«Στάχτη στο Στόμα» της Μπρέντα Ναβάρο: H ταυτότητα και η μετανάστευση στο επίκεντρο

«Στάχτη στο Στόμα», Μπρέντα Ναβάρο

Μετά το συγκλονιστικό της μυθιστόρημα με τίτλο «Άδεια Σπίτια» (Carnivora, 2021), η Μεξικανή Μπρέντα Ναβάρο επιστρέφει με νέο βιβλίο που φέρει τον – αν μην τι άλλο- ιντριγκαδόρικο τίτλο «Στάχτη στο Στόμα» και κυκλοφορεί από τις ίδιες εκδόσεις σε εξαιρετική μετάφραση της Ασπασίας Καμπύλη.

 

«Δεν τον είδα αλλά είναι σαν να τον είδα, επειδή το έχω να μου σφυροκοπάει το μυαλό, να μη μ’αφήνει να κοιμηθώ. Η ίδια πάντα εικόνα: o Ντιέγο να πέφτει κι ο ήχος του κορμιού του που τσακίζεται στο έδαφος.»

 

Με αυτά τα σοκαριστικά λόγια ανοίγει και κλείνει το βιβλίο της Ναβάρο, διαγράφοντας έτσι έναν αφηγηματικό κύκλο γεμάτο πόνο. Ο Ντιέγο, ο μικρότερος αδερφός της ανώνυμης και μοναδικής αφηγήτριας του «Στάχτη στο Στόμα», καταφέρνει να «πετάξει» για έξι δευτερόλεπτα, ώσπου να τερματίσει τη ζωή του με ένα γδούπο κι η μεγαλύτερη αδερφή του μένει πίσω, προσπαθώντας να ανασυνθέσει το παρελθόν. Να βρει όλα εκείνα τα σημάδια που μαρτυρούσαν το τραγικό τέλος του Ντιέγο, αλλά τόσο εκείνη όσο κι ο περίγυρός τους αγνοούσαν, απορροφημένοι από τον αδιάκοπο αγώνα επιβίωσης που έδιναν καθημερινά.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Οι χρονικές εναλλαγές της αφήγησης, το τώρα και τότε, ξετυλίγουν σιγά σιγά το κουβάρι της ιστορίας μιας οικογένειας που μετανάστευσε από το Μεξικό στην Ισπανία, όπου και τελικά αποδεκατίστηκε. Τα παιδικά χρόνια της ηρωίδας, οι δυσκολίες επιβίωσής τους στο Μεξικό αλλά κι εκείνα τα μικρά πράγματα που δίνουν χαρά στα παιδιά, η φυγή της μητέρας τους στην Ισπανία προς εύρεση εργασίας, η εννιάχρονη απουσία της και τα σημάδια αυτής στην ψυχή των δύο πρωταγωνιστών, του Ντιέγο και της αδερφής του,η μετανάστευση των ίδιων στην Ισπανία για να ζήσουν στο πλευρό της μητέρας τους, η αδυναμία ενσωμάτωσής τους στην νέα χώρα, ο ρατσισμός κι όλα όσα εκεί αντιμετώπισαν, συνθέτουν το παζλ της προσωπικής διαδρομής της ανώνυμης ηρωίδας, η οποία ψάχνει να βρει απαντήσεις, ενώ παράλληλα προσπαθεί να επιβιώσει με κάθε τρόπο.

Το «Στάχτη στο Στόμα» της Μπρέντα Ναβάρο, είναι μια ιστορία εγκατάλειψης, αποχωρισμού, μοναξιάς κι απώλειας, πένθους και συνειδητοποίησης της ευαλοτώτητάς μας. Η Ναβάρο είναι μια τολμηρή αφηγήτρια, που σπάει τα αφηγηματικά στεγανά, αναιρεί τη γραμμική αφήγηση, κι αναδεικνύει την προφορικότητα του γραπτού της, παραδίδοντας ένα κείμενο πρωτότυπης δομής, γεμάτο εσωτερικευμένους διαλόγους κι ελάχιστα σημεία στίξης που προσδίδουν ορμή στην αφήγηση και της δίνουν ρυθμό που συντονίζεται με τους χτύπους της καρδιάς. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται στο νέο της αυτό βιβλίο, είναι πάρα πολλά, με αποτέλεσμα το εστιακό βάθος της αφήγησης να χάνεται ανά διαστήματα και κάποια θέματα να αναπτύσσονται λιγότερο, ενώ παρουσιάζουν μεγάλο αναγνωστικό ενδιαφέρον. Η κοινωνική ανισότητα, η ξενοφοβία, ο ξεριζωμός, ο ρατσισμός, η ταπείνωση κι η σιωπή που έπεται, είναι όλα συνέπειες της μετανάστευσης, θέμα το οποίο αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα αυτού του βιβλίου.

