Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές με έντονη λυρικότητα και αρμονικότητα στο λόγο του. Το έργο του αναγνωρίστηκε πολύ γρήγορα από “λόγιους” ανθρώπους της γενιάς του. O Παλαμάς τον θεωρούσε περισσότερο φιλόσοφο παρά ποιητή, ενώ ο Σεφέρης τον αποκαλούσε άρχοντα της «λαλιάς» μας.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα στις 14 Μαρτίου το 1884 και πέρασε όλα τα παιδικά του χρόνια στο νησί. Ήταν το μικρότερο σε ηλικία παιδί της οικογένειας Σικελιανού. Το όνομα του πατέρα του ήταν Ιωάννης Σικελιανός, ο οποίος ήταν και καθηγητής Αγγλικών, και η μητέρα του ονομαζόταν Χαρίκλεια Στεφανίτση. Οι ρίζες της οικογένειας εντοπίζονται στην Κεφαλλονιά αλλά και τη Βενετία.

Ο Άγγελος Σικελιανός αποφοίτησε το 1900 από το τετρατάξιο γυμνάσιο και ένα χρόνο αργότερα εγγράφηκε στη Νομική σχολή Αθηνών την οποία και δεν ολοκλήρωσε ποτέ. Τα ενδιαφέροντα του ήταν καθαρά λογοτεχνικά, καθώς είχε ξεκινήσει από νωρίς την μελέτη σημαντικών έργων και προσωπικοτήτων, όπως ο Όμηρος, ο Πίνδαρος, ο Αισχύλος και ο Πλάτωνας. Μελέτησε, επίσης, την Αγία Γραφή, αλλά και ξένους ποιητές. Αργότερα, πραγματοποίησε πολλά ταξίδια και κατέληξε να ασχολείται με την ποίηση και το θέατρο.

Advertisements

Το 1905 γνώρισε την κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερή του Εύα Πάλμερ, με καταγωγή από την Αμερική και φοιτήτρια αρχαιολογίας/χορογραφίας στο Παρίσι. Οι δύό τους θα παντρευτούν το 1907 στις ΗΠΑ και ένα χρόνο αργότερα θα εγκατασταθούν στην Αθήνα. Θα ζήσουν έναν πολύ μεγάλο έρωτα και εκείνη θα είναι πάντα στο πλευρό του για να τον στηρίζει. Καθότι και οι δύο ήταν ερωτευμένοι με την Αρχαία Ελλάδα και τον τρόπο ζωής των Αρχαίων Ελλήνων, θα πορευτούν μαζί έχοντας εκείνους ως πρότυπα.

Το 1907, ο Άγγελος Σικελιανός ήρθε σε επαφή με πολύ σημαντικούς και πνευματικούς ανθρώπους. Το 1909 δημοσιεύει την ποιητική του συλλογή «Αλαφροΐσκιωτος», η οποία θα «ταράξει» τα νερά και θα κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της. Θα εκτιμηθεί πολύ από τους φιλολογικούς κύκλους και θα αποτελέσει σταθμό στην ιστορία των γραμμάτων. Την ίδια χρονιά γεννιέται και ο γιος του Γλαύκος. Αργότερα, την εποχή των Βαλκανικών πολέμων ο Άγγελος Σικελιανός επιστρατεύεται και συμμετάσχει στον αγώνα ως απλός στρατιώτης στην Ήπειρο.

Το έργο του

Ο Άγγελος Σικελιανός ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία και τη συγγραφή τραγωδιών.

Μετά τον πόλεμο, περνά σε μια περίοδο ενδοσκόπησης και αναζήτησης, όπου θα έχει ως κατάληξη την έκδοση τεσσάρων τόμων της ποιητικής του συλλογής «Πρόλογος της ζωής»  με τίτλους:

• Η Συνείδηση της Γης μου (1915)
• Η Συνείδηση της φυλής μου (1915)
• Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916)
• Η Συνείδηση της Πίστης (1917)

Η ποιητική συλλογή «Ο Πρόλογος της ζωής» θα ολοκληρωθεί αργότερα με τον τόμο «Η Συνείδηση της προσωπικής δημιουργίας». Έπειτα ακολουθούν τα επίσης χαρακτηριστικά ποιήματα «Το Πάσχα των Ελλήνων» και «Μήτηρ Θεού» κατά την περίοδο 1917-1920. Επακολουθούν πολλές δημοσιεύσεις ποιημάτων σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά.

