“Με άνεμο κακό”: Η ιστορία της Αλγερίας ζωντανεύει μέσα από το μυθιστόρημα της Kaouther Adimi

“Απ’τη μέρα που γεννήθηκα, ήταν σαν να φυσούσε πάνω μου ένας κακός άνεμος, να με ταρακουνούσε, να με τράνταζε απότομα, να με παρέσυρε και να μη σταματούσε στιγμή να σφυρίζει στα αυτιά μου, εξαντλώντας με, εμποδίζοντάς με να σκεφτώ, να βρω ένα καταφύγιο για να αναπαυθώ.”

Η πλοκή του βιβλίου

Αλγέρι, 1972. Ένας άνεμος κακός, προερχόμενος από την έρημο Σαχάρα καλύπτει με κόκκινη άμμο όλη την πόλη, ενώ σε ένα μικρό συνοικιακό βιβλιοπωλείο, ο ΣαΪντ, φτασμένος πια συγγραφέας, παρουσιάζει το τελευταίο, πολυσυζητημένο βιβλίο του, το οποίο αφηγείται τη ζωή του Ταρέκ και της Λεϊλά, παιδικών φίλων του συγγραφέα, οι οποίοι, εν αγνοία τους, έγιναν πρωταγωνιστές του “μεγαλύτερου αλγερινού μυθιστορήματος”. Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμεί μια φωτογραφία της ίδιας της Λεϊλά κι η έκδοσή του θα αναγκάσει την ίδια και τον σύζυγό της, Ταρέκ, να εγκαταλείψουν το Αλγέρι για πάνω από είκοσι χρόνια, αφού θα νιώσουν προδομένοι από τον άλλοτε παιδικό τους φίλο. Την σκυτάλη της αφήγησης θα πάρει η συγγραφέας του βιβλίου “Με άνεμο κακό” -της οποίας η ταυτότητα θα αποκαλυφθεί στο τελευταίο  μόλις κεφάλαιο – για να αποκαταστήσει την αλήθεια, γράφοντας για τη μη μυθιστορηματική ζωή των δύο αυτών ανθρώπων.

Advertisements

Ο Ταρέκ κι ο ΣαΪντ γεννήθηκαν σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Αλγερίας, το Ελ Ζαχρά, την ίδια περίοδο. Ο Ταρέκ έμεινε ορφανός από πατέρα  λίγες ώρες αφότου ήρθε στον κόσμο, αφού εκείνος σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα αμέσως μετά τη γέννησή του. Η μουγγή μητέρα του Ταρέκ, χήρα πια, καλείται να μεγαλώσει ολομόναχη τον γιο της σε μια περίοδο μεγάλης φτώχειας, έτσι αποδέχεται αμέσως την πρόταση της καλής της φίλης και γειτόνισσας, Σάφια, να θηλάζει για λίγες ώρες καθημερινά ένα άλλο μωρό του χωριού, τον ΣαΪντ, με αντάλλαγμα λίγα τρόφιμα. Τα δυο αγόρια θα μεγαλώσουν μαζί στις έρημες εκτάσεις του Αλγερίου, θα εξερευνήσουν τα γύρω βουνά και θα ερωτευτούν το ίδιο κορίτσι, την Λεϊλά, ώσπου ο Σαϊντ θα φύγει για σπουδές στην Τιφλίδα, ενώ ο Ταρέκ θα παραμείνει ένας απλός βοσκός και θα δει τον παιδικό του έρωτα,  να παντρεύεται έναν κατά πολύ μεγαλύτερό της άνδρα και να φέρνει στον κόσμο ένα μωρό. Όταν η Λεϊλά εγκαταλείψει τον πρώτο της σύζυγο, ο Ταρέκ θα νιώσει πως τώρα είναι η στιγμή να διεκδικήσει την αγάπη της. Έτσι, παρά την κατακραυγή του χωριού και παρά το γεγονός πως εκείνη έχει ήδη ένα γιο από τον πρώτο της γάμο, ο Ταρέκ κι η Λεϊλά θα παντρευτούν, φέρνοντας στον κόσμο τέσσερα συνολικά παιδιά, όλα τους κορίτσια.