Aν έπρεπε να δοθεί ένα πρόσημο στον χαρακτήρα του βιβλίου, αυτό θα ήταν σίγουρα πολιτικό, αφού το κείμενο της Ναβάρο έχει αναμφισβήτητα καταγγελτικό τόνο, ο οποίος επιτυγχάνεται πλήρως μέσω της άμεσης κι ωμής αφήγησης, της αιχμηρής γλώσσας που χρησιμοποιεί η υπερβολικά αθυρόστομη ηρωίδα της, μιας γλώσσας που ξεχειλίζει από οργή, αγανάκτηση και θυμό για τη «μοίρα» κάποιων λαών που οδηγούνται στον αφανισμό. Άλλωστε, όπως έχει πει κι η ίδια η συγγραφέας σε συνέντευξή της στο παρελθόν, η πιο οδυνηρή εξαφάνιση που έχει βιώσει η ίδια, είναι «το ανήκειν. Όταν είσαι ξένη, εξαφανίζεται η δική σου ταυτότητα και σου επιβάλλεται μια άλλη». Μένει να ανακαλύψεις αν μπορείς να χωρέσεις μέσα στο νέο δέρμα που σου δόθηκε, ή να καταλήξεις στάχτη στο στόμα όσων μοιράστηκαν τον ίδιο πόνο μ’ εσένα.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Carnivora. Βρείτε το εδώ.

Advertising

Περισσότερα από τη στήλη: Βιβλίο

Βιβλίο

Νέες κυκλοφορίες από τις εκδόσεις Κέδρος

Οι εκδόσεις Κέδρος μας συστήνουν πέντε νέες κυκλοφορίες βιβλίων για τον Ιούνιο 2025. Οι νέες…

Βιβλίο

Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος: Ένα βιβλίο που δεν πρέπει να ξεχαστεί

Το έργο ”Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος” του Πρίμο Λέβι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα…

Βιβλίο

Παιχνίδι θανάτου για καλά κορίτσια: Το σκοτεινό τέλος της τριλογίας

Μια ηρωίδα που δεν αναγνωρίζουμε πια Το Παιχνίδι θανάτου για καλά κορίτσια της Holly Jackson…

Βιβλίο

Κάλμαν: Ο σερίφης του Ροΐβαρχαπν, εξιχνίαση ενός φόνου και του εαυτού του

Το μυθιστόρημα Κάλμαν του Joachim B. Schmidt, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο γεμάτο χάκαρλ (καρχαρίας…

Βιβλίο

Μαύρο γκλίτερ: Μια μαύρη κωμωδία για τη ζωή και τον θάνατο

Το νέο μυθιστόρημα, το «μαύρο γκλίτερ», που γράφτηκε από τη Βίκυ Μωραγιάννη, κυκλοφορεί από τον…

Βιβλίο

«Η Πηγή των δακρύων» του Ζαν-Πωλ Ντυμπουά: μια ήσυχη καταβύθιση στην ανθρώπινη ευαλωτότητα

«Η Πηγή των δακρύων», του -βραβευμένου με Goncourt 2019- Γάλλου συγγραφέα Ζαν-Πωλ Ντυμπουά, είναι το…

Βιβλίο

The Death Shift: H ιστορία της βρεφοκτόνου του Τέξας

The Death Shift: Η ιστορία της βρεφοκτόνου του Τέξας, που όλοι θα ευχόμασταν να ήταν…