Ποιήματα

Εξέδωσε ο ίδιος μια συλλογή του σε τρεις τόμους με τίτλο “Ο λυρικός βίος”(οι πρώτοι δύο τόμοι το 1946 και ο τρίτος το 1947) αφήνοντας έξω κάποια έργα του που ο ίδιος δε θεώρησε σημαντικό να συμπεριλάβει. Το 1965 άρχισε η έκδοση των «Απάντων» με επιμέλεια του Γ.Π.Σαββίδη: εκδόθηκαν πέντε τόμοι με το έργο που είχε δημοσιεύσει ο ίδιος ο ποιητής και ένας ακόμη με τα έργα που δεν είχε συμπεριλάβει στον λυρικό βίο.

Πεζά

Συγκεντρωτική έκδοση των “Απάντων”:

• Πεζός Λόγος Α (1978)
• Πεζός Λόγος Β (1980)
• Πεζός Λόγος Γ (1981)
• Πεζός Λόγος Δ (1983)
• Πεζός Λόγος Ε (1985)

Τραγωδίες

• Ο Διθύραμβος του Ρόδου (1932)
• Σίβυλλα (1940)
• Ο Δαίδαλος στην Κρήτη (1942)
• Ο Χριστός στη Ρώμη (1946)
• Ο θάνατος του Διγενή (1947)
• Ασκληπιός (ημιτελής)

Οι τραγωδίες συγκεντρώθηκαν σε τρεις τόμους με τίτλο «Θυμέλη», με τους δύο πρώτους να εκδίδονται το 1950 και τον τρίτο τόμο το 1954.

Η «Δελφική ιδέα»

Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν πολύ μεγάλος θαυμαστής της Αρχαίας Ελλάδας και γενικότερα του τρόπου ζωής των Αρχαίων Ελλήνων. Βαθιά επηρεασμένος από αυτό, λοιπόν, συνέλαβε τη Δελφική ιδέα, της οποίας στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας πυρήνας στους Δελφούς έχοντας την ικανότητα να συνθέτει τις αντιθέσεις των λαών. Την ιδέα του αυτή θα ενισχύσει και θα στηρίξει σε μεγάλο βαθμό η γυναίκα του Εύα Πάλμερ (ακόμα και μετά το χωρισμό τους). Για τη Δελφική ιδέα, λοιπόν, ο Σικελιανός θα δώσει πλήθος διαλέξεων και θα δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα.

Ταυτόχρονα, θα οργανώσει τις “Δελφικές εορτές” στους Δελφούς με παραστάσεις «Προμηθέας Δεσμώτης» (1927) και «Ικέτιδες»(1930) του Αισχύλου. Εκτός από τις παραστάσεις, η ιδέα αυτή θα περιελάμβανε τη «Δελφική Ένωση» – μια παγκόσμια ένωση για τη συναδέλφωση των λαών – και το «Δελφικό Πανεπιστήμιο», στόχος του οποίου ήταν η δημιουργία ενός ενιαίου μύθου όλων των λαών. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο η Ακαδημία Αθηνών του 1929 το απένειμε αργυρό μετάλλιο για την προσπάθειά του να αναβιώσει του Δελφικούς Αγώνες.

Παρ’ όλη την προσπάθεια του, πραγματοποιήθηκαν μόνο οι Δελφικές Εορτές, οι οποίες, όμως, οδήγησαν στην απόλυτη οικονομική καταστροφή του ποιητή. Η οικονομική του καταστροφή συνέπεσε και με το χωρισμό του από τη σύζυγό του, Εύα Πάλμερ. Το 1938 θα γνωρίσει τη γυναίκα του φυματιολόγου Γεώργιο Καραμάνη, Άννα Καραμάνη (η οποία είχε το επίθετο του άντρα της). Οι δυο τους ερωτεύτηκαν ζητώντας διαζύγιο και οι δυο από τους ως τότε συζύγους τους,δίνοντας και ο Γεώργιος Καραμάνης αλλά και η Εύα Πάλμερ, τη συγκατάθεσή τους. Παρά τον χωρισμό του Άγγελου Σικελιανού με την Εύα Πάλμερ, εκείνη εξακολουθούσε να στηρίζει οικονομικά και εκείνον αλλά και τη νέα πλέον σύζυγό του, στέλνοντάς του χρήματα από την Αμερική όπου βρισκόταν.

