Σκέψου κάτι, σκέψου κάτι έξυπνο, κάτι σπάνιο, κάτι τρελό, κάτι μοναδικό, σκέψου κάτι,… κάτι για δώρο. Πρέπει να είναι κάτι από όλα αυτά τα απίθανα, είτε είσαι σημαντικός για μένα είτε όχι, είτε είμαι σημαντική για σένα είτε όχι. Είμαι κουρασμένη να σκεφτώ, δεν έχω και χρόνο, δεν τα πάω και καλά από φαντασία τελευταία και όλα αυτά ξέρεις μου δυσκολεύουν τόσο την απόφαση. Δικαιολογίες σκέφτομαι αμέσως και σκύβω απολογητικά τα μάτια στο πάτωμα. Μετά σηκώνω το βλέμμα, κοιτάζω μπρος τον ορίζοντα στρίβοντας απορημένα στο πλάι το κεφάλι και στη συνέχεια μου απευθύνομαι εσωτερικά με μερικές τελευταίες δικαιολογίες. Κάπου εκεί τελειώνουν τα όποια νοητικά παραστρατήματα από τη μια και μοναδική αλήθεια, που είναι ποια άλλη από το ότι απλά βαριέμαι. Βαριέμαι να δω βαθύτερα μέσα μου, βαριέμαι να σε δω ολοκληρωτικά. Ξέμαθα από εκπλήξεις και με ξέμαθες. Ούτε στη ρουτίνα σου, ούτε στη δική μου προκύπτουν εκπλήξεις και το δώρο ξέρεις, αυτό κυρίως είναι.
Είναι και υποχρέωση φυσικά το δώρο, όταν στο σύστημα αξιών σου υπάρχει και ο όρος κοινωνική υποχρέωση. Είναι δώρο από μόνο του, φυσικά, να τυγχάνει να έχεις σύστημα αξιών. Είναι ένα σύμπαν από αρχές, αξίες και θεσμούς, δώρα με τα οποία εξασφαλίζεις όρια, ικανά να σου προκαλούν ασφάλεια. Υπάρχουν ξέρεις και αυτά τα παντοτινά δώρα που μας πρόσφεραν η ζωή, οι κηδεμόνες, οι δάσκαλοι, κάποιος Θεός. Είναι δώρα που λάβαμε άνευ όρων και ούτε οι αποστολείς τους ούτε εμείς ως παραλήπτες τα αντιληφθήκαμε ποτέ ως τέτοια. Ένας σπουδαίος φίλος, ένας σύντροφος με ζωηρή φαντασία, ένας πνευματικός μοναχός θα λέγαμε πως είναι από εκείνα, που συχνά ονοματίζουμε ως δώρα ζωής. Προφανώς γιατί έχουν κάτι από το ξάφνιασμα της έκπληξης, που προκαλεί το πυροτέχνημα, τη συγκίνηση ενός χειροκροτήματος, το τίναγμα απ’ την καρέκλα, που προκαλεί ένας ξεσηκωτικός ρυθμός και κάπως έτσι μπορεί κανείς να περιγράψει τα συναισθήματα, που προκαλεί ένα δώρο.
Δεν θα έπρεπε να έχεις την υποχρέωση ενός δώρου αλλά είναι πρόκληση να μπορείς να το δεις ακόμη και έτσι. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε χαλαρώσει τόσο στις υποχρεώσεις μας με άλλοθι την μάχη κατά της αυτό-καταπίεσης. Δεν μπορώ λέει να καταπιέζομαι να βρω τι μπορεί να θέλει, να χρειάζεται ή να αρέσει σε κάποιον. Και ποιος ο στόχος λοιπόν της συναναστροφής, αφού εσύ χαρακτηρίζεις τις σχέσεις ιδιοτελείς, ένα συστηματικό αλισβερίσι; Σε αυτό το πάρε δώσε, δεν είναι λογικό, πότε εσύ να χρειαστεί να πάρεις και πότε να δώσεις; Δεν είναι πρόκληση να δεις πως θα διαχειριστείς και κάποια από τα πρέπει σου; Πρέπει να πάρω δώρο γιατί θα παρεξηγούσα πιθανόν την απουσία μιας αντίστοιχης χειρονομίας προς το πρόσωπό μου. Μα δεν αποτελούν στεγανά τέτοιου είδους συμπεριφορικοί εξορθολογισμοί, θα πει κανείς; Προσπαθώ να θυμηθώ ποιο είναι εκείνο ακριβώς το σημείο χρονικά, όπου οι τρόποι καλής συμπεριφοράς ξεκίνησαν να αποτελούν στοιχείο αναχρονισμού. Μάλιστα δυσκολεύομαι να αντιληφθώ ποιος αποφάσισε να βάλει χρονικές οριοθετήσεις του τύπου “πάει καιρός τώρα, που οι τρόποι καλής συμπεριφοράς δεν είναι στη μόδα”.
