Ρομαντισμός και φαντασία
Η νουβέλα «Ελπίδα, το βιβλίο που κάηκε» είναι η πρώτη νουβέλα της ποιήτριας Σοφίας Τανακίδου. Η ηρωίδα του βιβλίου, η Ελπίδα, επιδιώκει το καλό των αγαπημένων της. Ως άλλη Μοίρα, ορίζεται υπεύθυνη της ευδαιμονίας τους. Όλα έγκεινται, όμως, στο κατά πόσο θα αφεθούν στο κάλεσμα της, στο κατά πόσο θα πιστέψουν στο εκτυφλωτικό φως της ελπίδας ή θα βυθιστούν στο σκοτάδι της τραχιάς πραγματικότητας. Ο ρομαντισμός συμβαδίζει με τη φαντασία. Βήμα-βήμα η αγάπη με το όνειρο πορεύονται για να φτάσουν στην τελείωση. Μόνο δυο σημεία αφήνει ανομολόγητα η συγγραφέας, που καθορίζουν την αρχή του τέλους, ανάλογα με την προσωπική ανάγνωση του φιλαναγνωστικού της κοινού.
Μέσω της αστρικής προβολής, η ηρωίδα του βιβλίου, η Ελπίδα, εγκαταλείπει το ακίνητο σώμα της και επισκέπτεται τα θέλω της. Ως από μηχανής Θεός, λύνει τα αδιέξοδα των αγαπημένων της αναφορικά με την πραγμάτωση του ονείρου της, που ποτέ δεν εγκαταλείπει. Είναι μια περίπτωση εικονικής πραγματικότητας, όπου εκείνη, ως νέος κυβερνοχώρος του δικού της ονειροδιαστήματος, ελέγχει και κινεί εγκεφαλικά.
Σάρκα κι οστά στο άυλο
Η ηρωίδα Ελπίδα δίνει σάρκα και οστά στο άυλο, χωρίς να αποχρωματίζει διόλου το όνειρο. Αγγελικά πλασμένη, ως άλλη σύγχρονη Αθηνά, με καταγάλανα μάτια, παλεύει με νύχια και δόντια να υπερασπιστεί τα δικά της τείχη, την δική της ιδανική πολιτεία. Σαν ταξιδευτής διαχωρίζει το πνεύμα της, εκμηδενίζει το βάρος της σάρκας της και παλεύει για το ακατόρθωτο, την ολοκλήρωση του ονείρου της.
Το τέλος του βιβλίου, απίστευτα συγκινητικό, δικαιώνει τον τίτλο του βιβλίου. Γραφή στρωτή, απλή και μεστή με βαθύ συναίσθημα, έχει σαν κεντρικό σημείο αναφοράς την αλήθεια της συγγραφέως. Την προσωπική της κατάθεση ψυχής. Κι αυτό το αυτοαναφορικό του σημείο, είναι έκδηλο στην βαρύτητα που κρύβει μέσα στις απλές του προτάσεις.
«Τα βιβλία πολλές φορές άδικα καίγονται, μα ξαναγράφονται. Τα όνειρα, αν καούν, δεν έχουν τη δυνατότητα να ξαναζήσουν από την αρχή ποτέ.»
Το σημαντικό στοιχείο που αξίζει να προσεχτεί και το διαφοροποιεί από άλλες νουβέλες είναι η σημαντικότητα, του κάθε ήρωα. Όλοι ισοψηφούν στην καρδιά της Ελπίδας. Γιατί η Ελπίδα τελικά ανήκει σε όλους!
«Όλοι στη ζωή για την Ελπίδα είμαστε οι ήρωες ενός βιβλίου. Αυτό το βιβλίο άλλοι επιθυμούν να το κάψουν, άλλοι να το εκδώσουν και άλλοι απλά να το ζήσουν.»
«Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί ήρωες, μικροί και μεγάλοι ήρωες, κάθε ήρωας είναι και καλός και κακός και μικρός και μεγάλος.»
Πάθος για το όνειρο
Η νουβέλα «Ελπίδα, το βιβλίο που κάηκε» είναι ο ναός της Ελπίδας, όπου εκεί φωλιάζει ανόθευτο το αύριο. Εκεί, γεννιέται το όνειρο, αμόλυντο από το χθες. Εκεί, μέσα από τις στάχτες του καμμένου βιβλίου ξαναγεννιέται ο φοίνικας της Ελπίδας.
«Έπρεπε να ζήσει, να τα καταφέρει, έπρεπε επιτέλους να σηκώσει το κεφάλι, όχι απέναντι πια στους ανθρώπους, αλλά απέναντι στη ζωή, να σφίξει τη γροθιά της, την ψυχή της, το κορμί της και να ζήσει.»
Συγκινητικό, γεμάτο τρυφερότητα και πάθος για τη ζωή, τοποθετεί στην κλίμακα των αξιών πρώτη την αγάπη και την ελπίδα. Αυτές αρκούν για τον επαναπροσδιορισμό της ζωής της ηρωίδας, ακόμα κι όταν εκείνη νομίζει ότι η ζωή της έχει φτάσει στο τέλμα. Μεταφυσικό, υπέροχα δοσμένο θεατρικά, με συνεκτικό δέσιμο μεταξύ των ενοτήτων, η νουβέλα της Σοφίας Τανακίδου, «Ελπίδα , το βιβλίο που κάηκε» εξάπτει με τη νιτσεϊκή του, υπεράνθρωπη διάσταση, προκαλώντας τον αναγνώστη να το διαβάσει απνευστί. Πρωτότυπο και ταυτόχρονα βαθύτατα ανθρωπιστικό, επανακαθορίζει το νόημα της ζωής με άξονα την ελπίδα.
«Η Ελπίδα, η καλύτερα η ψυχή της Ελπίδας, πάλευε γι’ αυτό το βιβλίο. Θυμήθηκε το χέρι της που έτρεμε, όπως όταν ήταν άρρωστη. Έγραφε, ναι, τώρα το είχε καταλάβει, έγραφε, γι’ αυτό το κουνούσε διαρκώς. Ξαναέγραφε την ιστορία της.»