Ο Άγγελος Σικελιανός κατά τη διάρκεια του ΄Β Παγκοσμίου πολέμου

Πηγή έμπνευσης των έργων του Άγγελου Σικελιανού αποτελούσε διαρκώς η αρχαιότητα αλλά και η μυθολογία. Αυτό άλλαξε όταν ο ΄Β Παγκόσμιος πόλεμος άρχισε να κάνει την εμφάνισή του. Αυτός ήταν και ο λόγος που η πηγή έμπνευσης του Σικελιανού άλλαξε και τα έργα του άρχισαν να έχουν κοινωνικό χαρακτήρα. Έργα εκείνης της περιόδου ήταν οι τραγωδίες «Η Σίβυλλα» (1940), «Ο Χριστός στη Ρώμη» (1946), «Ο θάνατος τον Διγενή» (1948) και «Ο Ασκληπιός».

Κατά την περίοδο της κατοχής θα γράψει και θα κυκλοφορήσει το έργο του με τίτλο «Ακριτικά»(1941-1942) μέσα από το οποίο εκφράζει τον πόνο του σκλαβωμένου ελληνισμού. Στις 28 Φεβρουαρίου 1943, στην κηδεία του Κωστή Παλαμά θα απαγγείλει το έργο που έγραψε λίγες ώρες νωρίτερα με τίτλο «Ηχήστε οι σάλπιγγες».

Υποψηφιότητες βραβείων Νόμπελ

Ο Άγγελος Σικελιανός προτάθηκε πέντε φορές για το βραβείο Νόμπελ. Αν και δεν κατάφερε να το αποκτήσει, είναι ο μοναδικός Έλληνας ποιητής που προτάθηκε τόσες φορές. Το 1946 ο Anders Österling, μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, είναι αυτός που θα προτείνει τον ποιητή για το βραβείο. Το 1947 ο Νίκος Βέης προτείνει τον Άγγελο Σικελιανό παράλληλα με τον Νίκο Καζαντζάκη, πιστεύοντας πως θα έπρεπε βραβευθούν και οι δυο μαζί.

Το 1948, ο Άγγελος Σικελιανός προτείνεται ακόμα μια φορά για βραβείο Νόμπελ από τον Axel W Persson – μέλος της «Βασιλικής Ακαδημίας Γραμμάτων, Ιστορίας και Αρχαιοτήτων» της Σουηδίας – και την Elin Wägner – μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, συγγραφέα και δημοσιογράφο. Την ίδια χρονιά και πάλι ο  Anders Österling πρότεινε να μοιραστούν το βραβείο ο Άγγελος Σικελιανός με το νικητή εκείνης της χρονιάς Τ.Σ Έλιοτ, αλλά η πρότασή του απορρίπτεται. Θα ξανά προταθεί από τον συγγραφέα και μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας, Sigfrid Siwertz το 1949.

Ο «επίλογος» της ζωής του

Στο τέλος της ζωής του, ο Άγγελος Σικελιανός ήταν άρρωστος και εξακολουθούσε να έχει οικονομικά προβλήματα. Στις 4 Ιουνίου του 1951 η οικιακή του βοηθός μπερδεύεται και αντί για τα συνήθη φάρμακά του, του δίνει απολυμαντικό. Αυτό του δημιουργεί εγκαύματα στο αναπνευστικό και μεταφέρεται στην κλινική “Η Παμμακάριστος” στην Αθήνα. Εκεί αφήνει την τελευταία του πνοή στις 19 Ιουνίου το 1951.

ᾨδὴ Σ᾿ Ένα Χαμένον Ἔρωτα (απόσπασμα)

«…Ένας χλωμός ήλιος εφάνηκες

και σκόρπισες θαμπή αυγή

ανάμεσα απ’ τ’ αχνά σύννεφα

Advertising

που το κορμάκι σου είχε βγει…»

https://www.youtube.com/watch?v=WDwiUwmwWvY&feature=youtu.be

 Πηγές: 
Wikipedia-Άγγελος Σικελιανός 

http://www.eirinika.gr/article/13192/aggelos-sikelianos-o-megistos-leykaditis-poiitis-mas-5-fores-ypopsifios-gia-nompel 
https://www.sansimera.gr/biographies/1252