Η αλήθεια είναι πως το δώρο ακόμα κρατά καλά μεταξύ εκείνων των καλών τρόπων, που ακυρώνονται από ένα σύμπαν στο οποίο ανήκουν και που εναντιώνεται σε ότι με κόπο οι άνθρωποι έχτισαν. Το δώρο είναι ακόμη στη μόδα, αγαπητοί μου. Δεν απεμπολήσαμε όλους μας τους τρόπους. Ίσως η υλιστική μας φύση συντηρεί την ευγενική χειρονομία, που εμπεριέχει χρήμα σε μορφή αντικειμένου και αντικείμενο σε μορφή χρήματος. Όμως, τι γίνεται με την ευγενική χειρονομία που εμπεριέχει συλλογισμό, συναισθηματικό δόσιμο, έχει σημασιολογική αξία και ανάλογο θετικό ψυχολογικό αποτύπωμα; Ζούμε την εποχή της εκλεπτυσμένης κατάθλιψης, καθώς χρειάστηκε μάταια να ψάξουμε να βρούμε έναν φίλο για τον οποίον δεν ήμασταν διατεθειμένοι να προσπαθήσουμε αρκετά. Μας κόστιζε λίγο κι εμείς είχαμε μάθει να ξοδεύουμε περισσότερα. Εντέλει δεν τον βρήκαμε και στο πρόσωπό του βρήκαμε τον ψυχολόγο. Κάπως έτσι άδειοι, ξεσυνηθίσαμε να αφιερωνόμαστε στην παραμικρή προσπάθεια συναισθηματικής κατάθεσης. Το εντυπωσιακό, ακριβό δώρο θα αντικαταστήσει για μερικά δευτερόλεπτα τον ψυχολόγο. Το από καρδιάς, όμως, δώρο έγνοιας και ενδότερου ψαξίματος να προκαλέσει τον φίλο, τον συμπαραστάτη, τον θαυμαστή.
Το δώρο πρέπει να αποτελέσει ξανά περισσότερο πρόκληση παρά υποχρέωση. Αλλά έστω, και με την έννοια της υποχρέωσης ας υποχρεωθούμε σε μια αναζήτηση πιο εσωτερική. Ας προσφέρουμε δώρο με βάση την εκτίμηση, το θαυμασμό, την ψυχική επένδυση, το “κλείσιμο του ματιού”. Αν μάλιστα στοχαστώ την αξία του δώρου και τελετουργήσω την εύρεση του, τον σκοπό που θέλει να εξυπηρετήσει, τον τρόπο που θα το προσφέρω ίσως ξαναθυμηθώ την μαγεία του και τη μαγεία των στιγμών που δημιουργεί. Λείπει εκείνο το μανιώδες ξετύλιγμα ίσως πια, ως μια διαδικασία που ανεβάζει σφυγμούς, δίνει αίμα στα όργανα και ένα στιγμιότυπο, που μας θυμίζει πως είμαστε ακόμη ζωντανοί. Είναι έρωτας το δώρο, γιατί αφοπλίζει, μαγεύει, προκαλεί συγκίνηση, υπόσχεση και μένει αξέχαστο. Και αυτό το σπάνιο συναίσθημα στην εικόνα του φανταχτερού χαρτιού και της ατελείωτης κορδέλας….. Ένα από τα σημαντικά πράγματα που κατατάσσω στη λίστα με εκείνα του πρωτόγνωρου συναισθήματος που μου δημιούργησαν, είναι η απίθανη εμφάνιση του συγκλονιστικού χαρτιού περιτυλίγματος και ο ήχος του, όταν το έσκιζα με μανία για να ανακαλύψω το θαύμα. Το θαύμα του δώρου.