Μέσα από τη γλαφυρή αφήγηση της ζωής των τριών πρωταγωνιστών του βιβλίου “Με άνεμο κακό”, ζωντανεύει ολόκληρη η σύγχρονη ιστορία της Αλγερίας, αρχής γενομένης από τη Γαλλική Αποικιοκρατία και τον αντίκτυπο που αυτή είχε στη γλώσσα, τη θρησκεία και τα ήθη του Αλγερινού κράτους. Το γαλλικό διάταγμα που απαγόρευε τη χρήση της αραβικής γλώσσας στην προσαρτημένες περιοχές, η κατάταξη του Ταρέκ στο γαλλικό στρατό κι η επιστράτευση του ΣαΪντ ένα χρόνο αργότερα, οι βδομάδες που ο Ταρέκ κατέλυσε μαζί με το υπόλοιπο στράτευμα στις Βερσαλλίες, τα αφροδίσια νοσήματα, η κατακράτηση μισθών κι η τελική απέλασή του στην Αλγερία, αποτυπώνουν με μεγάλη ακρίβεια τη σαρωτική επέλαση της Αποικιοκρατίας, αλλά και το σκληρό της “πρόσωπο” αφού οι Αφρικανοί ήταν ανεπιθύμητοι στη Γαλλία, παρά το γεγονός ότι πολέμησαν γι’ αυτήν, θυσιάζοντας, κάποιοι, μέχρι και τη ζωή τους. Ο Τάρεκ ενσαρκώνει την ίδια την ιστορία της χώρας του, αφού βιώνει στο πετσί του κάθε αλλαγή σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, από τους εφιάλτες που κληρονόμησε μετά το τέλος του πολέμου, στη χαρά που φέρνουν τα νέα για την ανεξαρτησία της Αλγερίας. Ταξιδεύει κι εργάζεται πρώτα στο Παρίσι και μετά στην Ρώμη, αφού με γαλλικό διάταγμα, μετά την διακήρυξη της ανεξαρτησίας, απαγορεύεται η απασχόληση Αλγερινών στη γαλλική βιομηχανία. Κι ενώ στη Ρώμη φαίνεται να βρίσκει τη γαλήνη που έψαχνε όλη του τη ζωή, ένα τηλεγράφημα θα κρίνει αναγκαία την επιστροφή του στο Αλγέρι και την οικογένειά του, αυτή που για χρόνια συντηρούσε με εμβάσματα αλλά έβλεπε σπάνια. Τα ταραγμένα χρόνια που θα ακολουθήσουν, θα βρουν ενωμένη την οικογένεια του Ταρέκ, αγνοούμενο τον Σαϊντ και την Αλγερία σε μόνιμο αναβρασμό με τους Ισλαμιστές να απειλούν να πάρουν την εξουσία. 

Η δύναμη των λέξεων και της αγάπης

Αν και μεγάλο κομμάτι του βιβλίου αφιερώνεται στις πολιτικές ταραχές της Αλγερίας που “τρέχουν” παράλληλα με την προσωπική ιστορία των ηρώων του, δίνοντας έτσι ένα πολιτικό πρόσημο στο μυθιστόρημα της Adimi, έτεροι θεματικοί άξονές του είναι ο πόλεμος, οι οικογενειακοί δεσμοί, τα ήθη και τα έθιμα της Αλγερίας αλλά κυρίως, η δύναμη των λέξεων και της αγάπης, που ο καθένας μας δείχνει με διαφορετικό τρόπο. Ο Ταρέκ μεγάλωσε μέσα στην απόλυτη σιωπή κι αδυνατούσε πάντοτε να εκφράσει όσα ένιωθε με λέξεις. Η Λεϊλά, παρά τις κοινωνικές επιταγές που ήθελαν τη γυναίκα να παραμένει αγράμματη και να φροντίζει μόνο το σπίτι και την οικογένειά της, έμαθε γραφή κι ανάγνωση. Κι ο Σαϊντ, την οπτική του οποίου για την ιστορία του Ταρέκ και της Λεϊλά μαθαίνουμε μόνο μέσα από αυτά που επέλεξε να γράψει στο μυθιστόρημά του, χρησιμοποίησε  τις λέξεις για να εκδικηθεί, πιθανόν, τους δύο παιδικούς του φίλους που έσμιξαν, απογοητεύοντάς τον. Η Adimi ψυχογραφεί θεσπέσια τους ήρωές της, χαρίζοντας στους αναγνώστες της ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα – τοιχογραφία μιας ολόκληρης χώρας, αλλά και μια συγκινητική ιστορία αγάπης δυο ανθρώπων που έζησαν κόντρα στον κακό άνεμο που φύσηξε στις ζωές τους. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις. Βρείτε το εδώ.