
Και οι 11 συμμετέχοντες – διακριθέντες στο εν λόγω βιβλίο αποτυπώνουν στο χαρτί τη χαραγματιά της άφθαρτης μνήμης. Ενσταλάζουν το δικό τους συναίσθημα, που αφυπνίζει τον αναγνώστη και τον μεταφέρει νοερά στη δίνη της μνήμης. Τον εμπλέκει μεθεξιακά στο συναίσθημα τους. Ας δούμε εν συντομία το προσωπικό τους αποτύπωμα στο εν λόγω βιβλίο Μνήμες, των εκδόσεων Αγγελάκη.
Λένια Αναστασοπούλου, Εύα Δημακοπούλου
Η Λένια Αναστασοπούλου στο ποίημα «Η πυξίδα μου» κάνει ελιγμούς στο αέναο πέρα-δώθε της ζωής, πυξίδα κρατώντας τις μνήμες της. Ξέρει πως ό,τι «εισπράττει» σήμερα, το οφείλει στο χθες. Η Εύα Δημακοπούλου στέκει στη μέση του δωματίου της νιότης με μάτια ορθάνοιχτα εμπρός στο άγνωστο. Μα η μνήμη τώρα φαίνεται στο χθες και κρυφοκοιτάζει τα συναισθήματά της νιότης. Θέλει δύναμη το αύριο. Το ξέρει γι’ αυτό «κλείνει την πόρτα και με γέλια κατεβαίνει τα σκαλιά τρέχοντας».
Ελένη Ζαραμητροπούλου, Χρυσοβαλάντου Καλαϊτζίδου
Η Ελένη Ζαραμητροπούλου εκστατική στέκεται εμπρός στον πίνακα του ζωγράφου και μας μιλά με λυρισμό αλλά και ρυθμό για την αρπαγή της Περσεφόνης. Η χαμένη αθωότητα, υπογραμμίζει, δε γυρίζει πίσω ούτε καν για έξι μήνες, δημιουργώντας ένα υπέροχο οξύμωρο σχήμα. Η Χρυσοβαλάντου Καλαϊτζίδου «ακούει το αίμα να κουβαλάει μνήμη μαζί με οξυγόνο». Οι αισθήσεις μας περιλούζουν συναισθήματα, μεταμορφώνονται σε μνήμες αλλοτινές. Μοντέρνα ποίηση, με όμορφους διασκελισμούς, τρυφερότητα και αφαιρετικότητα γράφει: “Βλέπεις εγώ είμαι το κλαράκι”.
Μυρσίνη Μόσχου, Μαρίνα Παπούλα
Η Μυρσίνη Μόσχου γράφει «Φορτίο αβάσταχτο η θύμηση στης μοναξιάς το βράχο». Όμως η ποιήτρια ξέρει πώς η ελπίδα γέννα τόλμη και θάρρος, συνεπιβάτες του αύριο. «Οι μνήμες πάντα νικούν!» όμορφα υπογραμμίζει. Η Μαρίνα Παπούλα γεμάτη αλληγορία μας συγκλονίζει καθώς παρομοιάζει το ανθρώπινο σώμα με το κόκκινο σπίτι της Μυκόνου. Γράφει στο κλείσιμο: «Τέλος τους σοβάδες και τις πέτρες. Όλα στη θάλασσα. Μα δεν σκέφτηκα πως και το νερό έχει μνήμη».
Μαρίνα Πετράτου, Σωτηρία Σκορδιάνου
Η Μαρία Πετράτου κοιτάζει το απέραντο γαλάζιο αναμένοντας το αύριο της Ελπίδας. Κλείνει στα κουτάκια της μνήμης την ευτυχία της παιδικότητας και περιμένει το αύριο για να φορτώσει τις καινούργιες τις αναμνήσεις. «Κι όμως βαθιά μέσα μας υπάρχουν μνήμες από τότε που ήμασταν παιδιά.» Η Σωτηρία Σκορδιάνου παίζοντας με τα γράμματα αλλά και τις λέξεις θυμίζει πόσο μικρό είναι το κενό ανάμεσα στο ξέχασα από το έχασα. Γράφει: “Κουβέντες μέχρι το ξημέρωμα και δάκρυα λίγο πριν τον αποχωρισμό. Το αντίθετο ή το αντίδοτο της μνήμης είναι η λήθη. Θυμάσαι; Mα πως! Σε (ξ)έχασα!”
Παναγιώτης Σταματέλος, Χρυσούλα Φούφα
Ο Παναγιώτης Σταματέλος τονίζει τη σημαντικότητα του οίκου στην καρδιά του, που δεν είναι άλλη από τη ζωντανή μνήμη της εστίας. Εκεί που πάντα ξεκουράζεται η καρδιά. Γράφει: “Το σπίτι αυτό έχει μνήμες, οι μνήμες μας έχουν και αυτές σπίτι”. Η Χρυσούλα Φούφα σε ένα σπίτι πέτρινο θυμάται μιαν άλλη εποχή υπογραμμίζει την αιωνιότητα της μνήμης του απέραντος του συναισθήματος γράφοντας: “Στ’ αθώα μάτια μικρού παιδιού, ακόμη θύμησες μεγάλου”.
Νίκος Χηνάρης
Τέλος, ο Νίκος Χηνάρης είναι όπως αυτογραφικά σε α’ πρόσωπο γράφει «είμαι ο δάσκαλος που δε δέχεται μαθήματα, είμαι ο Πάρης κι έχω ξεχάσει την Ελένη.» Μέσα από το “Δεν θυμάμαι “, μας περνά με ρυθμό την αξία της μνήμης. Την υπεροχή της στο συναίσθημα, τη γεφυροποιό της δύναμη ανάμεσα στη χαρά και στη λύπη.
Η παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 στο Cace 41. Εξαιρετική ήταν η πλαισίωση του όλου εγχειρήματος από την σχολή χορού Rags Factory. Την παρουσίαση συνόδευσαν με χορευτικά στιγμιότυπα οι ηθοποιοί Ευγενία Μανούσου και Αρσένιος Γαβριηλίδης. Oι φωτογραφίες της εκδήλωσης είναι του Γιάννη Γκογκόπουλου. Στον συντονισμό ήταν η συγγραφέας και διανοήτρια Παναγιώτα Μπλέτα και για το βιβλίο μίλησε η βιβλιοκριτικός και συγγραφέας Χρύσα Νικολάκη.
