Και φυσικά λέγοντας βαγόνι, εννοώ κάθε είδους μεταφορικό μέσο, είτε αυτό είναι μετρό, τραμ, λεωφορείο, τρένο ή οτιδήποτε μπορεί κανείς να εννοήσει. Αλήθεια, πόσοι είναι οι άνθρωποι που θα δεις με ένα βιβλίο στο χέρι οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, σε κάθε χώρο, ανεξαρτήτου των συνθηκών; Στις μέρες μας μάλλον ο αριθμός δεν πρέπει να είναι πολλά υποσχόμενος, παρ’ όλα αυτά, είναι ακόμη αισθητός.
Οδεύοντας με ταχύτατους ρυθμούς προς το φθινόπωρο, άρα και την καθιερωμένη και πρώτα απ’ όλα, φορτωμένη ρουτίνα, ο καθένας από εμάς ξεμένει από ελεύθερο χρόνο, κι έτσι με δυσκολία μπορεί να βρει την ευκαιρία να ασχοληθεί με τον εαυτό του, ό,τι κι αν προϋποθέτει αυτό. Όταν μιλάμε βέβαια για τους λεγόμενους “βιβλιοφάγους”, ή εν πάση περίπτωση, για όποιον βρίσκει λίγη ηρεμία ανοίγοντας κάποιο βιβλίο, τα πράγματα κάπως μπορούν να ισορροπήσουν. Οι αρκετές ώρες που ξοδεύει κανείς στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για την μετακίνηση του είναι το κλειδί: είναι ένας χώρος που, κατά τη γνώμη μου, προδιαθέτει μετατροπή, σίγουρα βέβαια με πολλή φαντασία, σε μια βιβλιοθήκη ή ένα μικρό αναγνωστήριο, όπως και να έχει, κάνουν τη δουλειά τους. Μπαίνοντας στο μετρό το πρωινό μιας Δευτέρας για παράδειγμα, στην πραγματικότητα, ίσως και να βρίσκεσαι ταυτόχρονα σε διαφορετικούς κόσμους. Τα αντικείμενα προς ανάγνωση μπορεί να είναι πολλά, είτε κάποια εφημερίδα, κάποιο έγγραφο για τη δουλειά, για το σχολείο ή το πανεπιστήμιο, μιλάμε όμως ακόμη για περιπτώσεις που ακόμη μας κρατούν δεμένους στην πραγματικότητα.
Αυτό που έχει πραγματικό ενδιαφέρον, είναι το πού μπορεί να βρίσκεται κάποιος με ένα λογοτεχνικό βιβλίο στα χέρια. Όποτε μπαίνω σε κάποιο τρένο, πάντα μου αρέσει να παρατηρώ τι είναι αυτό που διαβάζουν οι άνθρωποι γύρω μου, να δω τον τίτλο, το εξώφυλλο του βιβλίου, αν είναι στην αρχή, τη μέση ή το τέλος. Το πόσο ένα βιβλίο μπορεί να μας κάνει να ξεχάσουμε την πραγματικότητα, να κάνουμε zone out και να υπάρχουμε μόνο μέσα σε αυτό, είναι αυτό που με συναρπάζει περισσότερο σε αυτές τις περιπτώσεις· πρόκειται για μια μικρή φυγή στο παρόν, κάτι που εμφανίζεται μόλις ανοίξουμε την πρώτη σελίδα, και εξαφανίζεται με το άνοιγμα της πόρτας του συρμού.
Το πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις έγκειται στην πρακτικότητα των βιβλίων ως προς τη μεταφορά τους. Βγάζοντας από το προσκήνιο τα μικρά tablets που έχουν βγει στην αγορά για αυτόν ακριβώς το λόγο, τα λεγόμενα «pocketbooks», και αναφερόμενοι σε όσους προτιμούν τα φυσικά βιβλία, παρατηρούμε πως οι περισσότερες εκδόσεις δεν βοηθούν στην μετακίνηση τους σε ένα βαγόνι γεμάτο ανθρώπους. Μια καλή ιδέα για αυτό, κάτι που θα βοηθούσε και στην προώθηση της ανάγνωσης βιβλίων, όχι μόνο στα ΜΜΜ, αλλά και γενικότερα, θα ήταν η δημιουργία μια σειράς από τους εκδοτικούς οίκους, με την έκδοση βιβλίων που θα εξυπηρετούν ακριβώς αυτό το σκοπό, θα είναι μικρά, πρακτικά και εύκολα στη μετακίνηση. Με ένα τέτοιο πρόγραμμα, αναμφίβολα ο δείκτης ανάγνωσης για τη χώρα μας θα μπορούσε να ανέβει σημαντικά, ενώ όλο και πιο εύκολα τα βαγόνια των μέσων να γεμίσουν με βιβλία.
Οι τρόποι που τα βιβλία συμβάλλουν στη ζωή μας είναι πολλοί περισσότεροι πέραν της μικρής διεξόδου από την καθημερινή ρουτίνα, σε κάθε περίπτωση όμως, η λύση αυτή είναι ενθαρρυντική. Σε μια καθημερινότητα τόσο ταραγμένη, όλοι πασχίζουν να βρουν μια μορφή ηρεμίας, να αλλάξουν παραστάσεις, να μη σκέφτονται, έστω για μια στιγμή· το να κουβαλάς πάνω σου τον τρόπο, σίγουρα είναι μια αρχή.
